Rosella Hightower
Rosella Hightower (Ardmore, Oklahoma, AEB, 1920ko urtarrilaren 30a – Cannes, Frantzia, 2008ko azaroaren 4a)[1] estatubatuar osage etniako balet dantzaria eta zuzendaria izan zen. Dantzari izarra, pedagogia eta dantza frankoamerikarreko irakaslea izan zen.
| Rosella Hightower | |
|---|---|
.jpg) (1961) | |
| Bizitza | |
| Jaiotza | Durwood (en)  , 1920ko urtarrilaren 30a |
| Herrialdea |  Ameriketako Estatu Batuak Choctaw Nation of Oklahoma |
| Heriotza | Cannes, 2008ko azaroaren 4a (88 urte) |
| Heriotza modua | berezko heriotza: istripu zerebrobaskularra |
| Hezkuntza | |
| Hizkuntzak | ingelesa |
| Jarduerak | |
| Jarduerak | ballet dantzaria |
| Jasotako sariak | |
   | |
Biografia aldatu
Rosella Hightower Estatu Batuetako Ardmoren (Oklahoma) jaio eta Frantziako Cannesen hil zen. Bretainian lurperatu zuten Palaisen, Belle-Island-en.
Rosella Hightower izarra izan zen. New Yorkeko Metropolitan Operan, Giselle baletean Alicia Markova zutitutako oina, errepikapen-ordu batzuen ondoren, ordezkatzen zuenean. Gero, dantzako izen handiekin egin zuen lan, hala nola Rudolf Noureev, Jerome Robbins, Alicia Alonso, Cuevas markesa, etab. Azken horren konpainian, Cuevasko Markesaren Balet Handian dantzan erakutsi zituen bere dohai handiak.
1935-41 urteetan Monte-Carloko Balet Errusiarreko kide izan zen, 1946-1947 urteetan Balet Errusiarrean, eta 1969-1972 urteetan Marseillako Operaren Baleteko zuzendari izendatu zuten.
1964tik 1967ra Frantziako Grand Ballet Klasikoko artista gonbidatua izan zen lehen estatubatuarra izan zen. Azken urteetan, Nancyko Antzokiko Baleteko zuzendaria izan zen (1973-1974) eta Nizako Dantza Kontserbatorioko (1977-1980) XX. mendeko Baleteko irakaslea. Urte hartan, Parisko Operaren lehen zuzendaria Violette Verdy ordezkatu zuen zuzendaritzan.
Cuevasko markesaren garai handia aldatu
Markesak berehala hartu zuen Rosella Hightower izar berriai, eta Europari jakinarazi zion Monte-Carloko Balet Berriaren inaugurazioan. 1947an Parisen agertu zen lehen aldiz, eta, ondoren, dinamismoak eta birtuositateak ikusleak lilluratu zituen. Hala izan zen Europako eszenetan eliteko lekua irabazi zuen lehen dantzari amerikarra.[2]
Rosella Hightower-ek 15 urtez egin zuen lan Cuevasko markesaren baletean, erregina eztabaidaezina zen konpainia baten buruan. Bizitza ibiltaria eta umezurtzez gaindiko lan fisikoa egiten zuen. Neskak ez zuen inoiz bere inguruko guztiarekiko grina galtzen, eta une bakoitzean ikasgai bat ikasten zuen. Mugimenduko dantzaria, musikaltasun sakonekoa, odol indiarreko amerikarrak. "Zabal" dantzatzen zuen, espazioan kurba ausartak marraztuz, eta askotan ez ditu xehetasunak ahokatzen.
1949tik aurrera, François Andrék gonbidatuta, Rosella Hightowerrek uda guztiak ematen zituen Deauville kasinoan (Calvados), Cuevasko Markesaren Balletarekin. Zortzi galea koreografiko eman zituen. Hitzordu horri leial izan zitzaion 1962ra arte.
Diziplina anitzeko dantza-eskola aldatu
1961ean, José Ferran eta Arlette Castanier lagunekin batera, Rosella Hightower Nazioarteko Dantza Zentroa sortu zuen Cannesen, Canneseko Rosella Hightower Dantza Goi Eskola bihurtu zen. Eskolak diziplina anitzekoa izan nahi zuen, Rosella izan baitzen aniztasun hori sustatzen lehenengoetakoa, hasi dantza klasikotik eta modernoraino.[3][4]
Parisko opera aldatu
Aldi berean, ingurune profesionalarekin harremanetan egoteko, Marseillako Operaren Baleta, Nancyko Grand Theatre baleta zuzendu zituen, 1980tik 1983ra, Parisko Operaren Baleteko dantzaren zuzendaria, eta, azkenik, Milango Scalaren Baleta, 1983an.[2]
Sariak eta aintzatespenak aldatu
- Merituaren Ordena Nazionaleko ofiziala
- Ohorezko Legioko komandantea, 2005eko urtarrilaren 24a.
Iruditegia aldatu
-
Rosella Hightower eta A. Kaloujny dantzariak Amsterdamen, 1961.06.17 -
Rosella Higthower Amsterdamen, 1961.06.18 -
Rosella Higthower Amsterdamen, 1961.06.18 -
Rosella Hightower eta Roberto Baiocchi dantzariak, Cannes, Palais des Festival, 1984
Erreferentziak aldatu
- ↑ «matchID - Moteur de recherche des décès» deces.matchid.io (Noiz kontsultatua: 2022-12-01).
- ↑ a b (Frantsesez) «Jean-Pierre Largillet» www.webtimemedias.com (Noiz kontsultatua: 2022-12-01).
- ↑ (Ingelesez) «ECOLE SUPERIEURE DE DANSE DE CANNES ROSELLA HIGHTOWER» Christina Gallea Roy & Alexander Roy International Dance (Noiz kontsultatua: 2022-12-01).
- ↑ (Ingelesez) «PNSD Rosella Hightower, Cannes-Mougins» Prix de Lausanne (Noiz kontsultatua: 2022-12-01).
Kanpo estekak aldatu
Datuak: Q442839
Multimedia: Rosella Hightower / Q442839
