Mediterraneoko ardatza
Mediterraneoko ardatza Iberiar Penintsulako ekialdeko kostaldean garatzen den abiadura handiko eta prestazio handien burdinbide-ardatza da, Mediterraneo itsasoaren ertzean. Gibraltarko Zelaia Katalan Herrietarekin lotzen du Andaluzia, Murtzia, Valentzia eta Katalunia zeharkatuz.
| Mediterraneoko ardatza | |
|---|---|
| Mediterraneoko korridorea | |
.jpg) | |
| Kokapena | |
| Herrialdeak |  Espainia Katalan Herriak |
| Deskribapena | |
| Mota | Burdinbide ardatza |
| Hasiera | Algeciras, Espainia |
| Amaiera | Perpinyà, Katalan Herriak |
| TEN-T sarea | 03 | Mediterraneo |
| Ezaugarri teknikoak | |
| Luzera | 1 000 km |
| Elektrifikazioa | 3 kV cc / 25 kV ca |
| Bidearen zabalera | 1 435 mm / 1 668 mm |
| Ustiapena | |
| Egoera | Zerbitzu partzialean |
| Jabeak | ADIF SNCF |
| Operadoreak | Renfe Operadora SNCF |
| Burdinbidez osatua | |
| Madril-Perpinyà burdinbidea Tarragona-Valentzia burdinbidea Madril-Valentzia burdinbidea Murtzia-Almeria burdinbidea Antequera-Granada burdinbidea Sevilla-Antequera burdinbidea Sevilla-Huelva burdinbidea | |
Europa Barneko Garraio Sarean sartuta dago, Mediterraneoko korridorearen barrua.
Historia aldatu
1987ko Pla de Transport Ferroviari izenekoak, Bartzelona eta La Encina artean, 200 km/h-ko abiadura bikoitzeko zati bat aurreikusten zuen. Zati batzuk plan honen arabera modernizatu ziren, baina gehienezko abiadura 220 km/h-raino igo zen. Ondoren, zati horiek beste zati modernizatu batzuekin eta zati berriekin integratzea erabaki zen, abiadura handiko Mediterraneoko ardatza deitzen hasi zena eraikitzeko.[1]
2002an, Espainiako Gobernuak, José María Aznar buru zela, Mediterraneoko korridorea Europar Batasunarentzat lehentasunezkoa ez izateko presioa egin zuen.[2]
2004an Francisco Garcia Calvo ingeniari industrialak beste ingeniari industrial Joan Amorosekin hitz egin zuen. Joan Amoros automobil-materiala garraiatzeko azpiegitura baten beharraz ohartu zen, horren faltak Espainiar Estatuaren lehiakortasun falta eragiten zuelako. Orduan Amorosek presio talde bat sortu zuen Mediterraneoko ardatza bultzatzeko: Ferrmed. Ferrmeden sortzaileetako bat Valentziar Herrialdeko Industria Ingeniarien Elkargo Ofiziala da. Presio taldeak ez du 2017ko abuztuan proposatutako ia ezer lortu, bete gabeko promesak izan ezik. Espainiako Sustapen Ministerioak Mediterraneoko ardatza diseinatzeko eta inbertitzeko lanak hasi zituen. Jarduera horien ondorioz, 8 400 milioi euroko inbertsioa egin zen 2004tik 2010era bitartean. Espainiako Gobernua Mediterraneoko ardatza Europa Barneko Garraioen Sarean sartzen saiatu zen.[3]
2011n Espainiako Sustapen Ministerioak Mediterraneoko ardatzaren Azterlan Teknikoa aurkeztu zuen. 2012an, erakundeen finantzaketa eta bultzada jasotzeko eskumena sortu zitzaion: Erdiko ardatza. 2012tik, Espainiako Gobernuak esaten zuen Mediterraneoko ardatza oso azpiegitura garrantzitsua zela.[4]
