Trastevere

Trastevere; R. XIII Trastevere
	Erromako Rioniak
Administrazioa
Estatu burujabe	Italia
Eskualdea	Lazio
Italiako hiri metropolitarra	Erromako hiri metropolitarra
Italiako udalerri	Roma Capitale
Municipio of Rome	Municipio I
Izen ofiziala	Trastevere
Jatorrizko izena	R. XIII Trastevere
Geografia
Koordenatuak	41°53′14″N 12°27′56″E / 41.887222222222°N 12.465555555556°E
Azalera	1.8008 km²
Mugakideak	Borgo, Ponte, Regola, Ripa, Portuense (en) , Gianicolense (en) eta Aurelio (en)
Demografia
Biztanleria	13.447 (2020ko abenduaren 31); Adierazpen errorea: Ustekabeko < eragileaEspresio akatsa: Ez dago operadorerik -(r)entzat
Dentsitatea	7.467,24 bizt/km²
Informazio gehigarria
Sorrera	XIII. mendea
Telefono aurrizkia	06
Ordu eremua	UTC+01:00 eta UTC+02:00
Matrikula	RM

Trastevere Erroma hiriko alde historikoa (I municipioa) osatzen duten hogeita bi rionietan hamahirugarrena da.

Izena eta armarria aldatu

Bere izena latinetik dator trans Tiberis, "Tiberren atzean". Bertako armarriak, atzealde gorri batean, urrezko lehoi buru bat darama, honen esanahia ezagutzen ez delarik. Trasteverek, iparraldean, XIV. rionearekin edo Borgorekin muga egiten du.

Geografia aldatu

Tiber ibaiaren mendebaldeko ibarrean kokatua dago, Vatikano Hiriaren hegoaldera. Janikulo muinoaren azpian zabaltzen da auzoa.

Historia aldatu

Erromatar Monarkiaren garaian (k.a. 753-509) etruriarrak bizi ziren ibaiaren ezkerraldean eta eskumaldeko erromatarrek Ripa Etrusca izena ("Etruriarren ibaiertza") deitu zioten eremuari. Erromatarrek ibaiaren beste aldea konkistatu zutenean ez zuten bertan bizitzeko interesik izan, helburua ibaiaren alde biak kontrolatzea zen soilik. Ibaia zeharkatzen zuten marinelek eta ekialdetik etorritako judu eta siriarrek populatu zuten eremua. K.a. I mendean Zesar Augusto enperadoreak hiria 14 rionetan banatu zuen eta ibaiaren ezkerraldeari Trans Tiberim izena eman zion.

Erdi Aroan kale estu eta bihurriek osatzen zuten Trastevere eta XV. mendean Sixto IV.ak kaleak adokinatu zituen. Honi esker gurdiak kaleetan pasa zitezkeen. Hala ere auzoak hiritik nahiko isolaturik egoten jarraitu zuen eta auzo kultur anitza izan arren identitate berezia garatu zuen. Auzotarrek Trasteverini ezizena hartu zuten.

Gaur egun aldatu

Trasteverek bere izaera berezia mantentzen du sampietrini galtzadarriekin lauzatua, Erdi Aroko etxe herrikoiak nagusi direlarik. Bigarren Mundu Gerraren amaieran gune turistiko bihurtua, gauez, kaleak, italiarrez zein atzerritarrez beteak daude, dauden pub eta jatetxe ugariengatik. Ingeles hiztunen artean, John Cabot University bezala ere ezagutzen da, AEBetako unibertsitate pribatu bat, Ameriacan Academy en Roma bezala. Trasteveren, gainera, Espainiako Akademia ere dago, eta, beraz, zenbait naziotako bere bekadunen bizileku bezala ere balio du.