Espainiako hizkuntzak

Espainia hizkuntza-aniztasun handiko Europako estatu bat da. Espainiako hizkuntzak berebiziko kultura ondarea dira. Estatu horren eremuan, hizkuntza nagusia eta erabiliena gaztelania da, estatu osoan ofiziala dena. Horrez gain, beste lau hizkuntzak koofizialtasun maila lortu dute, Estatuko zenbait autonomia erkidegotan. Beste hizkuntza batzuek, ofizialak izan gabe, nolabaiteko estatutu-babesa dute.

Espainiar Estatuko bertako hizkuntzen mapa sinplifikatua:

Gaztelania, Estatu osoan ofiziala.      Euskara, koofiziala Euskal Autonomi Erkidegoan eta Nafarroako Autonomia Erkidegoan.      Katalana, koofiziala Katalunian, Balear Uharteetan eta Valentziako Erkidegoan.      Aranera (okzitanieraren dialektoa), koofiziala Katalunian.      Galiziera, koofiziala Galizian.      Asturiera eta leonera, legez onartuak.      Aragoiera, legez onartua.

Espainiako Konstituzioak, hirugarren artikuluan, honako hau dio:

«

Gaztelania da Espainiako estatuaren hizkuntza ofiziala. Espainiar guztiek dute gaztelania jakiteko eginbeharra eta erabiltzeko eskubidea. Espainiako beste hizkuntzak ere ofizialak izango dira dagozkien autonomia-erkidegoetan, haietako estatutuekin bat etorriz. Espainiako hizkuntza-moten aberastasuna kultura ondarea da, eta ondare horrek begirune eta babes berezia izango du.

»

Hizkuntza koofizialak

Espainiako hizkuntzen beste mapa bat, non gaztelaniaren aldaera garrantzitsuenak ere agertzen diren.

Autonomi erkidegoen estatutuek onartutako hizkuntzak, gaztelaniarekin batera ofizialak direnak, honako hauek dira:

• Euskara Euskal Autonomia Erkidegoan eta Nafarroako eremu euskaldunean
• Katalana Katalunian, Balear Uharteetan eta Valentziako Erkidegoan (azken honetan valentziera izenarekin)
• Galiziera Galizian eta
• Aranera, okzitanieraren aldaera, Katalunia osoan, nahiz eta Arango haranean soilik mintzatua izan

Beste mota bateko onarpena duten hizkuntzak

Beste estatutu batzuk edo lege-proiektuek babes berezia eskaintzen diete beste hizkuntza batzuei:

• Asturiera edo bablea, Asturiasko Autonomia-Estatutuan;
• Eonaviegoa edo Asturiasko galiziera, Asturiasko mendebaldean, Eo-Navia eskualdean, Asturiasko Normalizazio Sozialaren Planaren barruan;
• Aragoiera Aragoin, eta bereziki Huescako iparraldean

Onarpen ofizialik gabeko hizkuntzak

Beste hizkuntza batzuek ez daukate inongo babes ofizialik, esaterako:

• Montañesa edo kantabriera, Kantabriako inguru batzuetan
• Leonesa, Leongo iparraldeko haranetan
• Extremadurera, Extremadurako ipar-mendebaldean
• Extremadurako fala edo Extremadurako galiziera, Extremaduran Xalima haranean. 2001etik Extremadurako Juntak Kultur Intereseko Ondasun gisa izendatua
• Portugesa, Badajoz eta Salamancako herri batzuetan
• Berberea, Melillan eta
• Arabiera, Zeutan
• Kaloa, ijitoen komunitateetan
• Katalana edo valentziera, El Carxe eskualdean (Murtziako Erkidegoa)

Gaztelaniaren dialektoak

Garrantzia berezia hartu ohi duten gaztelaniaren aldaera batzuk hauek dira:

• Andaluza
• Kanarietako hizkerak
• Castúo, Extremadurako alde batzuetan
• Murtziera edo panochoa

Ahozkoak ez direnak

Espainiako lurraldean hainbat keinu hizkuntza erabiltzen dira:

• Kataluniako keinu hizkuntza (LSC)
• Espainiako keinu hizkuntza (LSE)
• Valentziako keinu hizkuntza (LSCV)

Batzuetan, Gomerako (Kanariak) silbo delakoa aipatzen da ahozko ez den hizkuntza gisa, baina ez da benetako hizkuntza, kanal berezi bat baizik. Berez, silboaren erabiltzaileek espainieraz hitz egiten dute, teknika berezi bat erabiliz. Teorikoki, edozein hizkuntzatan egin daiteke silboa.

Migrazioen ondoriozko hizkuntzak

Gaur egun, migrazio prozesuak direla eta, beste hizkuntza asko ere egiten dira Espainian, adibidez: ingelesa, errumaniera, txinera, alemana, kitxua, etab.

Ikus, gainera

• Europako hizkuntza gutxituak

Kanpo estekak

• Datuak: Q534191