Poesiaren Nazioarteko Eguna

Poesiaren Nazioarteko Eguna
Mota	nazioarteko egun
Honen izena darama	olerkigintza
Commemorates (en)	olerkigintza
Indarraldi	2000 -
Egun	Martxoaren 21
Promulgatze	1999ko azaroaren 16a
Argumentu nagusia	olerkigintza
Antolatzailea	UNESCO
Webgune	unesco.org…

Poesiaren Nazioarteko Eguna, Unesco erakundeak 1998an proposatua. Martxoaren 21ean ospatzen da gure denborari buruzko funtsezko hitza eta hausnarketa zabaltzeko. Munduko kultura indartzen duen ekitaldi hau munduko hiriburu garrantzitsuetan egiten da, hala nola Paris, Amsterdam, Berlin edo Bogotan. Europan (Poeten Udaberria), eta, Kolonbian (Poeten Presentzia Arrunta), duela bi hamarkadatik poesia-unibertsoa sustatzen lan egiten duen izen bera duen Fundazioak eratua Hispanoamerikan.

Poesiaren Nazioarteko Eguna aldatu

Hain gertakari garrantzitsua ospatzeko, ekitaldi ugari eta irakurketa anitzekin, ekintzak egiten dira planetako latitude ezberdinetan literatura genero horrentzat, bizitza antzemateko muturreko modu horrentzat. UNESCOk adierazpen bat aurkeztu zuen Poesiaren Mundu Egunaren ospakizuna munduak onar zezan eta ondare hori munduarentzat ezarriz:

«	«Agerikoa da poesiaren aldeko mundu mailako ekintza batek errekonozimendua eta bultzada berria emango ziela nazio, eskualde eta nazioarteko mugimendu poetikoei. Ekintza horrek helburu nagusitzat izan behar du hizkuntzen aniztasuna adierazpen poetikoaren bitartez eustea eta mehatxatuta daudenei dagokien komunitateetan adierazteko aukera ematea”.	»
Unesco.

Bogotako ospakizun garrantzitsua munduko ezagunenetakoa da, eta nazioartean ospea duten 20 poeta baino gehiagoren irakurketak hartzen ditu. Horrez gain, mundu osoan zehar ibili diren esaldi eta mezuengatik poesiaren alde topa egiten duten laurehunka pertsonak parte hartzen dute^[1]. Munduko hiri garrantzitsuenetako leku enblematikoetan, olerki-maratoiak egiten dira. Parisen (Vaca Azul eta beste esparru batzuetan), Berlinen (Brandeburgoko Atean), Bogotan (Moderno gimnasioan), La Platan (Pasaje Dardo Rocha areto kulturalean), Bilbon (Boulevard kafetegian), Amsterdamen, Mexiko Hirian eta Habanan, non poetak martxoaren 21ean elkartzen diren parke eta auditorio handietan bere ahots sakon eta ikusgarria ezagutzera emateko, guztiontzako mundu hobeago baten itxaropenean inspiratuta, Venezuelan, hainbat taldek Atentado Politico Venezuela deitu izan den ekitaldian ospatzen dute egun hori, eta hainbat pertsona, herrialdeko hiri nagusietan, kalera ateratzen dira ahalik eta poema gehien oparitzera eta errezitaldi espontaneoak egitera.

Fundéutik, Poesiaren Mundu Egunaz gehiago hitz egiteko eta ezagutarazteko, material erabilgarriekin idazteko gida sortu da^[2].

Ekimenaren jatorria aldatu

1998ko otsailaren 5ean, Antonio Pastor Bustamante editoreak Unesco erakundeari Poesiaren Nazioarteko Eguna sortzeko eskatu zion. Bere proposamena aztertu ondoren, urte horretan bertan, nazioarteko erakundeak eskaera onartu zuen:

«	«UNESCOko zuzendari nagusiak joan den apirilaren 9ko zure gutun adeitsua jaso izana aitortzeko eskatu dit, non Poesiaren Nazioarteko Eguna aldarrikatzeko egin duzun proposamenaren arrakastaren berri ematen dizun».	»
Unesco

Ekitaldiaren data posibleak eztabaidatu eta apirilaren 23a aukeratu ondoren, lehen gutuna egin eta urtebetera, UNESCOko zuzendari nagusiak, Antonio Pastor Bustamanteren iradokizunagatik, hauxe ondorioztatu zuen: egun berean egiten zen Liburuaren Nazioarteko Eguna zela eta, Poesiaren Nazioarteko Eguna ospatzeko beste egun bat bilatuko zela:

«	«Federico Mayor Zaragoza zuzendari nagusiaren izenean, eskerrak eman nahi dizkizut maiatzaren 6an egindako gutun adeitsuagatik, zeinetan Poesiaren Nazioarteko Eguna apirilaren 23a ez den beste data batean sortzea proposatzen duzun (...). UNESCOk Liburuaren eta Copyrightaren Mundu Eguna ospatzeko ezarritako egunean, Mayor jaun irakasleak proposatu du kontsulta bat egitea arlo honetan espezializatutako elkarte eta GKE ezberdinekin, eta, horien artean, Opera Prima ere sartuko da.»	»
Unesco

Aldarrikapena aldatu

Unescok, 1999an Parisen egindako 30. bilkura-aldian, Poesiaren Nazioarteko Eguna Martxoaren 21ean ospatzea erabaki zuen^[3].

«

Poesia, gure gizatasun komunaren adierazpen linguistikoa.

Zer da poesia? Esaten duzu nire begi-ninian zure begi-nini urdina
iltzatzerakoan.
Zer da poesia? Hori galdetzen didazu?
Zeu... zara Poesía.

Gustavo Adolfo Bécquer.

Poesia elkarrizketaren aniztasunaren agerpena da, ideien (hitzen bidez) zirkulazio askearen, sormenaren eta berrikuntzaren agerpena. Poesiak sormen aniztasunari laguntzen dio, hitzak erabiltzeko modua eta errealitatea hautemateko eta interpretatzeko moduak etengabe zalantzan jarriz. Elkarketeei, metaforei eta bere gramatika bereziari esker, hizkuntza poetikoak kulturen arteko elkarrizketaren beste alderdi bat osatzen du, dudarik gabe.

Martxoaren 21a Poesiaren Mundu Eguna aldarrikatzeko erabakia, UNESCOk 1999an Parisen egindako 30. saioan onartu zuen. UNESCOren erabakiaren arabera, ekintza honen helburu nagusia da: adierazpen poetikoaren bidez, hizkuntza aniztasuna sustatzea eta galzorian dauden hizkuntzei, dagokien komunitateetan, komunikazio artistikorarako ibilgailu izateko aukera ematea.

Bestalde, Egun horrek poesiaren irakaskuntza sustatzea du xede; poesia-errezitaldien ahozko tradizioa sustatzea; argitaletxe txikiei laguntzea; komunikabideetan poesiaren irudi erakargarri bat sortzea arte-modu zaharkitutzat har ez dadin, baizik eta komunitateek beren balioak eta indarguneak transmititzeko eta beren nortasuna berresteko eta poesiaren eta beste batzuen arteko elkarrizketa berreskuratzea, hala nola antzerkia, dantza, musika eta pintura.

»

Nazio Batuen Erakundea.