Sophia Delza

Dantzari estatubatuarra, idazlea eta Wu estilokoa t'ai chi ch'uan-aren aditua

Sophia Delza Glassgold (19031996ko ekainaren 27a), Sophie Hurwitz jaio zen, dantzari moderno estatubatuarra, koreografoa, idazlea eta Wu estiloko Tai ji praktikatzailea eta irakaslea bere New York-eko eskolan izan zen. Tai ji-ri buruzko lehen ingelerazko liburuaren egilea izan zen bera, T'ai Chi Ch'uan: Body and Mind in Harmony (Gorputza eta adimena harmonian). Bere liburu, artikulu, hitzaldi eta telebistako agerraldien bidez, Delza-k osasunerako eta gaitasun fisikorako Tai ji-aren praktika sustatu zuen, eta Txinako arte martzialen lehen babesletariko bat izan zen Ameriketako Estatu Batuetan.

Sophia Delza
Bizitza
JaiotzaBrooklyn1903ko azaroaren 1a
Herrialdea Ameriketako Estatu Batuak
BizilekuaParis
Shanghai
Williamsburg (mul) Itzuli
HeriotzaManhattan1996ko ekainaren 27a (92 urte)
Familia
Familia
Hezkuntza
HeziketaHunter College (en) Itzuli 1924) : zientzia
Hizkuntzakingelesa
Jarduerak
Jarduerakdantzaria

Bizitza goiztiarra eta hezkuntza

aldatu

Delza Brooklyn-en jaio zen, familia judu batean. [1] Leo Hurwitz dokumental-zinemagile haurridea zen, baita Marie Briehl psikoanalistarena ere. [2] Hasieran, Elizabeth Delza ahizparengandik ikasi zuen dantzan, eta dantzari gisa ere ibilbide arrakastatsua izan zuen. Ahizparekin Neighborhood Playhouse-n antzeztu zuen 1920.hamarkadan. [3] 1924an, Hunter Collegen graduatu zen zientzietan, eta Columbiako Unibertsitateko graduondoko eskolan sartu zen . Gero, Parisera joan zen bere dantza ikasketak jarraitzeko.

Ibilbidea

aldatu

Estatu Batuetara itzuli ondoren, Delza-k Vaudevillen lan egin zuen, baita ekoizpen eszeniko eta zinematografikoetan ere. James Cagney-ren aurrean dantzatu zuen, 1928ko Grand Street Folliesen. Espainiako dantza ere ikasi zuen, eta beka bat jaso zuen Mexikon dantza herrikoiak ikasteko. [4] Anna Sokolow-ren Dantza Unitateak entsaiatzeko espazio berri bat behar zuenean, Delza-k West 16th Street-en (mendebaldeko 16. kalea) jarri zuen bere estudioa haren esku. [5] 1937an, Espainiako Gerra Zibila piztu ondoren, Delza-k bi lan antifaxista sortu zituen, We Weep for Spain eta We March for Spain (Espainagatik negar egiten dugu eta Espainarentzat martxan gaude). Adelphi Antzokian "Dances for Spain" (Danzas para España) kontzertuan ere parte hartu zuen urte horretan, Sokolow eta Helen Tamiris dantzari modernoekin batera. [6]

1948an, Delzak bere senarrarekin, A. Cook Glassgold-ekin, joan zen Shanghaira. Han, Glassgoldek American Jewish Joint Distribution Committee (Banaketa Bateratuko Batzorde Amerikar Juduarentzat) lan egin zuen, Shanghai Ghetto dauden errefuxiatu juduentzako gerraosteko sorospena koordinatzen. Shanghai-n, berriz, Ma Yueliangen irakaslearen pean Wu-estiloko tai chi-a ikasi zuen Delza-k. [2][8] Dantza irakasle gisa lan egin zuen, eta Txinan dantza modernoa irakasten zuen lehen estatubatuarra izan zen. Aldi horretan, antzerki txinatarra eta antzerki dantza txinatarra ere ikasi zituen. [3]

Delza eta senarra 1951n itzuli ziren Ameriketara. Manhattan-eko Chelsea Hoteleko apartamentu batean eta hortik aurrera euren bizitza osoa bertan egin zuten. 1954an, Arte Modernoko Museoan tai chi-aren lehen erakustaldi publiko dokumentatua eman zuen Amerikan. Urte horretan bertan, Tai Chi Chuan Delza-ren Eskola sortu zuen Carnegie Hallen. Ondoren, tai chi irakasten hasi zen, Nazio Batuetan eta Actors Studio-an jarduteko modu gisa. [1][2] Aktoreen Estudioko ikasleen artean John Strasberg (Lee eta Paula Strasbergen semea) zegoen, eta Delzaren artearen irakaskuntza bere alderdi martzialetan zentratzen ez zela adierazi zuen. Telebistan ere egin zituen erakustaldiak. 1961ean T'ai Chi Ch'uan: Body and Mind in Harmony (Gorputza eta adimena harmonian) idatzi zuen, tai ch-iaren gaiari buruz ingelesez idatzitako lehen liburua. [3]

1996an, 92 urte zituela hil zen Sophia Delza, Beth Israel Medical Center-ren, New York hirian, The T'ai-Chi Ch'uan Experience (Esperientzia) azken liburua argitaratu eta gutxira. [1][9]

Erreferentziak

aldatu
  1. Jackson 2000, 6 orr. .
  2. Fowler 1991.
  3. a b c Dunning 1996.
  4. NYPL 2006, 2 orr. .
  5. Warren 2012, 37 orr. .
  6. Graff 1997, 120-121 orr. .

Bibliografia

aldatu

Kanpo estekak

aldatu