2014an Ana Pastor Sustapen ministroak esan zuen 2017an Gandia eta Oliva lotuko zituen trenbide bat egongo zela. 2017an Iñigo Sernakoa Sustapen ministroak gauza bera esan zuen.[5][6]
2016ko hasieran, Valentziako Generalitateak Mediterraneoko ardatzaren (Mediterraneoko ardatzaren aldeko Foroa) interesen aldeko presio-talde bat sortu zuen. Presio-talde horretan hainbat erakundek parte hartu zuten, publikoak zein pribatuak. Urte berean, Valentziako Enpresaburuen Elkarteak bat egin zuen Ferrmed presio taldearekin. Europar Batasunak baieztatu zuen Espainiako Sustapen Ministerioak Mediterraneoaren gaineko Erdiko ardatza lehenesten zuela. Albiste izan zen, baita ere, Ahal Duguk urte horretako hauteskunde orokorretarako zuen egitarauak Mediterraneoko ardatza ez zuela kontuan hartzen, baina Aragoiko Pirinioak zeharkatzen dituen trenbideaz hitz egiten zuela. Murtzian Mediterraneoko ardatzaz hitz egiten zuen.[7]
2017ko otsailean, Espainiar Estatuko garraio-azpiegituren erradialitat-politika egiaztatu zen. Horren aurrean, autonomia-erkidegoetako arduradunak sumindu egin ziren, eta esplizituki egin zuten inbertsioa abiadura handiko hegoaldeko trenbide-sarbidean, Atochako geltokira sartzen diren lineak bikoizteko, Andaluziatik eta Valentziatik hiriburura sartzen diren lineen denborak laburtzeko.[8]
2017an burdinbidearen garapena eskatzeko kanpaina bat egin zen (#QuieroCorredor). Kanpaina horretan Valentziako, Andaluziako eta Murtziako bostehun enpresaburuk parte hartu zuten, eta Valentziako Enpresaburuen Elkarteak eta Murtziako Familia Enpresen Elkarteak antolatu zuten. València Basketek ere parte hartu zuen kanpainan, errespetuari buruz hitz egiten duen lehen kirol taldea sentitzen du. Urte horretan, Carles Puigdemont Kataluniako orduko presidenteak Mediterraneoko ardatzaren garrantzia defendatu zuen. Valentziako alkate Joan Ribók eta Bartzelonako alkate Ada Colauk manifestu bat sinatu zuten, azpiegitura eraikitzeko eskatzen zuena. Urte berean, Espainiako Sustapen Ministerioak uko egin zion "abiadura handiko linea berri bat eraikitzeari Castelló de la Plana eta Vandellòs artean". Mariano Rajoy Espainiako presidenteak 2 000 milioi euroko proiektua onartu zuen ardatza garatzeko, eta esan zuen lehentasunezkoa dela eta 2020a amaituta egongo zela.[9][10][11][12]
2018an Singapur GIC enpresak inbertsioak bideratu zituen Mediterraneoko ardatzara. Valentziako Generalitateak urtarrilean jarri zuen martxan Erkidegoko mugikortasuna, azpiegiturak eta garraioa hobetzeko programa estrategikoa, Mediterraneoko ardatzerako inbertsioak egiteko. Otsailean, Espainiako presidenteak esan zuen bere gobernuak, Alderdi Popularrak, gauzatuko zuela Mediterraneoko ardatza. Maiatzean, Sustapen ministroak esan zuen 2020an bide aldaketa egingo zela eta 2023an ardatza prest egongo zela. Ekainean, egindako burdinbideen % 23 zeuden. 2018ko irailean, Sustapen ministro berak esan zuen 2021ean Algecires-Perpinyà ardatza prest egongo zela.[13][14]
