Xanpainera

Xanpainera (champaignat) Oïl taldeko erromantze hizkuntza bat da.

Xanpainera
Oïl hizkuntzak. Xanpainera, erdialde-ekialdean.
Datu orokorrak
Lurralde eremua	Frantzia Belgika
Hiztunak	Daturik gabe
Ofizialtasuna	Inon ez
Eskualdea	Xanpaina, Valonia
UNESCO sailkapena	4: arrisku larrian
Araugilea	Ez du
Hizkuntza sailkapena
giza hizkuntza indoeuropar hizkuntzak Italiar hizkuntzak Hizkuntza erromantzeak italo-mendebaldeko hizkuntzak mendebaldeko hizkuntza erromantzeak Gallo-Iberian (en) Gallo-Romance (en) Gallo-Rhaetian (en) Oïl hizkuntzak
Alfabetoa	latindar alfabetoa
Hizkuntza kodeak
Glottolog	cham1332
Linguasphere	51-AAA-hg
UNESCO	1520

Hizkuntzaren estatusari dagokionez, Frantziako erregio-hizkuntzetako bat da eta Valonian (Belgika) erregio-hizkuntza endogenoen dekretuan jasota dago. Alta, xanpainerak ez du idaztarau ofizial edo onarturik. Frantsesaren eragina dela eta, ia desagertua dago.

Hedapena

Xanpainera Frantzian mintzatzen da nagusiki, Xanpainako eskualdean (Xanpaina-Ardena eskualde administratiboa), Givetetik (non valoiera mintzatzen den) Aisne (Pikardia), Sena eta Marne (Île-de-France) eta Yonnera arte (Borgoina). Valoniako (Belgika) bost udalerritan ere hitz egiten da: Membre, Bohan, Bagimont, Pussemange eta Sugny (Vresse-sur-Semois kantonamenduaren hegoaldea, hain zuzen ere). Luxenburgoko hegoaldean ere hiztunak ditu.

Literatura

Egun idaztarau onartu eta bateraturik ez du; horrela, modu idatzian oso gutxi erabiltzen den hizkuntza da.

XII. mendeko Chrétien de Troyes idazlearen lanetan xanpaineraren eragina bada ere, xanpaineraz kontzienteki idatzitako lehen literatura XVI. mendekoa da. Le Bontemps de Carnaval de Chaumont obra 1660an berriz argitaratu zuten. Bertan, frantsesa erabiltzen da erregearen mezularien ahotan, eta xanpainera Xanpainako biztanleenean.

Ikus, gainera

• Oïl hizkuntzak
• Frantziako hizkuntzak

Kanpo estekak

• (Frantsesez) Lou Champaignat, xanpainerari buruzko webgunea

• Datuak: Q430018
• Multimedia: Champenois language