Wikipedia

Francesca Madriguera i Rodon

Francesca Madriguera i Rodon, Paquita Madriguera izenez ezaguna (Igualada, 1900eko irailaren 24a – Montevideo, 1965eko azaroaren 2a), pianista eta konpositorea izan zen.[1][2]

Francesca Madriguera i Rodon

Bizitza
Jaiotzako izen-deiturakFrancisca Madriguera Rodon
JaiotzaIgualada, 1900eko irailaren 24a
Herrialdea Espainia
Lehen hizkuntzagaztelania
katalana
HeriotzaMontevideo, 1965eko azaroaren 2a (65 urte)
Familia
Ezkontidea(k)Andrés Segovia  (1936 -
Anai-arrebak
Hezkuntza
Hizkuntzakkatalana
gaztelania
Irakaslea(k)Enrique Granados
Isidor Philipp (en) Itzuli
Jarduerak
Jarduerakmusikagilea eta piano-jotzailea
Musika instrumentuapianoa
Musicbrainz: 8ce0fefd-51fe-40f2-8761-a9654d493bc1 Discogs: 1972532 Edit the value on Wikidata

Biografia aldatu

 
Paquita Madriguera

Sant Magí kaleko etxe batean jaio nintzen, Igualadan[1] , Enric Madriguera Haase eta Francesca Rodón Canudasen alaba eta Enric Madriguera musikagilearen arreba. Hiru urterekin pianoa ikasten hasi zen amaren zuzendaritzapean. [1] Bartzelonan Frank Marshall King-ekin hartu zituen eskolak, eta haren bidez Enric Granados i Campiña ezagutu zuen [3]

« L'any 1914, la meva mare va creure convenient fer-me prosseguir els estudis amb el mestre [Isidor] Phillip i vam anar a París a consultar al cèlebre pedagog. Vam coincidir en aquella ciutat amb el meu mestre [Enric Granados]. Ell mateix em va portar i presentar al vell professor, que em va escoltar i la seva opinió va ser la següent: -Vostè és la deixebla predilecta del Mestre Granados. Nosaltres el convidem cada any perquè formi part del jurat i sentir la seva decisió sobre els nostres alumnes més avançats. Li paguem els viatges, les despeses d'hotel, etc., etc. Creu vostè que jo m'atreviria a prendre l'alumna per ell preferida? No. Està vostè en bones mans. »
Visto y oído: La estrella del alba. Paquita Madriguera, 1947.

Bost urte zituela, lehen kontzertua eskaini zuen Sant Gervasiko Zentro Autonomistak antolatutako lehiaketa batean eta han lortu zuen lehen saria. Hamaika urterekin Kataluniar Musikaren Jauregian bere lanen emanaldiak izugarrizko arrakasta izan zuen. Madrilerako kontzertu-ziklo baten ondoren (Navas aretoan, Ateneoan, Kasinoan eta Errege Jauregian), 1913an Londresko Royal Albert Hallen debuta egin zuen, Bartzelonako Maria Barrientos i Llopis abeslariari eskainitako kontzertu batekin. Urtebete geroago, Kataluniako Orfeoiarekin joan zen Paris eta Londresera.[1] 1915eko ekainean New Yorkera abiatu zen kontratu batekin eta AEBn bizi izan zen 1915 eta 1919 urteen artean, Anaïs Nin katalanarekin bizi izan zen eta garai hartan pianolarako paper-biribilkia ugari grabatu zituen.[1] Gaur egun, disko konpaktuan berrargitaratu dira (ikus Diskografia atala).

Igualadan aritu zen 1918ko irailaren 26an, Merkataritza Zirkuluan. Ordurako hogeita hamabost konposizio idatzi zituen.[1] 1922ko apirilaren 27an diputatua eta La Democracia egunkariko zuzendaria zen Arturo Puig-ekin ezkondu zen eta musika utzi zuen.[4][1]

Alargundu zenean (1933), Bartzelonan berragertu zen bakarlari gisa, Pau Casals Orkestrarekin. 1936an berriz ezkondu zen Andres Segovia gitarristarekin ezkondu zen eta alaba bat izan zuen, Beatriz. Hainbat lekutan bizi izan ziren: Suitzan, Bartzelonan, Italian eta Montevideon Hemen Paquita Madriguerak lehen ezkontzatik zekartzan jabetzak zituen. Uruguaiko hiriburuan bikotea hautsi zen eta Segovia New Yorkera joan zen.

Mario Castelnuovo-Tedescok (1895-1968) Gitarrarako eta pianorako fantasia (1950) eskaini zien, bi mugimenduko konposizioa, Madriguera eta Segoviari egindako omenaldi batean. 1953an jaioterrian omenaldia egin zioten baita kale bat eskaini ere.[5] 2005ean, Igualadako Udalak eta Udal Musika Eskolak, Ciudad de Igualada sarien esparruan, musika konposiziorako Madriguera saria antolatu zuen.[6] Bertako artxibo historikoak, 1900 eta 1930 arteko dokumentazio funtsa ere badu.

