Santa Maria della Salute

Santa Maria della Salute
	Basilica di Santa Maria della Salute
	Irudi gehiago
Kokapena
Estatu burujabe	Italia
Eskualdea	Veneto
Italiako hiri metropolitarra	Veneziako Hiri Metropolitanoa
Italiako udalerri	Venezia
Ur-masa	Veneziako Ubide Handia
Koordenatuak	45°25′50″N 12°20′05″E / 45.43057°N 12.33473°E
Historia eta erabilera
Irekiera	XVII. mendea
Izenaren jatorria	Maria
Erlijioa	katolizismoa
Elizbarrutia	Patriarchate of Venice (en)
Izena	Our Lady of Good Health (en)
Arkitektura
Arkitektoa	Baldassare Longhena
Materiala(k)	Istrian stone (en)
Estiloa	arkitektura barrokoa
Dimentsioak	47 () × 70 () m ;
Ondarea
	Webgune ofiziala

Santa Maria della Salute (Osasunaren Andre Maria) basilika Veneziako eliza garrantzitsua da. Hiriko beste elizak bezala (Chiesa del Santissimo Redentore, ) hau ere, veneziarren ex-votoa da, 1630eko izurritearen ondorioz. Arkitektoa Baldassare Longhena izan zen. Estiloaren ikuspuntutik barrokoa da. Lanak 1687an bukatu ziren.^[1]

Historia aldatu

Izurritea Mantuako kondearekin batera. Aipatutako noblea, kutsatuta, Lazzaretto Vecchio uhartean baztertu zuten. Baina, aurretik, zurgile batekin kontaktua izan zuen eta hortik hiri osoan zabaldu zen. 1630eko martxoaren 22an, Veneziako Aitalehenak Andra Mariari promesa egin zion: izurritea bukatuez gero, Santa Maria della Salute izeneko eliza altxatuko zutela eta hiriko agintariek, gertaera betiko oroitzeko, bertara eskerrak ematera joango zirela. Martxoaren 26an herria eta Duxa, Nicolás Contarini, San Marko plazan bildu ziren otoitz egiteko. Izurritea bukatu zenean 80.000 veneziar hilda zeuden, 600.000 Errepublikaren lurralde osoan (Bresciatik Triesteraino). Hil ziren artean Dux bera eta Aitalehena zeuden.

Elizaren eraikuntza 1631an hasi zen, Veneziako aduanan, Punta della Dogana izeneko tokian. Arkitektoa Baldassare Longhena izan zen. Lanek berrogeita hamasei urte iraundu ziren. 1687ko azaroaren 9an bukatu ziren; egun horretan Aitalehenak, Alvise Sagredik, bedeinkatu zuen. Basilika aukeratutako tokian eraikitzeko aintzirari lurra irabazi behar izan zion eta horretarako 1.156.650 zutoin sartu behar izan ziren.^[2] 1921ko abenduan Benedikto XV.ak basilika izendatu zuen.

Arkitektura aldatu

Kanpotik deigarria da fatxadaren aberastasuna. Arkitekturak argi-ilun ugari eta interesgarriak sortzen ditu. Deigarriak dira baita ere kupula heltzeko ikusten diren boluta handiak.

Habearte nagusiak oktogono itxura du. Haren gainean kupula hemisferikoa dago; haren inguruan sei kapera txikiago daude. Presbiterioa eta aldare nagusia beste elementuen gainetik gailentzen dira. Aldare nagusiaren gainean multzo eskultoriko bat dago: Ama Birjina haurrarekin; multzo horrek osasunaren sinboloa da eta Francesco Morosini duxak Kretatik eraman zuen 1670an, uhartea turkiarren eskuetan utzi behar izan zutenean.

Sapaian Tizianoren hiru lan ikus daitezke: Abelen heriotza, Abrahamen sakrifizioa eta David eta Goliat. Sakristian ere margolan interesgarriak ikus daitezke.

Festa aldatu

Azaroaren 21ean "Festa della Madonna della Salute" (Osasunaren Andra Mariaren Festa) ospatzen da. Egun horretan San Marko plazatik basilikaraino txalupen zubi bat egiten da jendea elizara otoitz egiteko joan dadin. Oso festa maitatua da Venezian.^[3]