Proventza Garaiko Alpeak

Proventza Garaiko Alpeak[1] (ofizialki frantsesez: Alpes-de-Haute-Provence, alp də ot pʁɔvɑ̃s ahoskatua; okzitanieraz: Aups de Provença Nauta) Proventza-Alpeak-Kosta Urdina eskualdeko departamendua da (04) bai eta Okzitaniako lurraldea ere. Prefektura Digne-les-Bains hirian dago.

Proventza Garaiko Alpeak (04)
Frantziako departamendua
Proventza Garaiko Alpeak (04)
Administrazioa
Estatua Frantzia
EskualdeaProventza-Alpeak-Kosta Urdina
PrefeturaDigne-les-Bains
PrefetaRené Massette
PS
AzpiprefeturakBarcelonnette
Castellane
Forcalquier
Barrutiak4
Kantonamenduak15
Udalerriak200
Kokapena
Koordenatuak44°05′43″N 6°14′24″E / 44.0953°N 6.24°E / 44.0953; 6.24
Azalera6.925 km²
Demografia
Biztanleria166077
Dentsitatea23.982,238267148 bizt/km²
Kontseilu Orokorraren webgunea

Historia

aldatu

Alpe Behereak (frantsesez: Basses-Alpes), 1789ko abenduaren 22ko Legearen arabera, 1790eko martxoaren 4an Frantziako Iraultzan sortutako 83 departamenduetako bat izan zen. 1793ko abuztuaren 12an, Vaucluse departamendua sortu zuten, Bouches-du-Rhône, Drôme eta Alpe Behereak departamenduetatik abiatuz. Alpe Behereek Sault kantonamendua galdu zuen Vauclusen alde. Hamazazpi urte geroago, 1810ean, Barcillonnette kantonamendua Alpe Garaietara eraman zuten.

Italia faxistak 1942ko azarotik 1943ko irailera departamendua okupatu zuen.[2]

1970eko apirilaren 13an, Alpe Behereak departamendua Proventza Garaiko Alpeak izendatu zuten.

Mugakideak

aldatu

Departamentu horrek 6.925 km²-ko eremua du, eta hedadurari dagokionez, Montenegroren erdiaren antzekoa da. Iparraldean Alpe Garaiak ditu mugakide, ekialdean Piemonte italiar eskualdea eta Itsas Alpeak, hegoaldean Var, mendebaldean Vaucluse eta ipar-mendebaldean Drôme. Punturik altuena Pic de Chambeyron da, 3.412 imgm, eta txikiena Durance ibaiaren bokalea, 250 imgm. Bere errepiderik altuena Cîme de la Bonnette (2.826 m) da, aldi berean Frantziako altuena, Itsas Alpeekin mugan. Beste tontor batzuk Brec de Chambeyron (3.389 m), Bric de Rubren (3.340 m), Péouvou (3.233 m), Brec de l'Homme (3.209 m) eta Pointe haute de Mary (3.206 m) dira.

Departamenduko ibai nagusiak Durance, Verdon, Bléone, Ubaye, Var, Buëch, Jabron eta Largue dira.

      Datu klimatikoak (Saint Auban)      
 Hila   Urt   Ots   Mar   Api   Mai   Eka   Uzt   Abu   Ira   Urr   Aza   Abe   Urtekoa 
Batez besteko tenperatura maximoa (°C) 9.0 10.8 14.6 17.2 21.7 26.1 29.9 29.3 24.4 19.0 13.0 9.2 18.7
Batez besteko tenperatura (ºC) 4.3 5.4 8.7 11.3 15.5 20.0 22.7 22.3 18.2 13.6 8.3 4.9 12.9
Batez besteko tenperatura minimoa (°C) -0.4 0.0 2.8 5.4 9.2 12.8 15.5 15.3 11.9 8.2 3.6 0.6 7.1
Pilatutako prezipitazioa (mm) 45.0 37.1 41.7 67.1 63.6 53.0 34.3 55.8 79.1 84.2 73.0 61.0 694.9
Prezipitazio egunak (≥ 1 mm) 5.2 4.6 5.2 8.0 7.5 5.9 4.1 4.6 5.8 7.6 6.4 6.4 71.3
Eguzki orduak 170 187 232 225 260 302 343 310 247 191 159 148 2774
Iturria: Saint Auban – 461m, 1981- 2010 (Frantsesez)

Demografia

aldatu
Bilakaera demografikoa (erroldatutako biztanleria)
1801 1831 1841 1851 1856 1861 1866
133.966 155.896 156.055 152.070 149.670 146.368 143.000
1872 1876 1881 1886 1891 1896 1901
139.332 136.166 131.918 129.494 124.285 118.142 115.021
1906 1911 1921 1926 1931 1936 1946
113.126 107.232 91.882 88.347 87.893 85.090 83.354
1954 1962 1968 1975 1982 1990 1999 2010
84.335 91.843 104.813 112.178 119.068 130.883 139.615 160.149

Departameduko udalerri nagusiak honakoak dira:[3]

Udalerria Bizt. (2019)
Manosque 22.528
Digne-les-Bains 16.482
Sisteron 7.595
Oraison 5.867
Forcalquier 5.121
Château-Arnoux-Saint-Auban 5.089
Villeneuve 4.323
Pierrevert 3.905
Les Mées 3.751
Sainte-Tulle 3,442

Ondasun nabarmenak

aldatu

Galeria

aldatu

Erreferentziak

aldatu
  1. 139. araua. Euskaltzaindia (Noiz kontsultatua: 2010-9-21).
  2. Simonnet, Stéphane. (1994). Atlas of the Libération of France. Paris: Autrement, 60 or. ISBN 2-7467-0495-1..
  3. Populations légales 2019: 04 Alpes-de-Haute-Provence, INSEE

Kanpo estekak

aldatu