Obrak[7] aldatu

  • Adiós. 
  • L'aplec de l'ermita[8]
  • Atalaya, kantu eta pianorako [1]
  • La boda india, kantu eta pianorako[1]
  • Las campanas del monasterio [8]
  • El canto del grillo, kantu eta pianorako [1]
  • Capvespre d'estiu, kantu eta pianorako [1]
  • The Cuckoo
  • Danza de brujas[8]
  • Enyorant en Patufet, kantu eta pianorako (1915)[1]
  • Enyorant la meva terra, kantu eta pianorako[8]
  • Humorada. Gitarrarako [9]
  • Non, non, piano eta kanturako sehaska-kanta[1]
  • Pequeñas impresiones musicales [pkantu eta pianorako]. [10]
    • Tema variado
    • Caravana
    • Dansa del sàtir i les nimfes
    • Pastoral
  • El petit regiment, kantu eta pianorako [1]
  • Romancillo (1944), Conxita Badiari eskainitako canta, Paquita Madrigueraren musika eta letra [11]
  • Serenade, entre 1913 i 1932.  pianorako
  • Serenata aragonesa, kantu eta pianorako [1]
  • Tres romancillos [Paquita Madrigueraren musika eta letra duten kantak]. 
    • Aleluya (1944)
    • Se fue el día de mi corazón (1944)
    • La niña de marfil (1947)

Piano-jole gisa estreinatutako lanak aldatu

Obra dedikatuak aldatu

Diskografia aldatu

 
Paquita Madrigueraren piano-korro baten karatula
  • Masters of the Piano Roll Series. The Great Female Pianists Vol. 5: Paquita Madriguera Segovia Perivale, Middlesex (Anglaterra): Dal Segno, 2006
  • Castro, Ricardo; played by Madriguera, Paquita. Valse caprice. New-York: Duo-Art, The Aeolian Company, [entre 1906 i 1932]. Artista biribilkia [13]. (Bartzelonako Museu de la Música funtsean).

OHARRA: Benetan, ez da gordetzen Paquita Madriguerak zuzenean egindako interpretazioaren soinu-artxiborik, pianoarekin jotzeko piano-biribilkiak baizik. Horien artean Granados, Debussy eta beste hainbat musikagileenn obrak daude, baita Madrigueraren obra bat ere: Pastoral.[14]

Bibliografia aldatu

  • Madriguera, Paquita. Visto y oído: La estrella del alba. Buenos Aires: Nova, 1947.  Memòries.
  • Bisbal i Sendra, Maria Antònia; Miret i Solé, Maria Teresa. Diccionari Biogràfic d'Igualadins. Barcelona: Fundació Salvador Vives i Casajuana, 1986. ISBN 8423202461. 
  • Escande, Alfredo; Segovia, Andrés. Don Andres and Paquita: The Life of Segovia in Montevideo (en anglès). 2012. Milwaukee: Amadeu Press, Maig 2012. ISBN 978-1574672053. 
  • EL RUISEÑOR ABATIDO: ENRIC GRANADOS (1867-1916), UNA VIDA APASIONADA. 1 FEB 2008 de John Milton (autor), Mònica Pagès (traductora).

Erreferentziak aldatu

  1. ↑ a b c d e f g h i j k l m n o (Katalanez) Diccionari biogràfic d'igualadins. (Noiz kontsultatua: 2023-10-24).
  2. ↑ (Katalanez) «Francesca | www.patrimonimusical.cat» www.patrimonimusical.cat (Noiz kontsultatua: 2023-10-24).
  3. ↑ Madriguera, Paquita. Visto y oído: La estrella del alba. Buenos Aires: Nova, 1947.
  4. ↑ Mujer y guitarra española, Paquita Madriguera (Gaztelaniaz)
  5. ↑ «Homenaje a Paquita Madriguera» La Vanguardia Española: 18. 12 de desembre de 1953.
  6. ↑ Premis Ciutat d'igualada. Ajuntament d'Igualada. Promoció Cultural i Relacions Institucionals.
  7. ↑ «Francesca Madriguera Rodón» Diccionari Biogràfic de Dones.
  8. ↑ a b c d (Katalanez) «Francesca Madriguera i Rodon | enciclopedia.cat» www.enciclopedia.cat (Noiz kontsultatua: 2023-10-24).
  9. ↑ (Gaztelaniaz) «Madriguera Paquita Humorada Segovia PDF | PDF» Scribd (Noiz kontsultatua: 2023-10-24).
  10. ↑ (Gaztelaniaz) «Francisca Madriguera Rodón | Real Academia de la Historia» dbe.rah.es (Noiz kontsultatua: 2023-10-24).
  11. ↑ (Gaztelaniaz) «Badia, Conxita / Busca Fondos y colecciones / Fondos-colecciones / Inicio - Biblioteca de Catalunya» www.bnc.cat (Noiz kontsultatua: 2023-10-24).
  12. ↑ «El recital de Paquita Madriguera» La Vanguardia Española: 18. 2 de desembre 1953.
  13. ↑ (Katalanez) «La pianola de la Biblioteca de Catalunya» www.bnc.cat (El Blog de la Biblioteca de Catalunya) (Noiz kontsultatua: 2023-10-24).
  14. ↑ Piano Roll Catalog. The Reproducing Piano Roll Fundation.

Kanpo estekak aldatu

"https://eu.wikipedia.org/w/index.php?title=Francesca_Madriguera_i_Rodon&oldid=9533009"(e)tik eskuratuta