Valoniera
Valoniera[1] (jatorriz walon) hizkuntza erromantzea da, Belgikako Valonian 600.000 hiztunen bigarren hizkuntza. Oïl familiakoa da, frantsesa bezala. Antzina valoniera frantsesaren dialektotzat hartzen zen arren, Feller Julesen lanaz geroztik[2] hizkuntza beregaintzat jo ohi dute hizkuntzalariek. Dena dela, valoniera ez da Belgikako frantsesarekin nahasi behar. Izan ere, azken hori Frantziako frantsesaren berdintsua da, hiztegiko eta ahoskerako xehetasunen batzuk gorabehera.
| Valoniera | |
|---|---|
| walon | |
 | |
| Datu orokorrak | |
| Lurralde eremua |  Belgika Frantzia |
| Hiztunak | 600.000 (estimazioa) |
| Ofizialtasuna | Belgikako erregio hizkuntza endogenoa |
| Eskualdea | Valonia, Ardenak |
| UNESCO sailkapena | 3: arriskuan |
| Araugilea | Ez du |
| Hizkuntza sailkapena | |
| giza hizkuntza indoeuropar hizkuntzak hizkuntza italikoak hizkuntza erromantzeak mendebaldeko hizkuntza erromantzeak hizkuntza galo-iberiarrak hizkuntza galo-erromantzeak Gallo-Rhaetian (en)  Oïl hizkuntzak | |
| Informazio filologikoa | |
| Hizkuntza-tipologia | subjektu aditza objektua, silabadun hizkuntza eta hizkuntza fusionatzailea |
| Alfabetoa | latindar alfabetoa |
| Hizkuntza kodeak | |
| ISO 639-1 | wa |
| ISO 639-2 | wln |
| ISO 639-3 | wln |
| Ethnologue | wln |
| Glottolog | wall1255 |
| Wikipedia | wa |
| UNESCO | 1947 |
| IETF | wa |
| Endangered Languages Project | 2991 |
XX. mendearen hasieran valoniarren %80k hitz egiten bazuen ere, gaur egun populazioaren %10 inguruk besterik ez du hizkuntza hori erabiltzen egunerokoan, batez ere nekazariek eta adineko jendeak [3]. Errepresio latza pairatu zuen iraganean, eta egun ez du inongo estatus legalik Belgikan.
Adibideko taula
aldatu| Valoniera | Frantsesa | Euskara |
|---|---|---|
| Walon | Wallon | Valoniera |
| Diè wåde | Adieu | Agur |
| Bondjoû | Bonjour | Egun on |
| A | Salut | Kaixo |
| Arvèy | Au revoir | Ikusi arte |
| Come on-z a dit | Au revoir | Ikusi arte |
| Comint vos dalez? | Comment allez-vous? | Zer moduz? |
| Dji n' sai nén | Je ne sais pas | Ez dakit |
Erreferentziak
aldatu- ↑ Euskaltzaindiak hizkuntza horren izena arautua ez duen arren, 159. arauan (Europako toponimia fisikoa) valoniera formarekin erabili du. Forma hori, bestalde, bat dator Euskaltzaindiak 154. arauan (Europako eskualde historiko-politiko nagusiak) eskualde hartarako arautu duen Valonia izenarekin.
- ↑ Feller Jules (1912): Notes de philologie wallonne, Vaillant Carmanne.
- ↑ Vilar Bou, J.M. El valón, la lengua olvidada de Bélgica La Vanguardia, 2015-10-17an
Ikus, gainera
aldatuKanpo estekak
aldatu| Hizkuntza honek bere Wikipedia du: Bisita ezazu. |
Datuak: Q34219
Multimedia: Walloon language / Q34219
