Iratzeder

Iratzeder, jatorrizko izen-deiturez Jean Marie Ihartza, (Donibane Lohizune, Lapurdi, 1920ko urtarrilaren 4a - Beloke, 2008ko urriaren 13a) euskal idazlea eta abadea izan zen. 1962tik aurrera, euskaltzain osoa. 1941ean fraide egin zen, eta 1972az geroztik Ahurtiko Belokeko monasterioan bizi izan zen beti, salbu eta 1987an Afrikako Dahomeyn egindako hainbat hilabeteko egonaldia.

Iratzeder
abade
Bizitza
Jaiotza	Donibane Lohizune, 1920ko urtarrilaren 4a
Herrialdea	Lapurdi, Euskal Herria
Heriotza	Belokeko monasterioa, 2008ko urriaren 13a (88 urte)
Hezkuntza
Hizkuntzak	euskara frantsesa
Jarduerak
Jarduerak	poeta eta idazlea
Jasotako sariak	ikusi Manuel Lekuona Saria  (1994) Sarako Idazleen Biltzarreko saria  (1994)
Kidetza	Euskaltzaindia
Izengoitia(k)	Iratzeder eta Xabier Iratzeder
Sinesmenak eta ideologia
Erlijioa	katolizismoa
Erlijio-ordena	Beneditar

Euskaltzain emeritua zen 2006ko uztailaren 20tik.

Lanak

Hainbat euskaltzain Arantzazun, 1972. urtean. Goian ezkerretik eskuinera: Koldo Mitxelena, Iratzeder, Jean Haritxelhar, Alfontso Irigoien, Luis Villasante, Jose Maria Satrustegi, Patxi Altuna eta Imanol Berriatua. Behean: Juan San Martin, Jose Luis Lizundia, Joseba Intxausti eta Xabier Kintana.

Poesia

• XX. mendeko poesia kaierak - Xabier Iratzeder (2000, Susa): Koldo Izagirreren edizioa
• Biziaren olerkia (1983, Gero)
• Fededunen arbasoa (1977, Leopoldo Zugaza)
• Uhaineri nausi (1972, Ezkila)
• Argiz argi (1969, Ezkila)
• Euskal Herria eta Yainkoaren gizaldia (1967, Ezkila)
• Amen besta (1956, Ezkila)
• Ezkongai (1953, Ezkila)
• Mortuan oihu (1953, Ezkila)
• Aphez (1951, Ezkila)
• Eguerri (1951, Ezkila)
• Ezkila eta tirola (1951, Ezkila)
• Pindar eta lanho (1947, Ezkila) + (2016, Begiraleak)
• Jakes (1945, Baiona)
• Zeru-menditik (1941-1946) (1959, Ezkila)
• Zakalar (1940, Ezkila)

Antzerkia

• Biziaren airaldia (2000, Gero)
• Harrapallu (1956, Ezkila)
• Iratzederren antzerki kaierak (2009, Hiria argitaletxea) Donibane Lohizuneko Begiraleak elkarteak prestatu edizioa.
• Sei antzerkigileren kaierak (2011, Hiria argitaletxea) Donibane Lohizuneko Begiraleak elkarteak prestatu edizioa.

Kronika

• Lur sainduaren hamar egunez beilari (2000, Gero)
• Biziaren gudaldia (1997, Gero)
• Beloke-ko abatetxearen historia. Ehun urte jainkosemen alde (1993, Gero)
• Hamazazpi hilabete Afrikako bihotzean (1991, Elkar)

Bibliografia

• Ezkiaga, Patxi: Iratzederren munduak. - Egan, 1995-2, 69-95
• Ezkiaga, Patxi: Iratzeder, sinboloen deia. - Egan, 1996-1, 5-30
• Ezkiaga, Patxi: Iratzederren funtsezko poesia. - Egan, 2001-1/2, 39-58

Ikus, gainera

• Gernika (aldizkaria)

Kanpo estekak

• Jean Diharce literaturaren zubitegian
• Iratzeder Euskaltzaindiaren webgunean
• Iratzeder Euskal Kultur Erakundearen webgunean
• Ortiz de Pinedo, A. (2009). Euskal literatura Gernika aldizkari liberalean 1945-1953. Zornotza. Erroteta.
• Ortiz de Pinedo, A. (2010). Gernika aldizkaria eta euskal literatura II: literatura. Euskonews.

• Datuak: Q3154294