Txolarreak (Passeridae) txori familia bat da, passeriformes ordenakoak. Hainbat espezie hartzen ditu bere baitan, hala nola etxe-txolarrea eta harkaitz-txolarrea.

Txolarre
Sailkapen zientifikoa
KlaseaAves
OrdenaPasseriformes
SuperfamiliaPasseroidea
Familia Passeridae
Illiger, 1811

Espezieak

aldatu

Familia honek genero eta espezie hauek ditu bere baitan:

Izen arruntak

aldatu
 
Bederatzi txolarre.

Euskaraz, erdaretan bezala, izen asko erabili dira honen arrunta dugun txori honentzat;[1] hona hemen euskal izen batzuk:

  • artatxori: bizkaieraren ia eremu guztian (Durangaldean, Mungialdean, Busturialdean, Legution...), Eibar ingururaino. Hedaduraz, hauxe da Hego Euskal Herriko usadioko euskal izenik zabalena segur aski, baina eskualderik gehienetan beste sinonimoren batekin batera darabilte.
  • burgoi, burrigoi, burgoitxori: Beasain.
  • elizatxori (eleitxori, eliztxori...): Arratian, Otxandion, Aretxabaletan, Getarian, Errezilen, Gizaburuaga-Ea-Aulesti inguruan, Lapurdin, Zuberoan.
  • erretxori: Nafarroa Garaia.[2]
  • errota-txori: Nafarroa Garaia.[2]
  • etxetxori: Nafarroa Garaiko eskualde askotan (Leitza, Baztan, Oitz, Imotz,...) eta Gipuzkoako mugako herri batzuetan (Berastegi, Ataun...).
  • galartxori: Etxarri-Aranatz.
  • galtxori: Gipuzkoa eta Nafarroa Garaia.[2]
  • garaitxori: Aezkoa.
  • gorrilloi, gorrillota: Bergara-Antzuola.[3]
  • hormatxori: Ermua-Eibar-Elgeta-Soraluze... Urola kosta eta Urola erdia (Zumaia-Azpeitia-Errezil-Aia...)
  • kaletxori: Aretxabaleta-Eskoriatza... Zerain.
  • karatxori: Nafarroa Garaia.[2]
  • karrato: Nafarroa Garaia.[2]
  • kurloe, kurrilloe: Lea-Artibai (Munitibar, Berriatua, Markina,...), Durangaldea (Elorrio, Abadiño, Berriz, Mallabia...), eta Debagoiena (Arrasate, Oñati, Antzuola...), eta eskualde horien alboko zenbait herritan (Muxika, Mendata, Azkoitia...). Bizkaieraren eremu guztian.
  • lapurtxori (txorilapur): Beasain, Olaberri... Errezil.
  • larratxori: Mutriku.
  • lastatxori: Bizkaia.[2]
  • mokomotz (txorimotz): Azpeitia, Beizama, Aia, Zestoa, Errezil, Beasain...
  • metatxori: Zuberoa.
  • murrutxori: Bizkaia.[2]
  • murruxori: Baigorri.
  • ormatxori: Bizkaia.[2]
  • pardel: Ondarroa.
  • paretatxori: Oiartzun, Errenteria, Hondarribia, Bera...
  • pareta-xori: Lapurdi.[2]
  • parra-txori, parra-xori: Lapurdi.[2]
  • patxizar: Urola kosta (Zumaia, Aizarnazabal...), Urola Erdia (Zestoa...) eta Debabarrena (Deba...)
  • teilatxori: Ubidea.
  • torretxori, torrotxori, torrutxori: Mendexa, Amoroto, Ispaster, Ea, Lekeitio, Nabarniz... Zerain. Legutio.
  • txau, ttau, txantxau...: Pasaia, Hondarribia.
  • txo(l)arre: Urola kosta (Zarautz, Zumaia...) Arano.
  • txorrotxori: Orio.
  • txuerra: Elgoibar-Mendaro-Deba.

Erreferentziak

aldatu
  1. Asier SARASUA ARANBERRI: «Txolarrea, hormatxoria, artatxoria,... Txori honen zenbait sinonimo eta euren hedadura», Eibartik bloga, 2013-03-24.
  2. a b c d e f g h i j Plazido MUXIKA: «gorrión» in Diccionario Castellano-Vasco
  3. Gaztelaniazko gorrion izen arruntaren etimologia ez da ziurra. Teoria batek euskal gorri hitzarekin lotzen du (Zamora, Elena; Ruiz, Guadalupe; y Mejía, Teresa (1983): «Los nombres del 'gorrión común' y del 'campestre' en los atlas lingüísticos españoles», in Archivo de filología aragonesa, 32–33:325–366. ISSN 0210-5624).


Kanpo estekak

aldatu