Rafaela Etxaniz

Rafaela Etxaniz
	;
Bizitza
Jaiotza	Azkoitia, 1926ko urtarrilaren 30a
Herrialdea	Gipuzkoa, Euskal Herria
Heriotza	Bordele, 2013ko irailaren 8a (87 urte)
Familia
Familia	ikusi Aurea Etxaniz (lehengusina);
Hezkuntza
Hizkuntzak	euskara; gaztelania
Jarduerak
Jarduerak	pilotaria
Izengoitia(k)	Rafeli eta Echaniz

Rafaela Etxaniz Iturbe (Azkoitia, Gipuzkoa, 1926ko urtarrilaren 30a – Bordele, 2013ko irailaren 8a) erraketista profesionala izan zen. Sabadell, Logroño eta Madrilgo frontoietan jokatu zuen, aurrelari postuan, Rafeli eta Echaniz izengoitiak erabili zituen.^[1]

Biografia aldatu

Rafaela bere aita Jose Etxaniz kantxeroaren eskutik hasi zen frontoian, esku-pilotan hasi ere. Jose Etxaniz Azkoitiko frontoiko arduraduna zen. Alabari eta lobari, Aurea Etxanizi, biei erakutsi zien pilotan jokatzen. Biak ala biak erraketista profesional izatera heldu ziren. Rafaelak Sabadellgo izen bereko frontoian,^[2] Logroñoko Beti-Jain eta Madrilgo Alcántara eta Madrid frontoietan jokatu zuen bere ibilbidean zehar.^[3]

Aitzindariak aldatu

Emakume kirolari antzindariak izan ziren erraketistak. Arrakastaz beteriko hiru edo lau hamarkada bizi izan zituzten. 1940ko eta 1950eko hamarkadak izan ziren erraketisten urrezko aroa. Bartzelonan eta Madrilen zazpina frontoi zeuden orduan. Erraketisten historia, orain arte nahiko isilik egon bada ere, esanguratsua izan zen oso. Hego Euskal Herriko 47 herritako 237 erraketista profesional daude zenbatuta. Zenbaki garrantzitsua da eta gainera, 1940. hamarkadako estatistiken arabera, emakume lizentzia gehiago zeuden gizonenak baino. Garaiko emakume aurreratuak izan ziren, familia eta herria utzi eta lanera alde egin zutenak. Beren ibilbidearen berri, aitzitik, inork gutxik izan du oraintsu arte. Azken urteotan aldiz, hainbat erakusketa eta omenaldi ari dira antolatzen erraketisten jaioterrietan.^[4]

Bizitza pertsonala aldatu

Erraketari agur esan ondoren Rafelik Bordelen egin zuen bizitza bere senar porgaldarrarekin eta bertan hil zen. Jaioterrian, Azkoitian, hilobiratu zuten.

Erraketistak

Erreferentziak aldatu

↑ «Rafaela Echaniz Iturbe Rafeli» datubasea.raketistak.eus (Noiz kontsultatua: 2023-01-04).
↑ «F. Sabadelleko hilabete osoko partidu eta kinielen emaitzak | Raketistak» datubasea.raketistak.com (Noiz kontsultatua: 2023-01-16).^{[Betiko hautsitako esteka]}
↑ «Rafaela bere lagun raketista batekin | Raketistak» datubasea.raketistak.com (Noiz kontsultatua: 2023-01-16).^{[Betiko hautsitako esteka]}
↑ Garmendia, Lander Muñagorri. «Ahaztutako erraketistak» Berria (Noiz kontsultatua: 2023-01-16).

Kanpo estekak aldatu

Datuak: Q116017041

[1] «Rafaela Echaniz Iturbe Rafeli» datubasea.raketistak.eus (Noiz kontsultatua: 2023-01-04).

[2] «F. Sabadelleko hilabete osoko partidu eta kinielen emaitzak | Raketistak» datubasea.raketistak.com (Noiz kontsultatua: 2023-01-16).^{[Betiko hautsitako esteka]}

[3] «Rafaela bere lagun raketista batekin | Raketistak» datubasea.raketistak.com (Noiz kontsultatua: 2023-01-16).^{[Betiko hautsitako esteka]}

[4] Garmendia, Lander Muñagorri. «Ahaztutako erraketistak» Berria (Noiz kontsultatua: 2023-01-16).

[1]

[2]

[3]

[4]