Urte horretan bertan jakin zen Mariano Rajoyren gobernuak 2021-2027 Europar Batasuneko urte anitzeko finantza-planetik kanpo utzi zuela Mediterraneoko ardatza, Valentziar Herrialdean isolatuz. Horri kritika negatiboak egin zaizkio, garraioaren eskema erradialari jarraitzea egotzita. Ardatz hau, alde batera uzten zen, Espainiako beste lurralde batzuk, denbora gutxian inbertsioak jasotzen zituzten bitartean.[15]
2019ko datuen arabera, Valentzia-Bartzelona ardatza zortzi AVE linea baino bidaiari gehiagok erabiltzen zuten, eta zazpigarren ardatzak bidaiari gehiago zituen.[16]
Espainiar Estatuan, Mariano Rajoy eta Pedro Sanchez artean gobernu aldaketarekin, inbertsiorik eza gehien kritikatzen duen Valentziar Herriko Alderdi Sozialistako politikarietako bat, José Luis Ábalos, Sustapen Ministroa izan zen eta errespetura aldatu zuen iritzia, kritikoa izatetik konformista izatera pasatuz.[17]
Ibilbidea aldatu
Tarteak aldatu
| Tartea | Egoera | ||
|---|---|---|---|
| Gaur egun[a] | Hartutako konpromisoak[b] | 2025 helburua[c] | |
| Perpinyà ↔ Figueres |  
|
|
|
| Portbou ↔ Figueres | 
|
|
|
| Figueres ↔ Girona | 
|
|
|
| Girona ↔ Mollet del Vallès |
|
|
|
| Mollet del Vallès ↔ Bartzelona |
|
|
|
| Bartzelona ↔ Martorell |
|
|
|
| Mollet del Vallès ↔ Martorell | 
|
|
|
| Martorell ↔ Tarragona |
|
|
|
| Tarragona ↔ Vandellòs |
|
|
|
| Vandellòs ↔ Benicarló |
|
|
|
| Benicarló ↔ Castelló de la Plana |
|
|
|
| Castelló de la Plana ↔ Valentzia | 
|
|
|
| Valentzia ↔ Xàtiva |
|
|
|
| Valentzia ↔ Cullera |
|
|
|
| Cullera ↔ Gandia |
|
|
|
| Gandia ↔ Alacant |
| ||
| Xàtiva ↔ Alcoi |
|
|
|
| Xàtiva ↔ Moixent |
|
|
|
| Moixent ↔ Caudete |
|
|
|
| Caudete ↔ Montfort Cidekoa |
|
|
|
| Montfort Cidekoa ↔ Alacant |
|
|
|
| Montfort Cidekoa ↔ Orihuela |
|
|
|
| Orihuela ↔ Murtzia |
|
|
|
| Orihuela ↔ Cartagena |
|
|
|
| Murtzia ↔ Lorca |
|
|
|
| Lorca ↔ Aguilas |
|
|
|
| Lorca ↔ Guadix |
| ||
| Lorca ↔ Vera |
|
| |
| Vera ↔ Almeria |
|
| |
| Almeria ↔ Morelabor |
|
|
|
| Morelabor ↔ Granada |
|
|
|
| Granada ↔ Antequera |
|
|
|
| Antequera ↔ Malaga |
|
|
|
| Antequera ↔ Ronda |
|
|
|
| Ronda ↔ Algeciras |
|
|
|
| Algeciras ↔ Malaga |
| ||
| Malaga ↔ Almeria |
| ||
| LEGENDA: | Nazioarteko zabalera
|
Iberiar zabalera
|
Hirugarren trenbidea
|
Egungo egoera aldatu
Kontrakotasuna aldatu
Mediterraneoko ardatzaren eraikuntzak ez du adituen babesa, nahiz eta gehienek bai.
Valentziar Herrialdeko Industria Ingeniarien Elkargo Ofizialaren arabera, profesionalen eskariak gora egin du 2015etik (% 5ek uste du garrantzitsua dela) 2018ra arte (% 85ek uste du garrantzitsua dela).
