Sphagnurus paluster Lyophyllaceae familiako onddo espezie bat da.[1] Tephrocybe genero guztian gertatzen den bezala, ez da pozoitsua, baina ez du balio gastronomikorik, normalean irin zapore gehiegi izaten dute.

Sphagnurus paluster
Sailkapen zientifikoa
ErreinuaFungi
KlaseaAgaricomycetes
OrdenaAgaricales
FamiliaLyophyllaceae
GeneroaSphagnurus
Espeziea Sphagnurus paluster

Sinonimoak: Tephrocybe palustris, Lyophyllum palustre, Lyophyllum malaria, Collybia palustris.

Deskribapena aldatu

Kapela: 1 eta 3 cm bitarteko diametrokoa, koniko-ganbiletik ganbil-kanpai itxurakora, gardentasunagatik ertza ildaskatua, erdian zilbor arin batekin. Azal higrofanoa, marroi argi kolorekoa edo grisaxkatik marroi-oliba kolorera doana, ertzetan argiagoa, adinean aurrera egin ahala koloregabetuz joaten da.

Orriak: Adnatuak edo erdi-dekurrenteak, zabalak, zuri-gris kolorekoak.

Orri dekurrenteak: Hanka ukitzeaz gain, beherantz jarraitzen duten orriak.

Hanka: 4 eta 9 cm bitarteko garaierakoa, barnehutsa, hauskorra, pruinaduna goian, glabroa behean, oinarri zurixkan pixka bat loditua, kapelaren kolorekoa, baina pruina zurixkaz estalia.

Haragia: Zurixka, oso mehea, urria. Kedar usain desatsegina du eta irin zaharraren zaporea. Espora-jalkina zuria.[2]

Etimologia: Tephrocybe terminoa grekotik dator, errauts, esan nahi duen "tefrós" hitzetik eta orri, esan nahi duen "phyllón" hitzetik. Palustris epitetoa berriz latinetik dator, zingiratar, esan nahi duen "palustris" hitzetik. Bere habitatagatik.

Jangarritasuna aldatu

Interes gastronomikorik gabea.

Nahasketa arriskua aldatu

Tephrocybe mephitica delakoarekin nahas daiteke, honek kapela zuria du eta usain kirasduna.[3]

Sasoia eta lekua aldatu

Ekaina-urria eta neguaren hasieran. Taldeka ateratzen da. Lurzoru heze, lohitsu eta goroldiotsuetan, zohikaztegietan eta era guztietako basoetan, hostogalkorretan batez ere.

Banaketa eremua aldatu

Kanada, Ameriketako Estatu Batuak, Europa, Errusia.[4]

Erreferentziak aldatu

  1. Euskal Herriko perretxiko eta onddoak, 2013, 2014, 2016, 2017, Fernando Pedro Pérez, Kultura Saila, Eusko Jaurlaritza  •   Bizkaiko Perretxiko eta Onddoak, A.D.E.V.E., 2012  •   Euskalnatura  •   Euskal Herriko Onddoak. 5 tomos, Luis García Bona, Kriselv, 1987  •   Catálogo micológico del País Vasco, Aeranzadi, 1973  •   Mendizalearen Hiztegia [mikologia], Ostadar Mendi Taldea.
  2. (Gaztelaniaz) Bon,Marcel. (1988). Guia de Campo de los hongos de Europa. Ediciones Omega, S. A. Barcelona, 168 or. ISBN 84-282-0865-4..
  3. (Gaztelaniaz) Ubillos Javier. (2020). Curso de iniciación a la micología, fichas micológicas. Asociacion cultural “Baxauri” Kultur Elkartea Mikologia, Bajauri, Cofradia Vasca de Gastronomia.
  4. Sphagnurus paluster: GBIF—the Global Biodiversity Information Facility.

Kanpo estekak aldatu