Ortzaize

Ortzaize
	Nafarroa Behereko udalerria
	Ortzaizeko ikuspegia.
	; Armarria
	; Armarria
Kokapena
Herrialdea	Euskal Herria
Lurraldea	Nafarroa Beherea
Administrazioa
Estatua	Frantzia
Eskualdea	Akitania Berria
Departamendua	Pirinio Atlantikoak
Elkargoa	Euskal Hirigune Elkargoa
Barrutia	Baiona
Kantonamendua	Euskal Mendialdea
Izen ofiziala	Ossès
Auzapeza	Martin Elge (2008-2014)
Posta kodea	64780
INSEE kodea	64436
Herritarra	ortzaiztar
Geografia
Azalera	42,38 km²
Garaiera	101-892 metro
Demografia
Biztanleria	280 (2018: −9)
Dentsitatea	21,12 biztanle/km²
Zahartzea	% 28,57
Ugalkortasuna	‰ 52,52
Ekonomia
Jarduera	% 80,91 (2011)
Desberdintasuna	% 10,63 (2011)
Langabezia	% 4,53 (2013)
Euskara
Euskaldunak	% 58,91 (2010)
Erabilera	% 26,63 (2011)

Ortzaize Nafarroa Behereko mendebaldeko udalerri bat da, Baigorri-Ortzaize eskualdekoa.

GeografiaAldatu

AuzoakAldatu

Galhardu
Hortza
Iriberri
Uhartzan
Ahaitz
Ahaitz-Compas-Aldea
Ahaitze-Mendi

Ingurune naturalaAldatu

Errobi ibaia udalerritik igarotzen da, baita bere ibaiadarra den Lakako erreka ere (azken erreka honetara isurtzen diren hainbat erreka igarotzen dira Ortzaizetik: Elhurreko erreka, Bordegiko erreka, Saltrako erreka, Otxalarreko erreka eta Eluet erreka). Horrez gain, beste erreka batzuk ere gurutzatzen dute udalerria: Asketako errekak, Eslanguko errekak eta Pagaliko errekak.

Udalerri mugakideakAldatu

Makea (Lapurdi) iparraldean
Irisarri ekialdean
Arrosa eta Bidarrai mendebaldean
Jatsu hego-ekialdean
Azkarate eta Izpura hegoaldean

HistoriaAldatu

Bidarraiko parrokia, Ortzaizekoaren menekoa zen eta Ortzaizeko ibarra Nafarroako erresumako zati izan zen.^[2]

1790. urtean Ortzaize, Ortzaize eta Bidarrai udalerriek osaturiko kantonamendu baten buru izan zen, Donapaleuko barrutiaren menpekoa zena.

EkonomiaAldatu

Udalerriko jarduera ekonomiko nagusia laborantza da. Irulegiko Arnoa ere ekoizten da udalerriko lurretan.

DemografiaAldatu

Ortzaizeko biztanleria

Datuen iturburua: INSEE

Ondasun nabarmenakAldatu

Ahaizen, forte protohistoriko bat dago.
Ospitalea baserriaren aipamenak daude XIII, XVII eta XVIII. mendeetan.
Apalasia, Bilaenia eta Sastriarenea baserriak XVII. mendekoak dira.
Inda baserria, Inxortenia baserriarekin batera XVI. mendekoa da.
Harizmendia baserriaren aipamenak daude XVI, XVII eta XVIII. mendeetan.
Done Bikendi kapera XVII. mendekoa da.
San Julen eliza XII. mendekoa da, eta XVII. mendean izan zen konpondua, Ortzaizeko herritarrek Joana Albretekoari eginiko eskaera bat zela bide.