Aldekoak aldatu
Defendatzaileek emandako aldeko argudioak honako hauek dira:
- Mediterraneo aldeko ekonomiaren lehiakortasuna areagotuko du, eta hedaduraz, Iberiar Penintsulako ekonomiarena, oro har. Jose Vicente Morata Valentziako Ganberako presidentearen hitzetan, "Ez gara ez katalanekin ez murtziarrekin lehiatzen, inbertsioak erakartzeko gaitasun handia duten Europako lau portuekin baizik"
- Errepideen erabilera aurrezteagatik karbono dioxidoaren emisioa murriztea, eraginkorrenak diren bi garraiobide batera erabiltzeagatik
- Honako onura hauek espero dira, besteak beste: salgaien garraioaren trenbide-kuota handitzea, bidaiarien garraioaren eskaria handitzea eta arku mediterraneoko bidaiarien bidaia-denbora murriztea
- Iberiar Mediterraneoko portuetara trenbidea sartzeak kostuak aurrezteko politika ahalbidetuko luke, eta munduko garraio-sareak sortzea onuragarria izango litzateke. Anberes, Rotterdam eta Hanburgorekin lehiatuko litzateke Algeciras, Valentzia, Tarragona, Bartzelona, Alacant, Cartagena eta Castelló de la Planako portuetan zehar
- Korridore baten batasuna, non biztanleak eta industria-jarduera kontzentratuta egongo liratekeen. Algeciras-Stockholm ardatza 3 500 kilometrotan zehar hedatzen da, 245 milioi herritar (Europar Batasuneko biztanleen% 54) eta Europako barne produktu gordinaren% 66 konektatuz
- Espainiako Enpresaburu Elkarteen Konfederazioak onuragarritzat jo zuen ardatza 2018ko artikulu batean. Valentzia eta Bartzelona arteko enpresen eta langileen arteko lotura arinduko zuela azaldu zuen. Halaber, trenbide bidezko garraioaren eta errepide bidezko garraioaren izaera osagarria aintzat hartu zuen, merkatu-nitxo desberdinetan aritzeko
- Valentziako Enpresaburuen Elkartearen arabera, ardatzaren 1 000 kilometroko, 3 zentimo aurreztuko lirateke fruta eta barazkien esportazioan Valentziatik Europako gainerako lekuetara.
Aurkariak aldatu
Aurkako argudioen artean Gregorio Martín, Valentziako Unibertsitateko Konputazio eta Inteligentzia Artifizialeko katedradunak adierazitakoak daude; izan ere, esaten du proiektuak Ferrmed presio-taldearen eraikitzaileei egiten diela mesede, uste du Algecirasek ez duela trenbiderik behar, bere potentzia ekonomikoa batez ere itsas portuaren bidez ematen delako, eta Mediterraneoko iparraldeko portuen aurka egingo lukeen lehiaketak esan nahiko lukeelako Mediterraneoko iparraldeko portuak galtzea.[19]
Pedro Costa Morata Espainiar Estatuko Ingurumen Sariak esan duenez, lasterkaria "sarea bikoiztea ekarriko duen gehiegizkoa da".[20]
Oharrak aldatu
- ↑ Tarteen egoera 2021eko urtarrilerako
- ↑ Espainiako Sustapen Ministerioak amaitzeko konpromisoa hartu duen zatiak (data finkorik gabe)
- ↑ 2025erako presio-taldeek eskatzen duten egoera
Erreferentziak aldatu
- ↑ (Gaztelaniaz) Llanos, Francisco Naranjo. (1987-08-25). «Trenbide Garraioko Planaren ahanzturak» El País ISSN 1134-6582. (Noiz kontsultatua: 2021-02-16).
- ↑ (Gaztelaniaz) «Politika Valentziarren kontran» La Vanguardia 2018-06-23 (Noiz kontsultatua: 2021-02-18).
- ↑ «Mediterraneoko ardatza, portu nagusiak lotzen dituen 1 300 kilometroko linea hobetzeko proiektua» www.vialibre-ffe.com (Noiz kontsultatua: 2021-02-16).
