Waterford konderria

Waterford konderria
	County Waterford; Contae Phort Láirge
;	;
	Island_of_Ireland_location_map_Waterford.svg
Geografia
Hiriburua	Waterford; 52°15′30″N 7°7′8″W
Azalera	1.857
Mugakideak	Kilkennyko konderria, Tipperaryko konderria eta Corkeko konderria
Administrazioa
Legebiltzarra	legislative body of Waterford City and County Council (en)
Demografia
Biztanleria	113.795 (2011)
Dentsitatea	61,28 bizt/km²
Erabilitako hizkuntzak	ikusi Irlandako gaelera;
Bestelako informazioa
Ordu eremua	ikusi UTC±00:00 ;
	waterfordcouncil.ie

Waterford konderria (gaeleraz Contae Phort Láirge) Irlandako hegoaldean dago kokatuta, Munsterreko probintzian. 1.857 km2-ko azalera dauka eta 113.795 biztanle zituen 2011an. Dungarvan dauka hiriburu eta hiri nagusia Waterford/Port Láirge den arren.

GeografiaAldatu

NaturaAldatu

Irlanda uhartearen hego-ekialdean kokaturik dago konderria. Bi mendilerrok zeharkatzen dute, Knockmealdown Mountains eta Comeragh Mountains dira, eta punturik garaiena Knockmealdown (794m) da.

Ibairik luzeenak Suir ibaia (184 km, Irlandako laugarrena) eta Blackwater ibaia (169 km) dira.

Hiri nagusiakAldatu

Waterford/Port Láirge (46.747 biztanle), hiriburua
Tramore/Trá Mhór (10.328)
Dungarvan/Dún Garbháin (9.427)

HistoriaAldatu

Waterfordeko konderriari "The Déise" (An Déise) esaten zaio, izan ere Meatheko Erresumatik hegoaldera etorritako Déise leinu gaelikoa bertan asentatu baitzen IV eta VIII mendeen artean. IX mendetik aurrera vikingoen influentzia nabaria izan zuen, aipatzekoa da Waterford hiritik 5 kilometrotara dagoen Veðrafjǫrðr ("ardien fiordoa") asentamendua garai hartan Eskandinaviatik kanpora vikingoek izandako herri handiena izan zela.

XII mendean normandiarrek konkistatu eta Dublinen ondoren uharteko bigarren hiri bihurtu zen Waterford. Erreforma Protestantearen aurrean katoliko izaten jarraitu zuen eta Irlandako Konfederazio Katolikoarekin bat egin zuen 1642an. Honek 1649 arte iraun zuen, Oliver Cromwell iritsi eta ingelesen nagusitasuna berrezarri arte.

Ondasun nabarmenakAldatu

Lismore gaztelua
Ardmoreko San Declan eliza
Tramoreko hondartza

Pertsona ezagunakAldatu

Robert Boyle (1627-1691), fisikari eta kimikaria.
William Hobson (1792-1842), Zelanda Berriko gobernadorea
Thomas Francis Meagher (1823-1867), 1848ko Irlandako matxinadako buruzagietako bat.
Ernest Thomas Sinton Walton (1903-1995), fisikaria.
George Morrison (1922- ), dokumental zuzendaria
Shay Brennan (1937-2000), Manchester United taldeko futbolaria
John O'Shea (1981- ), Manchester United taldeko futbolaria.

KirolakAldatu

Konderriko kirol nagusia futbola da. Waterford United F.C. taldeak 6 Liga eta 2 Kopa lortu ditu. 60. hamarkada eta 70. hasieran Irlandako talderik indartsuena izan zen.

Joko gaelikoei dagokienez konderriko taldeak bi aldiz irabazi du Irlandako Hurling txapelketa nagusia, 1948 eta 1959an.