Wikipedia

Iruñerriko Taxi Zerbitzua

Iruñerriko taxiko sarea
(«Taxi Iruñerria» orritik birbideratua)

Taxi Iruñerria edo Iruñerriko Taxi Zerbitzua Iruñerrian taxi zerbitzu da, 400 000 pertsona ingururi zerbitzatzen.

Taxi Iruñerria

Taxi bat Iruñeko tren geltokian
Datu orokorrak
Garraio motaTaxia
EskualdeakIruñerria,  Nafarroa
 Euskal Herria
Geltokiak25 (Iruñean)
17 (besteen)
42 (guztira)
JabeaIruñerriko Mankomunitatea
PresidenteaDavid Campion[1]
EgoitzaSan Frantzisko kalea, 5
Iruñea,  Nafarroa
Webguneawww.taxipamplona.com
Ustiapena
Hasiera1923 (101 urte)
EragileaTeletaxi San Fermin
Ibilgailuak310
 Mapa

 Mapa
Map

Taxi Iruñerria Iruñerrian lan egiten duen taxi zerbitzu bakarra da, Iruñerriko Mankomunitateak zuzentzen eta koordinatzen du eta Teletaxi San Fermin enpresak jarduten du.

Iruñerriko Taxi Zerbitzuari 10etik 6,8ko puntuazioa eman diote inguruko udalek, eta, ondorioz, inguruko onenetakoa da.[2]

Taxiak zuriak dira, zerrenda hori eta berdeekin, eta horiek dira Iruñerriko Mankomunitatearen koloreak.

Sarearen aurkezpena aldatu

Iruñerriko Taxi Zerbitzua 394,44 km2-ko eremuan lan egiten duten 310 taxik eta Iruñerriko 27 udalerrik osatzen dute. Guztira, 40 geraleku daude, guztiak Eskualdeko Hiri Garraioaren antzeko zutoinen bidez seinaleztatuta.

Antzeko beste hiri batzuekin alderatuta, banderaren jaitsiera (2,15 €) beste hiri batzuetan baino pixka bat garestiagoa da (Logroño: 1,50 €, Sanandere: 1,41 €), baina beste batzuetan baino merkeagoa (Donostia: 3,91 €, Gasteiz: 2,96 €). Oro har, tarifa ezberdin gehiago daude (5) Taxi Iruñerrian beste hiri batzuetan baino (Donostia: 4, Logroño eta Gasteiz: 3) eta hartzen duen gune nabarmen handiagoa da antzeko tamaina duten beste hiriak baino (Logroño: 80 km2, Sanandere: 36 km2 edo Donostia: 60 km2).

Historia aldatu

Aurrekariak aldatu

XX. mendearen hasieran, zalgurdiak alokatzeko hainbat konpainia zeuden, gaur egungo AIGen antzeko zerbait, honako konpainia hauek:[3]

Iruñeko zalgurdiak alokatzeko konpainiak
Konpainia Irteerak Bulegoak
Maisonnave eta Frauca Sarasate pasealekua, 13 Gazteluko enparantza, 1
Zaldi Onak Gazteluko enparantza, 20 Espoz eta Mina kalea, 4
Delfin eta Estanislao Gazteluko enparantza, 1 ?

Tarifak 1,50 pezeta (gehienez bi pertsona) eta 2,50 pezeta (gehienez lau pertsona) artekoak ziren, betiere Iruñean. Gaztelu plazatik Iparraldeko geltokirainoko lasterketa 2 edo 3 pezeta ingurukoa izango litzateke, eta gauean 3-4 pezeta bitartekoa.

Taxi Iruñea: lehen lizentziak aldatu

Hasiera aldatu

Iruñeko Udala 1923an hasi zen lehen taxi lizentziak ematen. Hain zuzen ere, lehen taxilariak Felipe Liras zuen izena, eta Clement-Bayard bat gidatzen zuen. Taxiak zuriak ziren, zerrenda berde batekin eta hiriko armarriarekin.[4]

1929an jada 24 taxi zenbatzen ziren, eta, beraz, udalak geldialdi bat egin zuen Gazteluko plazan, zehazki Karlos III etorbidean, orduko Crédito Navarroren aurrean, gaur egungo Banco Santander.

