Transilvaniako saxoi
Transilvaniako saxoiak (alemanez: Siebenbürger Sachsen; Transilvaniako saxoieraz: Siweberjer Såksen; errumanieraz: Sași ardeleni, sași transilvăneni; hungarieraz: Erdélyi szászok) alemaniar etnikoak dira, XII. mendetik aurrera Transilvanian (alemanez: Siebenbürgen) finkatu zirenak.
| Transilvaniako saxoiak Siweberjer Såksen | |
|---|---|
Jantzi herrikoiak | |
| Biztanleak guztira | |
| c. 13.000–200.000 | |
| Biztanleria nabarmena duten eskualdeak | |
 Errumania: c. 13.000[1] | |
| Hizkuntza | |
| Transilvaniako saxoiera | |
| Erlijioa | |
| Luteranismo (gehiengoa) | |
| Zerikusia duten beste giza taldeak | |
| Alemanak |
Transilvaniako kolonizazio alemaniarra Géza II.a Hungariakoaren agintaldian (1141-1162) hasi zen. Hamarkada askotan, Alemaniako biztanleen zeregin nagusia Hungariako Erresumako hego-ekialdeko muga defendatzea izan zen. Kolonizazioak XIII. mendearen amaiera arte jarraitu zuen. Kolonoak, gehienbat, Germaniako Erromatar Inperio Santutik etorri ziren arren, eta, orokorrean, dialekto frankoz (alemanez) hitz egiten zuten arren, hungariar kantzilertzan saxoi esaten zieten. Bere historiaren zatirik handienean, alemaniar hauek baldintza pribilegiatua izan zuten hungariar eta Transilvaniako székelyekin alderatuta.
Transilvaniako saxoien populazioak behera egin du Bigarren Mundu Gerraz geroztik. Masan emigratu arren — batez ere Alemania aldera —, oraindik gutxiengo nabarmena osatzen dute Hungarian eta Errumanian. Emigrazio prozesuak Errumaniako erregimen komunistan jarraitu zuen, baita 1989an Ceaușescuren erregimena erori zenean ere, noiz gutxi gorabehera 500.000 inguruk Alemaniara ihes egin zutenean.
Demografia aldatu
- 1880: 211 748
- 1890: 217 640
- 1900: 233 019
- 1910: 234 085
- 1930: 745 421 (Herrialdeko aleman hiztun guztiak hartzen ditu bere barnean)
- 1956: 384 708
- 1977: 359 109
- 1992: 119 462
- 2002: 60 088
Transilvaniako saxoi ospetsuak aldatu
- Johannes Honterus (1498–1549), humanista eta teologoa
- Johannes Kelpius, (1673– 1708), teologoa
- Samuel von Brukenthal (1721– 1803), legelari eta politikaria
- Pauline Schullerus, (1858-1929), etnologo eta botanikaria
- Mattis Teutsch (1884–1960), margolaria
- Hermann Oberth, (1894–1989), fisikaria
- Klaus Iohannis (1959-), politikaria
Erreferentziak aldatu
- ↑ (Alemanez) Nowotnick, Michaela. (2016-12-30). «Herbst über Siebenbürgen» Neue Zürcher Zeitung.
Kanpo estekak aldatu
Datuak: Q170352
Multimedia: Transylvanian Saxons / Q170352
|
Artikulu hau antropologiari buruzko zirriborroa da. Wikipedia lagun dezakezu edukia osatuz. |