Thomas Cole

Thomas Cole
	; Irudi gehiago
Bizitza
Jaiotza	Bolton eta Bolton le Moors (en) , 1801eko otsailaren 1a
Herrialdea	Ameriketako Estatu Batuak ; Britainia Handia eta Irlandako Erresuma Batua
Heriotza	New York eta Catskill, 1848ko otsailaren 11 (47 urte)
Heriotza modua	berezko heriotza: miokardio infartu akutua
Hezkuntza
Hizkuntzak	ingelesa
Ikaslea(k)	ikusi Frederic Edwin Church;
Jarduerak
Jarduerak	margolaria eta grabatzailea
Lantokia(k)	Steubenville (Ohio); New York; Filadelfia eta Pittsburgh
Lan nabarmenak	ikusi The Oxbow (en) ; The Voyage of Life (en) ; The Subsiding of the Waters of the Deluge (en) ; The Course of Empire (en) ;
Mugimendua	Hudson Ibaiaren Eskola
Genero artistikoa	paisaia margolaritza

Thomas Cole (Bolton le Moors, Lancashire, Ingalaterra, 1801ko otsailaren 1a -Catskill, New York, 1848ko otsailaren 11) Estatu Batuetako margolari ospetsua, Hudson Ibaiaren Eskola sortu zuen.

Biografia Aldatu

Haren ibilbide artistikoa xilografo bezala hasi zuen, Ingalaterran. 1819an gurasoekin Estatu Batuetara emigratu zuen eta irarle moduan jarraitu zuen lanean. 1823an Pennsylvaniako (Filadelfia) Arte Ederren Akademian ikasten hasi zuen. Orduan margotu zituen lehenengo paisaiak. Bizitza ateratzeko, bestetik, erretratuak egiten zituen. Bi urte geroago Catskill-era joan zen, New Yorkeko estatuan, Hudson ibaiaren ondoan. Bere paisaiak lasten ezagutzera eman ziren; haien erromantizismoa eta zentzu alegorioak ospetsuak egin ziren. Kritikari askoren ustez Cole Estatu Batuetako lehenengo paisaia-egile garrantzitsua izan zen. Bere gai nagusiak, Hudson ibaiarekin batera, New Hampshiren Mendi Zuriak eta Catskilleko mendiak ziren. Margolan horiek arrakasta handia izan zuten eta New Yorken erraz saldu ziren. Saltzeko lan horretan John Trumbull margolari ezagunaren laguntza izan zuen: behin haren lanak erakusleiho batean ikusi zituen eta laguneei gomendatu zituen.

1829tik 1832ra eta 1841tik 1842ra margolaria Europan zehar ibili zen. Orduan, margolari ingelesen eragina ezagutu zuen, batez ere Joseph Mallord William Turner eta John Martinenak. Florentzian denbora gehiago egon zen, Horatio Greenoughen etxean. Bidaia hau ondoren hasi zuen bere garaia alegorikoa, "Inperioaren ibilbidea" (1836, New York Historical Society) eta Bizitzaren bidaia, lau lanekin: haurtzaroa, gaztetasunam heldutasuna eta zahartzaroa (1840, Munson-William-Proctor Institute, Utica).

Lortu zuen ospeari esker bestea paisaia-egile amerikarrak erakarri zituen: Asher Brown Durand, Albert Bierstadt, Frederic Edwin Church, Jasper Francis Cropsey, e.a. Talde horri Hudson Ibaiaren Eskola deitzen zaio.

Thomas Coleren Kanporatzea. Ilargia eta suaren argia (1828). Madrilgo Thyssen-Bornemisza museoa

Estiloa Aldatu

Claudio de Lorena izan zen bere erreferente nagusietariko bat. Cole 1825an New Yorken kokatu zen eta Hudson ibaiaren inguruak hasi zen margotzen. Haren helburua ez zen paisaia hutsa jasotzea: paisaia-margoak mezu moral bat zabaldu behar zuen, historia-margoek egiten zuten moduan. Paisaietatik at, gai biblikoak margotu zituen; horietan argiak balore sinboliko handia zuen, esaterako Edengo Lorategiaren kanporatzea (1828, Bostongo Arte Ederren Museoa).

Iruditegia Aldatu

Azken Mohikanoaren eszena (1827), Wadsworth Atheneum
Kaaterskillgo ur-jauziak (1826), Wadsworth Atheneum, Hartford.
Erroma gertuko akueduktoa (1832).
Erraldoiaren kopa (1833), Metropolitan Museum of Art, New York.
The Oxbow (1836), Metropolitan Museum of Art, New York
Biziaren bidaia: Zahartzaroa (1842), Washingtongo Arte Galeria Nazionala.
Gurutzea arratsean (1848), Thyssen-Bornemisza Museoa, Madril.
Edeneko Lorategitik kanporatzea (1828), Museum of Fine Arts, Boston
Paisaia erromantikoa, erortzear dagoen dorrearekin (1832–36), Albany Institute of History & Art
Inperioaren igarotzea (1835–1836), New-York Historical Society
Arkitektoaren ametsa (1840), Toledo Museum of Art
Biziaren bidaia:Gaztaroa (1842), National Gallery of Art
Segestako tenplua (1843), Museum of Fine Arts, Boston
Bi Lakuen eta Mendiko etxearen ikuspegia, Catskill mendiak, goiza (c. 1844), Brooklyn Museum
Il Penseroso (1845), Los Angeles County Museum of Art
Basoetako etxea (1847), Reynolda House Museum of American Art
Prometeo kateatua (1847), Fine Arts Museums of San Francisco

Erreferentziak Aldatu

Ikus, gainera Aldatu

Hudson Ibaiaren Eskola

Kanpo loturak Aldatu

(Gaztelaniaz):Thomas Cole Madrilgo Thyssen-Bornemisza Museoan.

Wikimedia Commonsen badira fitxategi gehiago, gai hau dutenak: Thomas Cole

Datuak: Q334001
Multimedia: Thomas Cole

Thomas Cole
Irudi gehiago
Bizitza
Jaiotza	Bolton eta Bolton le Moors ^(en) , 1801eko otsailaren 1a
Herrialdea	Ameriketako Estatu Batuak Britainia Handia eta Irlandako Erresuma Batua
Heriotza	New York eta Catskill, 1848ko otsailaren 11 (47 urte)
Heriotza modua	berezko heriotza: miokardio infartu akutua
Hezkuntza
Hizkuntzak	ingelesa
Ikaslea(k)	ikusi Frederic Edwin Church
Jarduerak
Jarduerak	margolaria eta grabatzailea
Lantokia(k)	Steubenville (Ohio) New York Filadelfia eta Pittsburgh
Lan nabarmenak	ikusi The Oxbow ^(en) The Voyage of Life ^(en) The Subsiding of the Waters of the Deluge ^(en) The Course of Empire ^(en)
Mugimendua	Hudson Ibaiaren Eskola
Genero artistikoa	paisaia margolaritza