Bilakaera aldatu

Urteak aurrera joan ahala, lizentzien kopuruak gora egin zuen, eta langabe gehiago sortu ziren. Hauek izan ziren: Tutera kalea, Merindadeen plaza, Zitadela, Gurutze plaza, Rodezno Kontea plaza, Blanca Nafarroakoako plaza, Txantrea eta RENFE. Udalari beste udalerri batzuk gehitu zitzaizkion lizentziak emateko. Taxi haiek zerrenda gorri bat zuten, berdea izan beharrean, eta Nafarroako armarria.[3]

1960 eta 1970 urteen artean Seat 1500 modeloa izan zen nagusi, Seat 1400 desbanatu zuena.

Taxi Iruñerria: lizentziak bateratzea aldatu

Hasiera aldatu

1984an Teletaxi San Fermin enpresa sortu zen, Iruñerrian zein eskualdean taxiak erreserbatzeko zerbitzu zentralizatu bat eskaintzeko asmoz, Berriozarreko lizentziak ez baitziren baliozkoak Burlatan edo hiriburuan jarduteko, kasu horretan bakarrik.[5]

Urte batzuk geroago, bere lehiakide nagusia izango zena bereganatuko zuen, Radio Taxi, gaur egun eskualdeko lizentzien % 99rekin geratuz.

Handipena aldatu

2006an, 1999an Eskualdeko Hiri Garraioaren kudeaketa bere gain hartu ondoren, Iruñerriko Mankomunitateak Iruñerriko taxiekin lotutako jardueren gaineko kontrola jaso zuen, 19 udalerriren lizentziak jaso zituen, eta A eta B eremuak sortu ziren.

Hurrengo urteetan, udalerri gehiago sartu ziren taxia batera emateko lurralde-eremuan, eta azkenak 2020an izan ziren (Elo, Legarda, Tebas-Muru Artederreta, Odieta, Uterga, Muruzabal eta Ultzama).[6]

Gainera, * izeneko tarifa bereziak ezarri ziren Iruñeko geltokietarako eta Iruña-Noaingo aireporturako.[7]

Bestalde, eskariaren araberako garraiorako bi ibilbide sortu ziren, bata Iruñeko espetxera eta bestea Iruña-Noain aireportura, azken hori Eskualdeko Hiri Garraioaren A linearen ordez.[8]

2018ko abuztuan, Euskal Herriko beste taxi-zerbitzu batzuekin batera, Iruñerriko taxilariek greba egin zuten taxi bakoitzeko gehieneko ratioa (1 AIG = 30 taxi) betetzea eskatzeko.[9] Greba bideratzeko hartutako neurrien artean, 2019ko otsailaren 21etik Iruñerriko taxi guztiek matrikula urdin bat (eta ez zuria, gainerako ibilgailuek bezala) erabiltzea ahalbidetu zuena nabarmendu behar da.[10] Gainera, urte bereko abenduaren 24tik aurrera, bizikletak taxietan garraiatzea baimentzen da, baina Eskualdeko Hiri Garraioko autobusetan oraindik ez da posible.[11]

Sarea aldatu

Guneak aldatu

Lau eremu bereizi behar dira: A , B , * eta estrarradioa (ER). Horietako azkena ez dator bat baterako zerbitzurako lurralde-eremuarekin, eta ez da eremu bat, beraz, Iruñerriko taxiek ez dute jarduteko lizentziarik. Horrek ez du esan nahi helmuga arrotik kanpo izan ezin dutenik, baizik eta ezin dutela bidaiaririk bildu han. Beste hirurak baterako zerbitzurako lurralde-eremuan sartzen dira. * tarifa bereziak dituzten helmuga jakin batzuetarako baino ez da aplikatzen; A eta B guneek, berriz, bitan banatzen dute eremua.[12]

Geralekuak aldatu

Taxi Iruñerria 40 geralekuk osatzen dute, gehienak A gunean sakabanatuta, eta izen bera dute: kokatuta dauden kalea, batzuetan hurbilen dagoen atariaren zenbakiarekin batera, hala nola Tolosako Navas kalea, 25. Distantzia onargarrira ez badago, aurrez aurreko ataria hartuko da erreferentziatzat, eta "parea" adieraziko da, San Kristobal kalea (36aren parean). Geralekua ez badago inolako eraikinetatik gertu, kale hurbilena izendatzen da, eta harekin tartekatzen da, adibidez, Teobaldoen kalea (Bexe Nafarroa etorbidea).

