Zaruhi Bahri

Zaruhi Bahri
	; Irudi gehiago
École Tebrotzassère (en) lehendakari	; 1945 - 1952
École Tebrotzassère (en) lehendakari
Bizitza
Jaiotzako izen-deiturak	Զարուհի Շահբազ
Jaiotza	Konstantinopla, 1880ko maiatzaren 31
Herrialdea	Otomandar Inperioa
Bizilekua	Konstantinopla; Paris
Talde etnikoa	Armeniarra
Heriotza	Boulogne-Billancourt, 1958ko maiatzaren 13a (77 urte)
Hobiratze lekua	Père Lachaise hilerria; Ejmiatsingo katedrala
Familia
Anai-arrebak	ikusi Parsegh Shahbaz (en) ;
Hezkuntza
Hizkuntzak	Western Armenian (en)
Jarduerak
Jarduerak	prosalaria, idazlea, gizarte-langilea eta aktibista
Enplegatzailea(k)	Hay Gin (en) ; École Tebrotzassère (en)

Zaruhi Shahbaz Bahri, armenieraz: Զարուհի Շահբազ Պահրի, jaiotzaz Zaruhi Shahbaz, (Konstantinopla, Otomandar Inperioa, 1880ko maiatzaren 31 – Paris, Frantzia, 1958ko maiatzaren 13a) armeniar idazlea, gizarte-langilea eta gizarte-ekintzailea. 1913an. Konstantinoplako Armeniako Gurutze Gorriaren sortzaileetako bat izan zen. Armeniako genozidioaren ondoren, eta familiako hainbat kide galdu ondoren, Bahri Otomandar Inperioan egon zen genozidioan bizirik iraun zutenei laguntzeko. Errumaniara ihes egin zuen, eta, azkenik, Frantziara 1928an, han egon baitzen gainerako bizitza. Frantzian zegoela, sei eleberri idatzi zituen eta armeniar komunitatearekin lanean jarraitu zuen.^[1]^[2]

Bizitza aldatu

Familia aldatu

Zaruhi Shahbaz Bahri Konstantinoplan jaio zen, Otomandar Inperioan, 1880ko maiatzaren 31n, armeniar etniako familia batean.

Armeniako genozidioa aldatu

Adanako sarraskiaren ondoren (1909) hasi zen lanean tokiko armeniarrekin. Armeniako umezurtzei ere irakatsi zien nola josi eta bordatu. 2013ko Balkanetako Gerretan, funtsezkoa izan zen otomandar armadarentzat lan egin zuten armeniar etniakoen laguntza.^[1]

Armeniako genozidioan, Bahrik hainbat senide galdu zituen, neba eta arreba barne. Bere ahizpa, Adrine, Amasyatik erbesteratu zuten eta, azkenik, hil egin zuten. Bere neba, Parsegh Shahbaz, Konstantinoplako komunitate intelektual armeniarreko kide nabarmena eta Armeniar Federazio Iraultzaileko kidea, 1915eko apirilaren 24an deportatu, eta, azkenik, hil egin zuten.^[1]^[2]

Genozidioaren ondoren, Bahri Konstantinoplan egon zen. Bizirik iraun zutenei laguntzeko ahaleginean lagundu zuen, armeniar askok babesa bilatu baitzuten hiriburuan deportazioaren ondoren. Bahri, azkenik, Armeniako Gurutze Gorriaren sisli adarreko buru bihurtu zen 1918an. Denbora horretan, Armeniako Emakumeen Elkarteko (AWA) kide ere izan zen, eta Armeniako Emakumeen Egunkarian (Hay Gin) lagundu zuen. Konstantinoplako Armeniar Patriarkak eskatuta, Bahri Etxe Neutraleko (Chezok Dun) zuzendari bihurtu zen. Genozidiotik bizirik atera ziren seme-alabak armeniarrak edo turkiarrak ziren zehazteko sortu zen erakunde hori.^[1]^[2]

Erbestealdia aldatu

Armeniako genozidioaren ondorengo antolamenduan parte hartu zuenez, Turkiako agintariek susmo txarra hartu zioten: "Turkiako haurrak armenizatzea" leporatu zioten. Horren ondorioz, Bahrik eta senarrak lau haurrekin Errumaniara ihes egin zuten. Handik, tentsioa jaitsi ondoren Konstantinoplara erraz itzul zitezkeela uste baitzuten. Baina, herrialdera itzultzea ukatu egin zitzaien eta beren ondasunak konfiskatu. Bahri familia Frantziara joan zen bizitzera. Haren senarra, Hagop Bahri, abokatu nabarmena zen, baina ezin izan zuen lanik aurkitu Parisen. Finantza-egoera zaila zela eta, Bahri marinel gisa hasi zen lanean, eta, azkenean, Hay Gin-i artikuluak bidaltzeari utzi zion. Hala ere, berak bere kontura idazten jarraitu zuen eta hainbat lan argitaratzea lortu zuen, bere memoriak barne.^[1]^[2]

1958ko maiatzaren 13an hil zen Parisen eta Père Lachaiseko hilerrian lurperatu zuten. Bere nahien arabera, bere seme-alabek errautsak Armeniara eraman zituzten eta Etchmiadzin katedraleko lokaletan lurperatu zituzten, 1987an Armenia Eliza Apostolikoaren Ama Elizan.^[1]

Lanak aldatu

Parantsem: Jampanerun Yergaynkin (Paris: Der Hagopian, 1946)
Dakre: Vospori Aperun Vra 1875–1877 (Paris: Der Hagopian, 1941)
Dayyan Kevork Bey gam Badriarkarani Poghotsin Pnagichnere: Vospori Aperun Vra 1895-1898 (Paris: Le Solei, 1952)
Muygerun Dad (Beirut: Madensashar “Ayk”, 1956)
Louisette ou Osmose (seriatua Aysorren: 1952)
Ambrob (Azad Khosk-en seriatua, Paris: 1940)
Bahrik, halaber, Gerard Bahri semeak idatzi zuen liburuaren sarrera argitaratu eta idatzi zuen: Vahan Maleziani Gyankn edo Kordse: Hushamadyan Ir Utsunamyagin Artiv (1871-1951) (Paris: Le Solei, 1951)

Erreferentziak aldatu

↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f (Ingelesez) «A View from the Bosphorus: Zaruhi Bahri’s Take on the First Republic of Armenia and Its Sovietization» Armenian National Committee of America 2018-05-25 (Noiz kontsultatua: 2022-10-19).
↑ ^a ^b ^c ^d Recovering Armenia: The Limits of Belonging in Post-Genocide Turkey. .

Kanpo estekak aldatu

Datuak: Q29613808
Multimedia: Zarouhi Bahri / Q29613808

[:1-1] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f (Ingelesez) «A View from the Bosphorus: Zaruhi Bahri’s Take on the First Republic of Armenia and Its Sovietization» Armenian National Committee of America 2018-05-25 (Noiz kontsultatua: 2022-10-19).

[:0-2] Recovering Armenia: The Limits of Belonging in Post-Genocide Turkey. .

[1]

[2]