Banpiroen aurkako ehorzketa
Banpiroen aurkako ehorzketa edo banpiro-ehorzketa, hildakoari norbaitek banpiro motako mendeku bat egiteko edo "benetako" banpiroaz prebenitzen zuela uste zen modu batean egindako ehorzketa bat da. Tradizioak, Erdi Arotik ezagutzen direnak, oso ezberdinak ziren eremuaren arabera[1][2][3], eta oso ohikoako Polonian[4].
Asoziazioz, "banpiro-ehorzketa" terminoa lurperatuak hildakoengandik itzultzea edo izpiritu gaiztoak hilobitik irten daitezkeela eta abarrekin lotutako erritualekin egindako ehorzketei ere erreferentzia egiten die, eta erritual hauek hori gertatzea eragozteko asmoa zuten. Uste denez, honen adibide bat, Lugnano in Teverinako (Italia) V. mendearen erdialdeko "Haurren Nekropoliaren" kasua da. Nekropoli horretan lurperatuta dauden haurrek malaria izan zezaketen, baina heriotzatik itzultzea ekidin nahi zuten[5].
Ezezagunari beldur aldatu
Banpiro ehorzketa askotan arazo fisiko edo psikologiko nabarmenak zituzten pertsonak ehorzten ziren, batzuetan bizirik ere. Poloniako Kałdusen aurkitutako hilerri batean, adibidez, 1.000 bat gorpu daude, eta horietatik 14k banpiroen aurkako ehorzketa moduren bat dute. Horietako batzuk buruz-bera lurperatzen ziren, beste batzuei harriak sartzen zitzaizkien ahoan, eta badaude iltzatutako lepoak edo moztutako buruak ere[6]. Beste interpretazio batzuen arabera, hauek exekuzioak edo krimenengatik hil ondoren egindako ekintzak izango lirateke[4].
Adibideak aldatu
Arkeologoek, uste denez, mota honetakoak diren ehorzketa kopuru bat aurkitu zuten.
- Emakume baten hileta XVI. mendearen erdialdean Lazzaretto Nuovo uhartean, Veneziako aintziran, Italian[3].
- Polonia Handiko hilerri batean 1675 eta 1880 artean egindako hileta batzuk[7].
- Drawsko hilerria, Polonian, XVII eta XVIII. mendeetan datatua[8], baina eztabaidatua[9].
- Gliwice, Polonia, datarik gabe[10]
- Erdi Aroko hilerriaren kokalekua Polonian[6]
- Sanokeko hileta anti-banpirikoa
Erreferentziak aldatu
- ↑ (Ingelesez) June 2012, Benjamin Radford-Live Science Contributor 07. «How to Properly Bury a Vampire» livescience.com (Noiz kontsultatua: 2020-06-24).
- ↑ (Ingelesez) July 2013, Marc Lallanilla 12. «'Vampire' Graves Uncovered in Poland» livescience.com (Noiz kontsultatua: 2020-06-24).
- ↑ a b (Ingelesez) «"Vampire" unearthed in Venice plague grave» Reuters 2009-03-12 (Noiz kontsultatua: 2020-06-24).
- ↑ a b (Ingelesez) Gardeła, Leszek; Kajkowski, Kamil. (2013-12). «Vampires, criminals or slaves? Reinterpreting ‘deviant burials’ in early medieval Poland» World Archaeology 45 (5): 780–796. doi:. ISSN 0043-8243. (Noiz kontsultatua: 2020-06-24).
- ↑ (Ingelesez) Blue, Alexis; Communications, University. (2018-10-11). «'Vampire Burial' Reveals Efforts to Prevent Child's Return from Grave» UANews (Noiz kontsultatua: 2020-06-24).
- ↑ a b (Ingelesez) Killgrove, Kristina. «Healthy 'Vampires' Emerge From Graves In Medieval Polish Cemetery» Forbes (Noiz kontsultatua: 2020-06-24).
- ↑ sciencecafe-wichita.com (Noiz kontsultatua: 2020-06-24).
- ↑ (Ingelesez) November 2014, Tia Ghose 26. «Mystery of 'Vampire' Burials Solved» livescience.com (Noiz kontsultatua: 2020-06-24).
- ↑ (Ingelesez) Klein, Christopher. «Poland’s Sickle-Wearing Corpses Not Vampire Burials» HISTORY (Noiz kontsultatua: 2020-06-24).
- ↑ (Ingelesez) Day, Matthew. (2013-07-11). Polish archaeologists unearth 'vampire grave'. ISSN 0307-1235. (Noiz kontsultatua: 2020-06-24).
Kanpo estekak aldatu
Datuak: Q11819992
