Vaira Vīķe-Freiberga

Vaira Vīķe-Freiberga (1937ko abenduaren 1a). Vaira Vīķe, unibertsitateko irakaslea eta Letoniako gobernaburua izan zen, 1999tik 2007rarte. Herrialde horretako estatu-buruzagitza izan zuen lehen emakumea izan zen.

Vaira Vīķe-Freiberga
Irudi gehiago
6. Letoniako Presidentea 1999ko uztailaren 8a - 2007ko uztailaren 8a ← Guntis Ulmanis (en) - Valdis Zatlers →
Bizitza
Jaiotza	Riga, 1937ko abenduaren 1a (86 urte)
Herrialdea	Letonia
Familia
Ezkontidea(k)	Imants Freibergs  (1960 -
Hezkuntza
Heziketa	Victoria University (en) McGill Unibertsitatea Torontoko Unibertsitatea
Hizkuntzak	letoniera frantsesa
Jarduerak
Jarduerak	politikaria, psikologoa eta unibertsitateko irakaslea
Parte-hartzailea World Economic Forum Annual Meeting 2004 (en)
Lantokia(k)	Riga
Enplegatzailea(k)	Montrealgo Unibertsitatea  (1965 -  1998)
Jasotako sariak	ikusi Grand Medal of the Latvian Academy of Sciences  (1997) Elisabet Katolikoaren Ordenaren lepokoa  (2004ko urriaren 15a) Arrano Zuriaren Ordena  (2003) Konrad Adenauer Award  (2010) Marcel Vincent Price  (1992) Knight Grand Cross of the Order of St. Olav‎  (2000) Hannah Arendt Prize  (2005) Officer of the National Order of Quebec  (2005) Cross of Recognition Order of Viesturs  (2007) Hiru Izarren Ordena, 1. klasea  (1999) Order of the White Star, Collar Class  (2005) Grand Cross of the Order of Vytautas the Great  (2001) Grand Cross of the Order of Merit of the Republic of Poland  (2005eko uztailaren 4a) Knight Grand Cross with Collar of the Order of Merit of the Italian Republic  (2004ko apirilaren 8a) Grand Collar of the Order of Prince Henry  (2003) Collar of the Order of the Star of Romania Grand Cross Special Class of the Order of Merit of the Federal Republic of Germany Ohorezko Legioko gurutze handia  (2001) Golden Plate Award Order of Freedom of the Republic of Slovenia  (2002) Doctor honoris causa of the University of Strasbourg Grand Cross of the Order of the White Double Cross‎  (2005) Grand Cross with Chain of the Order of Merit of the Republic of Hungary (civil)  (2001) Doctor Honoris Causa at the Vytautas Magnus University Royal Order of the Seraphim  (2005) Fellow of the Royal Society of Canada Grand Cordon of the Supreme Order of the Chrysanthemum Order of Prince Yaroslav the Wise, 1st class Order of Stara Planina Order of Adolphe of Nassau National Maltese Order of Merit Order of the Tribute to the Republic Dostlug Order Nizami Ganjavi Gold Medal Honorary doctor of the University of Ottawa honorary doctorate from the McGill University honorary doctor of the Tbilisi State University Order of the Redeemer Grand Cordon of the Order of Leopold  (2007) Order of the Cross of Terra Mariana Order of the Netherlands Lion National Order of Merit Order of the Holy Princess Olga Walter Hallstein Prize  (2006) Pierre Chauveau Medal Grand Cross with Collar of the Order of the White Rose of Finland  (2001eko maiatzaren 3a) Honorary doctor of the University of Liège  (2006)
Kidetza	Letoniako Zientzien Akademia
Sinesmenak eta ideologia
Alderdi politikoa	baliorik ez

Biografia

Haurtzaro korapilatsua izan zuen: zazpi urte zituenean, familiak ihes egin behar izan zien Baltikoko erasoaldian bere jaioterria okupatu zuten sobietar tropei.

Lübeckeko errefuxiatu-esparru batean amaitu zuen, Alemanian, bere ahizpa gazteenaren heriotza eragin zuten baldintza txarretan. Bigarren Mundu Gerraren amaieran, bertan jarraitu zuten 1949an Casablancara joan ziren arte, Marokoko frantziar protektoratura. 1954an, familia Toronton (Kanada) kokatu zen behin betiko, 44 urtez.

Letoniako nazionalitatea eta Kanadako herritartasuna luzaroan mantendu zituen, bigarrenari uko egin behar izan zion arte, Letoniako ardura karguak betetzeko.

Arlo pertsonalean, Imants Freibergs letoniarrarekin ezkondu zen, Montrealgo Quebeceko Unibertsitateko konputazio zientzietako irakaslea, Torontoko Letoniako ikasleen klubean ezagutu zuena. Bi seme-alaba izan dituzte: Kärlis eta Indra.

Ibilbide akademikoa

Vaira Torontoko Unibertsitateko Victoria Collegen Psikologian matrikulatu zen, 1958an graduko titulua eta 1960an maisutza lortuz. Ikasketak CIBCen, Kanadako bost banketxe handietako batean, eta Branksome Halleko emakume eskolako ikuskatzaile gisa, egin zituen. 21 urte betetzean, bost hizkuntza menperatzen zituen: letoniera (ama-hizkuntza), ingelesa, frantsesa, alemana eta gaztelania. Horri esker, itzultzaile eta gaztelaniako irakasle gisa aritu ahal izan zen Ontarioko emakumeen institutuan.

Torontoko Ospitale Psikiatrikoan psikologo kliniko gisa lan egin zuen arren, 1961ean utzi zuen Montrealgo McGill Unibertsitatean ikasketak hasi eta Concordia Unibertsitatean eskolak emateko. 1965ean psikologia esperimentaleko doktoregoa lortu zuen McGill Unibertsitatean, Donald O. Hebb biopsikologiaren aitzindariaren ikuskaritzapean.

Letoniako presidentzia

1999ko uztailaren 8tik 2007ko uztailaren 8ra Letoniako presidentea izan da. Kargua Estatuko buruzagitza da, botere exekutibo mugatuak dituen ordezkaritza-funtzioa. Bere agintaldian sei lehen ministro izan ziren: Vilis Krištopans (1999), Andris Šķēle (1999-2000), Andris Bērziņš (2000-2002), Einars Repše (2002-2004), Indulis Emsis (2004) y Aigars Kalvītis (2004-2007).

Vaira hautagai independente bezala aukeratzea Letoniako parlamentuaren (Saeima) adostasunezko irtenbide bat izan zen Guntis Ulmanis ordezkatzeko. Lehen ministrorako hauteskundeak ez bezala, sufragio unibertsalaren bidez egiten baitira, presidentearen hautaketak Saeimaren gehiengo absolutua behar du, lehen bozketan lortu zuena. Horrela, Vaira Baltikoko herrialdeetan Estatu buruzagitza beteko zuen lehen emakumea izango zen, baita alderdi politiko bati atxiki gabeko lehen presidente letoniarra ere.

Presidentearen agintaldia Letonia Europar Batasunari atxikitzea eta Ipar Atlantikoko Itunaren Erakundean (NATO) sartzea lortzea izan zen.

Kanpo estekak

• Datuak: Q151301
• Multimedia: Vaira Vīķe-Freiberga / Q151301