Legitimitate (zuzenbide zibila)

Legitimitatea familia legean, mendebaldeko zuzenbide komun tradizionalean, lege-egoera bat da: legez ezkonduta dauden gurasoengandik jaiotako haur bat, eta gurasoek legezko dibortzioa lortu aurretik sortutako haur bat. Aldiz, zilegitasunik eza, sasiko umea, sasiko semea/alaba, esaten zaiona, ezkontzatik kanpo jaiotako haur baten izaera izan da. Haur horri bort deritzo, maiteminduen haur bat, haur natural edo ez-legitimoa. Legedi batzuetan, Eskozian esate baterako, seme natural eta alaba natural terminoek, eta sasiko semea edo sasiko alaba,esanahi berberak dituzte. Euskaraz, ume natural terminoarekin batera, odoleko seme eta odoleko alaba terminoak erabili izan dira.

Legitimitate horren garrantzia nabarmen jaitsi da mendebaldeko herrialdeetan, XX. mendeko hirurogeiko eta hirurogeita hamarreko hamarkadetako sexu-iraultzaren ostean eta eliza kristau kontserbadoreek familia- eta gizarte-bizitzan duten eragin gero eta txikiagoarekin.

Ezkontzatik kanpoko jaiotzak ohikoak dira gaur egun mendebaldeko Europako eta Ameriketako herrialde askotan, baita Europako kolonia zahar askotan ere. Hala eta guztiz ere, mendebaldeak eragindako kultura askotan, gurasoen egoera zibilean oinarritutako estigma nolabait segitzen du kultura herrikoian eta bort edo sasiko hitzaren erabilera iraingarritzat hartzen dira oraindik ere zenbait testuingurutan.

Ezkontzaz kanpoko jaiotzak

Emakume ezkongabeen jaiotza-portzentajea zenbait herrialdetan, 1980 eta 2007.

Ezkontzaz kanpoko jaiotza-tasak, arraza kontuan hartuta, Estatu Batuetan, 1940tik 2014ra. Datuak CDCetako Osasun Estatistiken Zentro Nazionalak argitaratutako Bizi Estatistiken Sistema Nazionalaren txostenetatik datoz. Oharra: 1969 baino lehen, gutxiengo talde guztientzako tasak "ez zuri" kategorian finkatu ziren.

Bibliografia

• Flora Armitage, The Desert and the Stars: a Biography of Lawrence of Arabia, illustrated with photographs, New York, Henry Holt and Company, 1955.
• Andrzej Garlicki, "Piłsudski, Józef Klemens," Polski słownik biograficzny, vol. XXVI, Wrocław, Polska Akademia Nauk, 1981, pp. 311–24.
• Shirley Foster Hartley, Illegitimacy, University of California Press, 1975.
• Alysa Levene, Thomas Nutt & Samantha Williams, eds. Illegitimacy in Britain, 1700–1920. Palgrave Macmillan; 2005 [cited 24 September 2011]. ISBN ά1-4039-9065-5.
• John E. Mack.' Gure nahastearen printzea: T. E. Lawrenceren bizitza. Harvard University Press; 1998 [2011ko irailaren 24an aipatua]. ISBN λ0-674-70494-7.
• Charles Simic, "Usted se le ríe incontrolable" (Bohumil Hrabalen aipamena, Kafka jauna eta gurtzaren garaiko beste ipuin batzuk, Paul Wilson-ek txekiarretik itzulia, Nuevas Direcciones, 142 or., $14.95 [papera]), The New York Review of Books, vol. LXIII, ez. 8 (2016ko maiatzaren 12a), 58–60.
• Jenny Teichman.' Ez-zilegitasuna: askiesteko azterketa. Cornell University Press; 1982 [2011ko irailaren 24an aipatua]. ISBN λ0-8014-1491-6.
• Nora Titone, Nire pentsamenduak odoltsuak dira: Edwinen eta John Wilkes Boothen arteko lehia gogorra, tragedia amerikar batera eraman zuena: New York, Simon eta Schuster, 2010 [2011ko irailaren 24an aipatua], ISBN ά1-4165-8605-0.

Ikus gainera

• Bort

Kanpo estekak

• Datuak: Q378505