Saladin I.a

Saladin I.a edo An-Nasir Salah ad-Din Yusuf ibn Ayyub (arabieraz: صلاح الدين يوسف بن أيوب‎, Ṣalāḥ ad-Dīn Yūsuf ibn Ayyūb, «Jusuf, Aiuben semea»; kurdueraz: سەلاحەدینی ئەییووبی, Selahedînê Eyûbî; Tikrit, 1137 – Damasko, 1193ko martxoaren 4a), Egiptoko sultan aiubtarra izan zen 1171-1193 urteetan, eta Siriakoa 1174-1193 bitartean. Historiako agintari islamikorik handienetarikoa izan zen.

Saladin I.a
Irudi gehiago
emir of Kerak (en) 1188 - 1188 - Al-Adil I.a → Diyar Bakr (en) Emir 1185 - 1193 Aleppoko emirra 1183 - 1193 - Az-Zahir Ghazi (en) → Damaskoko sultan 1174 - 1193 - Al-Afdal ibn Salah ad-Din (en) → Egiptoko sultan 1169 - 1193 - Al-Aziz Uthman (en) → Vizier of the Fatimid Caliphate (en) 1169 - 1174 ← Shirkuh (en)
Bizitza
Jaiotzako izen-deiturak	يُوسُف بن نجم الدين أيُّوب
Jaiotza	Tikrit, 1137
Talde etnikoa	Etnia kurdua
Heriotza	Damasko, 1193ko martxoaren 4a (54/55 urte)
Hobiratze lekua	Omeiatarren meskita
Heriotza modua	: gaixotasun infekziosoa
Familia
Aita	Karim Ali Abdallah Ayoub
Ama	Sitt al-Mulk Khatun
Ezkontidea(k)	Ismat ad-Din Khatun (en)
Seme-alabak	ikusi Al-Afdal ibn Salah ad-Din (en) Al-Aziz Uthman (en) Az-Zahir Ghazi (en)
Anai-arrebak	ikusi Turan-Shah Al-Adil I.a Rabia Khatoon Tughtakin ibn Ayyub Sitt al-Sham Nur al-Din Shahanshah
Familia	ikusi Shirkuh (en) (aitaldeko osaba)
Leinua	Aiubtar leinua
Hezkuntza
Hizkuntzak	arabiera kurduera
Jarduerak
Jarduerak	militarra eta buruzagi militarra
Zerbitzu militarra
Parte hartutako gatazkak	Crusader invasions of Egypt (en) Battle of Montgisard (en) Siege of Kerak (en) Battle of Marj Ayyun (en) Battle of Jacob's Ford (en) Battle of Belvoir Castle (en) Battle of Al-Fule (en) Battle of Cresson (en) Battle of Hattin (en) Siege of Jerusalem (en) Siege of Tyre (en) Akreko setioa Battle of Arsuf (en) Battle of Jaffa (en) Battle of the Horns of Hama (en)
Sinesmenak eta ideologia
Erlijioa	islama

Islamaren defendatzailea, bereziki sunismoarena, Ekialde Hurbila batu zuen politikaren eta erlijioaren aldetik, kristauei aurre eginez eta Abbastar Kalifa-herriko kultu ofizialetik urrun zeuden edozein doktrina amaiaraziz. Bereziki ezaguna da Lurralde Santuak gurutzatuei kentzeagatik eta Jerusalem musulmanei itzultzeagatik. Gertaera hura kolpe latza izan zen Mendebaldearentzat, eta beste gurutzada bat antolatu zen, Rikardo I.a Ingalaterrakoa buru zela.

Bizitza

Familia kurdu ahaltsu bateko semea zen, eta aita Siriako iparraldeko gobernari turkiarraren zerbitzuan jarri zen. Saladin, beraz, Alepo, Baalbek eta Damaskon hazi zen eta hiri horietan egin zituen erlijio ikasketak. Egiptora abiatutako hiru espedizio militarretan parte hartu zuen lurraldea gurutzatuen esku gera ez zedin, Palestina haien mende baitzegoen jada. 1169. urtean Egiptoko bisir izendatu zuten, eta 1174. urtean, Siriako emirra hil zenean, musulmanen mendeko Siriaz jabetu zen. Hurrengo hamabi urteetan Siria, Mesopotamia, Palestina eta Egiptoko indar musulmanak batzen saiatu zen.

1187. urtean Saladinen armadek gurutzatuenak garaitu zituzten Hatinen (Tiberiadestik gertu), Palestinako iparraldean, eta hiru hilabeteren buruan ia Jerusalemgo Erresuma guztia zegoen Saladinen mende. 1187. urteko urrian, 88 urtez kristauen mende egon ondoren, Jerusalem hiri santua hartu zuten Saladinen gizonek.

Musulmanek Jerusalem hartu zuteneko albistea Europara heldu zenean, Hirugarren Gurutzada antolatu zen eta Europako hiru errege abiatu ziren, nor bere armadaren buru zela, hiri santura Saladin garaitzeko asmoz. 1192. urtean Rikardo Lehoibihotzak, Saladinen areriorik handienak, Europarako bidea hartu zuenean, gerra irabazitzat jo zuen Saladinek eta Damaskora erretiratu zen betiko.

Erreferentziak

Wikimedia Commonsen badira fitxategi gehiago, gai hau dutenak: Saladin I.a

• Datuak: Q8581
• Multimedia: Saladin / Q8581