Xemen I.a Gaskoiniakoa

Xemen I.a Gaskoiniakoa
Duke of Gascony (en)	; 812 - 816 ; ← Antso I.a Lope Gaskoiniakoa - Gartzea I.a Xemen Gaskoiniakoa →
Duke of Gascony (en)
Bizitza
Jaiotza	VIII. mendea
Heriotza	816 (egutegi gregorianoa) ( urte)
Heriotza modua	: guduan hila
Familia
Aita	Lope II.a Gaskoiniakoa
Ama	Numabela Kantabriakoa
Seme-alabak	ikusi Gartzea I.a Xemen Gaskoiniakoa; Xemen II.a Gaskoiniakoa;
Anai-arrebak	ikusi Antso I.a Lope Gaskoiniakoa; Gartzia Gaskoiniakoa; Adalriko Gaskoiniakoa; Zentulo Gaskoiniakoa; Munia Arabakoa; Oneka Iruñekoa;
Jarduerak
Jarduerak	aristokrata

Xemen I.a Lope^[1] Baskoniako dukea (812-816)^[2] izan zen, Luis Errukitsuak kendu arte.

Biografia aldatu

Hasieran, 781 inguru, Karlos Handiak Bordeleko konde (pagus Burdegalensis) izendatu zuen. Beharbada baskoia zen, balizko Gaskoniako dukea izan zen Adalriko edo Gaskoniako duke de iure izan zen Lope II.aren semea. Azkena aita bazuen, Antso I.a, Lope III.a Zentulo, eta Gartziaren anaia izango zatekeen.^[3] Gartzea I.a eta Xemen II.a semeak zituen. nahiz eta aditu batzuk kontrakoa esan, ez zen Iruñeko Erresuma gobernatu zuen Semeno leinuaren aitzindaria. Batzuen ustez, arbaso frankoak zituen.^[4]

Beste historialari batzuen arabera, berriz, Baskoniako dukearen aurkari izango zen 778. urtean, Karlomagnoren babesean (Bordeleko konde izendatu zuen), eta horrek ekarri omen zuen Orreagako Gudua (778).

Kargua kendu zionean, matxinotu eta Luis Errukitsuak Akizen hartu zuen mendean. Orduan, enperadoreak Pirinioak zeharkatu eta Iruñean finkatu zen^[5]. Batuzen ustez, horrek esan nahi du Xemenen garaietan Baskoniako dukerria Pirinioz bestaldekoa izan zen.

Erreferentziak aldatu

↑ Seguin gaskoierazko bere izena izan zen, agian germaniar jatorrizko arroa zuena. Sigiwinus, Siguvinus, Siguinus, Siguin, Sigiwin, Sigwin edo Sigoin ere idazten zuten. Euskaraz Semen zen, agian Biblian agertzen den Simon edo "seme" hitzarekin loturikoa. Euskaraz Scimin, Skimin, Scemenus, Semen, Semeno, Xemen edo Ximen, gaztelaniaz Ximeno edo Jimeno da. Biak, Semen eta Seguin, orduko iturrietan agertzen dira. Lope, berriz, Lupus latinez, Loup frantsesez, Lop gaskoieraz, Otsoa euskaraz eta Lobo edo Lope gaztelaniaz da.
↑ Monlezunen ustetan 814 eta 815 artean. Monlezun, Jean Justin. Histoire de la Gascogne. 1846.
↑ Foundation for Medieval Genealogy: Gascony.
↑ "Vita Hludovici" liburuan ex gente Francorum dela esaten da
↑ Collins, Roger. "The Basques". Londres: Blackwell Publishing, 1990

Kanpo estekak aldatu

Datuak: Q936487

Aurrekoa
Antso I.a Lope Gaskoiniakoa

Baskoniako dukea
812-816

Ondorengoa
Gartzea I.a Xemen Gaskoiniakoa

[1] Seguin gaskoierazko bere izena izan zen, agian germaniar jatorrizko arroa zuena. Sigiwinus, Siguvinus, Siguinus, Siguin, Sigiwin, Sigwin edo Sigoin ere idazten zuten. Euskaraz Semen zen, agian Biblian agertzen den Simon edo "seme" hitzarekin loturikoa. Euskaraz Scimin, Skimin, Scemenus, Semen, Semeno, Xemen edo Ximen, gaztelaniaz Ximeno edo Jimeno da. Biak, Semen eta Seguin, orduko iturrietan agertzen dira. Lope, berriz, Lupus latinez, Loup frantsesez, Lop gaskoieraz, Otsoa euskaraz eta Lobo edo Lope gaztelaniaz da.

[2] Monlezunen ustetan 814 eta 815 artean. Monlezun, Jean Justin. Histoire de la Gascogne. 1846.

[3] Foundation for Medieval Genealogy: Gascony.

[4] "Vita Hludovici" liburuan ex gente Francorum dela esaten da

[5] Collins, Roger. "The Basques". Londres: Blackwell Publishing, 1990

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]