Toshka aintzirak

Toshka lakuak» orritik birbideratua)

Toshka lakuak (arabieraz: بحيرات توشكى‎‎‎) azken hamarkadetan Egiptoko Saharako basamortuan sorturiko laku endorreikoei eman zaien izena da[1]. Aswaneko presaren eraikuntzaren ondorioa dira, eta Toshka kanalaren garapenarekin Saharako eskualde hau eraldatzea ekar dezake.

Toshka aintzirak
بحيرات توشكى‎‎
Datu orokorrak
Garaiera144 m
Motaaintzira multzo eta Sakonune endorreiko
Geografia
Map
Koordenatuak23°25′N 30°36′E / 23.42°N 30.6°E / 23.42; 30.6
Leku geografikoaSahara
Hidrografia
Betebidea

Historia aldatu

Aswaneko presa 1964-1968 artean eraiki zenean Nasser aintzira sortu zen, gehienez ere itsasoaren mailatik 183 metroko altuera duena. 1978an Sadat kanala eraiki zen Wadi Toshka erabilita, urak 178 metro baino gehiago hartzen zuenean bertatik joan zedin, Eozeno amaierako kareharrizko lautada baterantz. 1990ko hamarkadan ura kanaletik bideratu zen Mendebaldeko basamortura. Kanal hau zementuzkoa da, uraren galera ekiditeko asmoz.

1998an astronautak konturatu ziren Toshka lakuetako ekialdekoa sortu zela. 1999an beste laku bat eratu zen bere mendebaldean, eta 2000ko irailetik 2001eko martxora bitarte hirugarren laku bat eratu zen mendebalderago. Lakuek ez dute izen ofizialki. Guztira 1.300 kilometro koadro inguru betetzen dituzte, baina 2006an 2001ean baino ur gutxiago zegoen, mendebaldeen dagoen laku txiki bat lehortuz. Lakuen inguruan hezeguneak eta dunak sortu dira. Lakuaren altuerak 175 metrotik 144 metrora bitarte daude[2].

Geografia aldatu

Laku sistema endorreikoa da, hau da, ura ez da inoiz itsasora iristen. Niloaren urak azpian duen akuiferoa elikatzen du, baina basamortuak eramaten du gehiena, ebaporazioz. Gaur egun arrainak baldin badaude ere, ebaporazioak gazitasuna handitzen du, eta flora eta fauna berri hori ere arriskuan izango dira.

Toshkako gunea Nubiar Hanpadurarekin lerrokatzen da. Egiptoko gobernua ingurunea garatzen ari da, Haran Berria Proiektua gauzatzeko. Kharga oasiseraino ura eramatea da helburu nagusia.

Erreferentziak aldatu

  1. (Ingelesez) El-Shabrawy, Gamal M.; Dumont, Henri J.. (2009). The Toshka Lakes. Springer, Dordrecht, 157–162 or.  doi:10.1007/978-1-4020-9726-3_8. (Noiz kontsultatua: 2017-08-24).
  2. Chipman, J. W.; Lillesand, T. M.. (2007-10-10). «Satellite‐based assessment of the dynamics of new lakes in southern Egypt» International Journal of Remote Sensing 28 (19): 4365–4379.  doi:10.1080/01431160701241787. ISSN 0143-1161. (Noiz kontsultatua: 2017-08-24).

Ikus, gainera aldatu

Kanpo estekak aldatu