Zurtoin
Botanikan, zurtoina eskuarki ubarroien ardatza da, hostoei, loreei eta fruituei eusten dien organoa da. Haren funtzio nagusia fotosintesia sustrai eta orrien artean garraiatzea da. Sustraietatik bereizten da, gorringoak eta hostoak dituzten korapiloengatik, eta geotropismo negatiboa dutelako, hau da, grabitate-indarraren aurka hazten direlako.[1]
Zurtoinaren atalak
aldatu- Lepoa: sustraiaren hasieran dago.
- Korapiloak: zurtoinean zehar agertzen diren nodulu txikiak dira, hostoen sorrera adierazten dituztenak.
- Korapiloarteak: elkarren segidako bi korapiloren arteko espazioak dira.
- Besapea: adarraren edo orriaren arteko lotura-puntu zehatza da.
Funtzioak
aldatuHostoei eusten dien oinplanoaren ardatza da: horrek egokiro antolatzen ditu, eguzki-erradiazio kopuru handiena hartzeko. Ugaltzeko unean, zurtoinak loreei eta fruituei ere eusten dir. Espezie askotan, zurtoina ura gordetzeko eta fotosintesia egiteko organoetako bat da, batez ere ugalketa-etapa baino lehen. Hala ere, haren funtzio nagusia ura sustraien eta hostoen artean garraiatzea da. Metro askoko altuera izan dezake: ezagutzen den zurtoinik luzeena 185 metrokoa da, Calamus Manan palmondoa.[4]
Hazkunde eta simetriaren norabidea
aldatuZurtoina zoruaren gainean bertikalki hazten denean, landare tentea dela esaten da. Kasu horretan, adarrak ardatz nagusiaren inguruan oso azkar garatzen dira eta adar bakoitza horizontalki hazten da.Aldiz, zurtoin nagusia horizontalki hazten denean, plagiotropoa deitzen da.[5]
Zurtoin motak
aldatuZurtoinak beren sendotasunaren, iraupenaren eta bizi diren bitartekoaren arabera sailkatzen dira.
Sendotasunen arabera:
- Zurkarak: zuhaitz eta zuhaitzetan ohikoak dira.
- Erdizurkarak: lore edo lehia-landaretan tipikoak dira.
- Belarkarak: barazki eta landare basatien ohikoa.
Iraupenaren arabera:
- Urtekoak: urtebeteko bizitza duten landareak.
- Bi urtean behin: bi urteko bizitza duten landareak.
- Iraunkorrak: zuhaitzei eta zuhaixka handiei dagokie.
Bizi diren ingurunearen arabera:
Erreferentziak
aldatu- ↑ «Órganos vegetales. Tallo. Atlas de Histología Vegetal y Animal» mmegias.webs.uvigo.es (Noiz kontsultatua: 2021-05-12).
- ↑ a b (Gaztelaniaz) «PARTES del TALLO y sus FUNCIONES - Resumen con esquema» ecologiaverde.com (Noiz kontsultatua: 2021-05-12).
- ↑ (Gaztelaniaz) Redacción. (2017-07-09). «Tallo | Qué es, definición, partes, formación, clasificación» Flores (Noiz kontsultatua: 2021-05-12).
- ↑ «Salisbury, F.B. and Ross, C.W. (1985) Plant physiology. Wadsworth Publishing Co., Belmont. - References - Scientific Research Publishing» www.scirp.org (Noiz kontsultatua: 2021-05-12).
- ↑ «Tallo» web.archive.org 2009-12-20 (Noiz kontsultatua: 2021-05-12).