Zutoin adierazleen estiloa, Eskualdeko Hiri Garraioaren antzekoa, 2,5 metro inguruko metalezko egitura batean datza, bi zatitan banatuta. Aurrealdean, lauki formako goialdean, Taxi Iruñerriaren logotipoa ( ) ageri da, eta ondoren, geralekuaren izena eta dagokion zenbakia, dena tinta beltzez, hondo hori ilun baten gainean. Aurrealdearen behealdea zuria da. Kartelean "ez ezazu tiketa ahatz!" Irakur daiteke. Atzealdean, goialdean, hau ere hondo horia eta letra beltzak dituena, Taxi Iruñerriaren logotipoa agertzen da, eta ondoren, geralekuaren izena eta dagokion zenbakia. Alde bereko behealdeak, hondo zuri baten gainean, tarifak adierazten ditu, baita zonakatzea eta taxien oinarrizko arau batzuk ere.[13]

Geralekua Gunea Kokapena Geralekua Gunea Kokapena
Gazteluko plaza A Ahumadako Dukea kalea, z/g Antsoain A Artzainsa Jaunkorra kalea, 6
Teobaldoak A Teobaldoen kalea (1aren parean) Arre A Irun etorbidea, 3
Gurutze plaza A Frantzisko Bergamin kalea, 6 Atarrabia A Eras kalea (7aren parean)
Askatasuna A Askatasun plaza (2aren parean) Barañain A Ipar Plaza etorbidea
Yanguas Miranda A Yanguas Miranda kalea, 2 Berriozar A Gipuzkoa etorbidea, 34
Vinculo A Lizarra kalea (Vinculo plaza) Burlata A Eugenio Torres plaza
Sarasate A Sarasate pasealekua, 1 Galar A Morea merkataritza-gunea
Navas de Tolosa A Navas de Tolosa kalea, 21 Uharte A Zubiarte, 23
Epaitegiak A San Roke kalea (Epaitegien parean) Itaroa A Itaroa merkataritza-gunea
Donibane A Olivako Monasterioa kalea, 19 Mutiloa A Iruña etorbidea, 7
Baiona A Barañain etorbidea, 17 Noain A Errege kalea (40aren parean)
Bideko Ama A Bideko Amaren Ospitalea Orkoien A Etxauri errepidea
Ospitaleak A Nafarroako Ospitalea Sarriguren A Nafarroako Erresuma etorbidea
Klinika A Nafarroako Unibertsitatea Klinika Zizur Nagusia A Zabalgaina kalea
Eneko Arista A Eneko Arista kalea, 26 Beriain B Larre plaza
Iturrama A Ezkirotz kalea (Iturrama kalea)
Sadar A Katalunia kalea (Nafarroako Unibertsitate Publikoa)
Mendillorri A Jauregi kalea, 1
Beloso A San Juan de Dios ospitalea
Txantrea A San Kristobal kalea (46aren parean) Aireportua * Iruña-Noain aireportua
Arrotxapea A Artika kalea, 7 Autobusak * Iruñeko autobus geltokia
Iruña A Iruña merkataritza-gunea Espetxea * Iruñeko espetxea
Hilerria A Iruñeko hilerria Geltokia * Iruñeko tren geltokia

Zerbitzu bereziak aldatu

Iruña ↔ Espetxea aldatu

Nafarroako Gobernuak, Iruñerriko Mankomunitatearekin elkarlanean, taxi zerbitzua prestatu du Iruñeko espetxera joateko, bidaiariek hala eskatuta.

Prezioa 0,70 eurokoa izango da ibilbide bakoitzeko. Herritar txartelarekin ordaindutako billabesazko bidaia baten prezio bera da. 5 urtetik beherakoek doan bidaiatzen dute. Ordainketa eskudirutan bakarrik egin ahal izango da.[14]

Geldialdia Udalerria Konexioak
  ■   Iruñeko autobus geltokia Iruña (2. Zabalgunea) 1 2 3 4 5 8 10 11 12 15 16 17 18 20 21 23 25
N1 N2 N3 N4 N7 N9
  Autobus geltokia 
  ■   Iruñeko espetxea Iruña (Santa Luzia)
  ■   Iruñeko espetxea Iruña (Santa Luzia)
  ■   Nafarroa etorbidea, 3 Iruña (Sanduzelai) 7 8 9 10 24 N7 N9
  ■   Olivako Monasterioa kalea, 19 Iruña (Donibane) 7 8 9 10 12 24 N7 N9
  Hilerria 
  ■   Iruñeko autobus geltokia Iruña (2. Zabalgunea) 1 2 3 4 5 8 10 11 12 15 16 17 18 20 21 23 25
N1 N2 N3 N4 N7 N9
  Autobus geltokia 
Iruña → Espetxea
Astelehendik
asteartera 		Ostegunak Ostiralak Larunbatak Igande eta
jaiegunak
8:15 8:15 8:45 7:45 7:45
9:00 9:00 10:15 9:45 9:45
10:15 10:15 11:45 10:45 10:45
11:45 11:45 12:45 11:45 11:45
15:15 15:15 14:15 13:00
16:15 16:15 16:15 15:15 15:15
18:30 18:30 16:15 17:30
20:30 20:30 17:30 22:00
22:00 22:00
Espetxea → Iruña
Astelehendik
ostegunera 		Ostiralak Larunbatak Igande eta
jaiegunak
7:15 7:15 10:00 10:00
11:30 12:45 12:00 12:00
12:45 15:00 13:00 13:00
13:15 15:45 14:00 14:00
16:00 17:30 16:30 15:00
19:30 18:30 17:30 17:30
22:15 22:15 18:30 18:00
19:30 19:00