- ↑ «Mediterraneoko ardatza, portu nagusiak lotzen dituen 1 300 kilometroko linea hobetzeko proiektua» www.vialibre-ffe.com (Noiz kontsultatua: 2021-02-18).
- ↑ (Gaztelaniaz) Safor, Cope Onda Naranja. «Gandia-Oliva trena errealitatea izango da 2017an» Onda Naranja Cope (Noiz kontsultatua: 2021-02-18).
- ↑ "Sustapen Ministerioak Gandiatik Olivara doan trenbide-lotura luzatuko du". Cadena SER, 2017-12-18
- ↑ (Gaztelaniaz) «Ahal Duguk Mediterraneoko ardatza Murtziako zatian bakarrik aipatzen du» ElNacional.cat (Noiz kontsultatua: 2021-02-18).
- ↑ (Gaztelaniaz) «EBk egiaztatu du Sustapen Ministerioak erdiko korridorea lehenesten duela Mediterraneokoaren aurretik» ElNacional.cat (Noiz kontsultatua: 2021-02-18).
- ↑ (Gaztelaniaz) Redacción. «Aho bateko oihua: #QuieroCorredor» Murciadiario. El diario económico de Murcia. Economía, Empresas, Asociaciones, Región de Murcia (Noiz kontsultatua: 2021-02-16).
- ↑ (Katalanez) Valencia Extra. (2017-05-15). «Mediterraneoko ardatzari buruzko jardunaldia» València Extra (Noiz kontsultatua: 2021-02-16).
- ↑ (Gaztelaniaz) «Puigdemontek Mediterraneoko ardatza defendatu du Rajoyren eta automobilgintzaren aurrean» Expansión.com 2017-05-12 (Noiz kontsultatua: 2021-02-16).
- ↑ (Gaztelaniaz) Congostrina, Alfonso L.. (2017-07-21). «Bartzelonak eta Valenciak Mediterraneoko ardatza eskatu dute» El País ISSN 1134-6582. (Noiz kontsultatua: 2021-02-16).
- ↑ (Gaztelaniaz) Figuls, Josep Catà. (2018-05-29). «Sustapen Ministerioak dio Mediterraneoko ardatza prest egongo dela 2023an» El País ISSN 1134-6582. (Noiz kontsultatua: 2021-02-16).
- ↑ (Katalanez) media, À Punt. «Valentziako enpresaburuek bultzada berri bat espero dute Mediterraneoko ardatza 2023an amaituta egon dadin» À Punt (Noiz kontsultatua: 2021-02-16).
- ↑ (Gaztelaniaz) «Politika, Valentziarren kontra» La Vanguardia 2018-06-23 (Noiz kontsultatua: 2021-02-16).
- ↑ (Gaztelaniaz) castelló, j mestre |. (2019-03-18). «Valentzia-Bartzelona ardatzak zortzi hegazti-linea gainditzen ditu bidaiarietan» Levante-EMV (Noiz kontsultatua: 2021-02-16).
- ↑ (Gaztelaniaz) S.L, EDICIONES PLAZA. «Abalosek Mediterraneoko ardatzako pankartaren beste aldea gurutzatzen du» Valencia Plaza (Noiz kontsultatua: 2021-02-16).
- ↑ (Gaztelaniaz) «Lanaren egoera» El Corredor Mediterraneo (Noiz kontsultatua: 2021-02-18).
- ↑ Lo, James. (2009). «Neural Filtering» Scholarpedia 4 (8): 7868. doi:. ISSN 1941-6016. (Noiz kontsultatua: 2021-02-18).
- ↑ Libourel, Eloïse. (2016). El corredor mediterráneo : desencuentro político y territorial. ISBN 978-84-9134-067-6. PMC 1181886443. (Noiz kontsultatua: 2021-02-18).
Ikus, gainera aldatu
Kanpo estekak aldatu
Datuak: Q96757851
