Wikipedia

Hannon II.a Handia

Hannon II.a Handia (punikoeraz: 𐤇𐤍𐤀, ḤNʾ)[1] antzinako Kartagoko hiru buruzagi desberdinetako edozein izan daiteke, Gilbert Charles Picard eta Colette Picarden arabera: Hannon I.a Handia, Hannon II.a Handia eta Hannon III.a Handia[2]. Warmingtonen ustez, Hannon izeneko Kartagoko hiru pertsona zeuden ezizen berarekin, baina idazle honek pentsatzen du antzinako idazle grekoek edo erromatarrek ez zuten ulertu terminoa familiako ezizena zela. Warmingtonek horietako bi baino ez ditu onartzen (Picardek aipatutako Hannon I.a eta II.a), baina haientzat ez ditu zenbaki erromatarrak erabiltzen[3]. Lancelek Hannon Handi bat bakarra aipatzen du, hau da, Picarden Hannon I.a. Hannon II.ari dagokionez, aipatu aipatzen du, baina Hannon deitzen dio[4].

Bizitza aldatu

 
Hannon II.ak mertzenarioei Ogasun Publiko hutsik dagoela iragartzen die, Becketten The Comic History of Romeren arabera.

Hannon II.a Handia Kartagoko aristokrata aberatsa izan zen K.a. III. mendean. Hannonen aberastasuna Afrikan eta Iberiar Penintsulan zituen lurretan oinarritzen zen.

Komandantea aldatu

Hannon II.a Handia estratega izan zen Libian K.a. 256an, eta gupidagabea izan zen numidiarren eta libiarren aurkako borrokan[5]. Hekatonpilos[6] hartu zuen. Geroago, Lehen Gerra Punikoan zehar Erromatar Errepublikaren aurkako gerra jarraitzearen kontrako Kartagoko fakzioa zuzendu zuen. Nahiago zuen Afrikan lurraldea konkistatzen jarraitzea, irabazi pertsonalik ekarriko ez zion itsas gerra egitea baino. Ahalegin horietan, Hamilkar Barka jeneral kartagotarrak aurre egin zion. Hannonek Kartagoko itsas armada desmobilizatu zuen K.a. 244an, Erromari denbora eman zion berarena berreraikitzeko eta azkenean Kartago garaitzeko K.a. 241n.

Mertzenarioen gerran aldatu

Mertzenarioekin negoziatzen saiatu zen ordaindu gabeko soldata murrizteko[6], hots, Hamilkarrek mertzenario berberei agindutako dirua eta sariak. Mertzenarioak matxinatu ziren, eta Hannonek kartagotarren armada kontrolpean hartu zuen haiek garaitzeko, baina bere saiakerak huts egitean, Mertzenarioen gerran kartagorar armadaren agindutik kendu zioten eta Hamilkar Barka ordezkatu zuen. Harrezkeroztik, bere familia eta Barzidak arerioak izan ziren[6].

Libian estratega izan zen Erromak Sardinia hartu zuen arte, Lehen Gerra Punikoa amaitu zenean[6]. Hamilkarrekin matxinoak garaitzeko lankidetzan aritu zen K.a. 238an.

Dirudienez, Handia ezizena irabazi zuen Kartagoko etsai afrikarren konkistengatik[7].

Barziden aurkako politikaria aldatu

Len Gerra Punikoa amaitu zenetik, Erromarekiko akordioaren alde zegoen eta Bigarren Gerra Punikoa garaian, Erromako aldeko fakzioa zuzendu zuenez[8], Hanibali, Hamilkarren semeari, errefortzuak bidaltzearen aurka agertu zen, Canneseko guduan garaipena lortu ondoren[9].

Kartagok Zamako guduan K.a. 202an, porrot egin ondoren, erromatar emisarioak ere babestu zituen eta bakea negoziatzeko delegazioan parte hartu zuen[6].

Erreferentziak aldatu

  1. ↑ HUSS (1985): 565. or.
  2. ↑ PICARD, Gilbert Charles eta PICARD, Colette (1968): Vie et mort de Carthage (Paris: Hachett); translated as Life and Death of Carthage (New York: Taplinger), at 358 [index]; 8, 129, 131-141 orrietan, Hannon I.a; 198-199 , 205, 210 orrietan, Hannon II.a; 264, 286 orrietan Hannon III.a.
  3. ↑ WARMINGTON, B.H.: Carthage (Robert Hale 1960; Penguin 1964) 119.ean (hiru ezizenarekin); 282.ean (index); 115-123 orrietan, Hannon Handia I.a; 86, 195-197, 201-206, 209 orrietan, Hannon Handia II.a.
  4. ↑ LANCEL, Serge: Carthage (Librairie Artheme Fayard 1992); itzulita Carthage. A history izenburuarekin (Blackwell 1995) 470 orrian (index); 115 orrian (Hannon Handia, aka "I"]; 259, 272-275 orrietan, Hannon, aka Hannon II.a Handia.
  5. ↑ LIPINSKI (1992): 208-209 or.
  6. ↑ a b c d e LIPINSKI (1992): 209 or.
  7. ↑ Who's Who in The Roman World, Routledge 2020.10.20an kontsultaturik
  8. ↑ Tito Livio, XXIII, 11-13.
  9. ↑ Lehen iturriak|Periochae, 23.3.

Bibliografia aldatu

Lehen iturriak aldatu

Iturri historiografiko modernoak aldatu

  • BRIZZI, Brizzi (1997): Erromako historia. 1. Jatorritik Aziora, Bologna, Patroia, , ISBN 978-88-555-2419-3.
  • BRIZZI, Giovanni (2007): Scipione eta Annibale, Erroma salbatzeko gerra, Bari-Erroma, Laterza, ISBN 978-88-420-8332-0.
  • CLEMENTE, Guido (2008): The Annibal War, in Einaudi History of the Greeks and Romans, XIV, Milan, Il Sole 24 ORE.
  • MOMMSEN, Theodor (2001): Antzinako Erromako Historia, II. Liburukia, Milan, Sansoni, ISBN 978-88-383-1882-5.
  • PIGANIOL, André (1989): Erromatarren konkistak, Milan, Il Saggiatore.
  • SCULLARD, Howard H. (1992): Erromako munduaren historia. Erromako fundaziotik Kartago suntsitzeraino, I. liburukia, Milan, BUR, ISBN 978-88-17-11574-2.
  • HUSS, Werner (1985): Geschichte der Karthager, Munich: C.H. Beck, ISBN 9783406306549. (alemanez)
  • LIPINSKI, Edward (dir.) (1992): Dictionnaire de la civilisation phénicienne et punique, Turnhout, Brepols, 502 or. ({{ISBN|978-2-503-50033-1}}) (Werner Hußek egindako oharrak)

Ikus, gainera aldatu

Kanpo estekak aldatu

"https://eu.wikipedia.org/w/index.php?title=Hannon_II.a_Handia&oldid=9259758"(e)tik eskuratuta