Iruña ↔ Aireportua aldatu

2019ko abuztuaren 1etik aurrera, Iruñerriko Mankomunitateak joan-etorriko garraio-zerbitzu publikoa jarriko du abian Sarasate pasealekutik Iruñeko aireporturaino. Taxi bidez emango da, ordutegi finkoa izango du eta erreserba egin beharko da aurretik.

Prezioa 0,70 eurokoa izango da ibilbide bakoitzeko. Herritar txartelarekin ordaindutako billabesazko bidaia baten prezio bera da. 5 urtetik beherakoek doan bidaiatzen dute. Ordainketa eskudirutan bakarrik egin ahal izango da.[15]

Geldialdia Udalerria Konexioak
  ■   Sarasate Pasealekua, 1 Iruña (Alde Zaharra) 3 8 10 15 N2 N7 N9
  Nafarroako Foruen monumentua    Sarasate 
  ■   Iruñeko aireportua Iruña (Santa Luzia)   Iruña-Noain 
  ■   Iruñeko aireportua Iruña (Santa Luzia)   Iruña-Noain 
  ■   Zaragoza etorbidea, 61 Iruña (Sanduzelai) 5 11 16 N3
  ■   Zaragoza etorbidea, 1 Iruña (Donibane) 1 2 3 4 5 8 10 11 12 15 16 17 18 20 21 23 25
N1 N2 N3 N4 N7 N9
  ■   Sarasate Pasealekua, 1 Iruña (Alde Zaharra) 3 8 10 15 N2 N7 N9
  Nafarroako Foruen monumentua    Sarasate 
Iruña → Aireportua
5:30 7:30 8:30 9:30
10:30 11:30 12:30 13:30
14:30 15:30 16:30 17:30
18:30 19:30 20:30 21:30
Aireportua → Iruña
10:00 11:00 12:00 13:00
14:00 15:00 16:00 17:00
18:00 19:00 20:00 21:00
22:00 23:00 24:00


Ustiapena aldatu

Ordutegiak aldatu

Ordutegiaren arabera, bi aldi bereizten dira: egunekoa eta gauekoa. Lehenengoa 7: 00etatik 22: 00etara egiten da, eta bigarrena, berriz, gainerako orduei dagokie. Hala ere, asteburuetan eta jaiegunetan, egunez 8: 00etatik 24: 00etara eta gauez gainerako orduetan.

Bidaiarientzako informazioa aldatu

Taxi guztiek GPS bilagailu bat dute, une oro atzerapenen, aurrerapenen edo bestelako arazoen berri ematen diena. Informazio hori datu-zentral batera ere bidaltzen da, eta hark plataforma desberdinetan banatzen ditu. Honako hauek dira:

  • PideTaxi appa: aplikazioan, geraleku bakoitzean espero diren taxiak kontsulta daitezke, baita mugikorretik bat eskatu ere
  • Telefonogunea: Teletaxi San Ferminen koordinatzaileak uneoro kontrola dezake flota

Tarifak aldatu

5 tarifa daude, eguneko unearen, ibilitako guneen eta abarren arabera:

Tarifa Gunea Egunak Denboraldia
1 A Lanegunak Eguneko zerbitzua
2 A Lanegunak Gaueko zerbitzua
A Larunbatak Eguneko zerbitzua
Gaueko zerbitzua
A Jaiegunak
B Lanegunak Eguneko zerbitzua
3 B Lanegunak Gaueko zerbitzua
B Larunbatak Eguneko zerbitzua
Gaueko zerbitzua
B Jaiegunak
4 ER Lanegunak Eguneko zerbitzua
5 ER Lanegunak Gaueko zerbitzua
ER Larunbatak Eguneko zerbitzua
Gaueko zerbitzua
ER Jaiegunak

Taxi eskaera aldatu

Iruñerrian taxi bat eskatzeko lau modu daude:

  • Telefonoz: bi telefono-kanal daude taxi bat erreserbatzeko, aldez aurretik edo gabe, Teletaxi San Fermin zerbitzuaren bidez
  • PideTaxi appa: app honek taxi bat aldez aurretik erreserbatzeko aukera ematen du
  • Geralekuetan: taxien iritsiera-ordena errespetatuz, taxi bat eska dakioke gidariari berari
  • Bide publikoan: zirkulatzen ari den taxi baten aurrean eskua altxatuz, betiere libre badago (argi berdea piztuta) eta taxi-geltoki batetik 200 metro baino gutxiagora ez badago

Etorkizuna aldatu

Iruñerriko Mankomunitateak uraren edo garraioaren arloko eskumenak dituenez eskualde osoan, aurreikus daiteke taxia batera emateko lurralde-eremua Iruñerri osora zabalduko dela, edo, gutxienez, beste udalerri batzuetara, Beraskoaingo alkateak eskatzen duen bezala.[16]

Erreferentziak aldatu

  1. ↑ IRUÑERRIKO MANKOMUNITATEA ETA SCPSA. ORGANIGRAMAK
  2. ↑ Iruñerriko Mankomunitatea. «Iruñerriko udalek balorazio hobea eman diote Iruñerriko Mankomunitateari» www.mcp.es (Noiz kontsultatua: 2020-09-02).
  3. ↑ a b (Gaztelaniaz) Memorias del Viejo Pamplona. Lehen taxiak (1923-1954). (Noiz kontsultatua: 2020-09-02).
  4. ↑ (Gaztelaniaz) Memorias del Viejo Pamplona. Iruñeko taxiak (1923-2013). (Noiz kontsultatua: 2020-09-02).
  5. ↑ (Gaztelaniaz) «Taxi Iruñerria» Taxi Iruñerria - Teletaxi San Fermín (Noiz kontsultatua: 2020-09-02).
  6. ↑ (Gaztelaniaz) Navarra.com. «Taxiek helmuga gehiago dituzte: Nafarroako zazpi udalerri Iruñeko zerbitzuan sartu dira» Navarra.com (Noiz kontsultatua: 2020-09-02).
  7. ↑ Iruñerriko Mankomunitatea. «Iruñerriko Mankomunitatearen garraio publikoaren zerbitzuak aldaketa batzuk izan ditu» www.mcp.es (Noiz kontsultatua: 2020-09-02).
  8. ↑ Iruñerriko Mankomunitatea. «Iruñeko espetxerako eskaerapeko taxi zerbitzu berria» www.mcp.es (Noiz kontsultatua: 2020-09-02).
  9. ↑ (Gaztelaniaz) Navarra.com. «Nafarroako taxien greba ulertzeko gakoak: ba al dago Uber eta Cabifyk negozioa monopolizatzeko arriskurik?» Navarra.com (Noiz kontsultatua: 2020-09-02).
  10. ↑ (Gaztelaniaz) Navarra.com. «Iruñeko taxiek matrikulen kolorea aldatu dute: orain urdinak dira eta horregatik da» Navarra.com (Noiz kontsultatua: 2020-09-02).
  11. ↑ (Gaztelaniaz) Taxilari nafarrek 5 euro kobratuko dituzte maletategian bizikleta bat eramateagatik. 2019-12-24 (Noiz kontsultatua: 2020-09-02).
  12. ↑ Taxi Guneak - Iruñerriko Mankomunitatea
  13. ↑ Iruñerriko Mankomunitatea. «Nola eskatu taxia?» mcp.es (Noiz kontsultatua: 2020-09-02).
  14. ↑ «TAXI Zerbitzua Iruñeko espetxera | Iruñerriko Mankomuntatea» www.mcp.es (Noiz kontsultatua: 2020-09-02).
  15. ↑ «TAXI Zerbitzua Iruñeko aireportura | Iruñerriko Mankomuntatea» www.mcp.es (Noiz kontsultatua: 2020-09-02).
  16. ↑ «Beraskoainek bere sareak eta kaleak berritu ditu 124 bizilagunen "bizi-kalitatea hobetzeko"» www.noticiasdenavarra.com (Noiz kontsultatua: 2020-09-02).

Ikus, gainera aldatu

Kanpo estekak aldatu

"https://eu.wikipedia.org/w/index.php?title=Iruñerriko_Taxi_Zerbitzua&oldid=9584901"(e)tik eskuratuta