Orihuela (valentzieraz Oriola) Valentziako Erkidegoko udalerria da, Baix Segura/Vega Baja eskualdean eta Alacanteko probintzian kokatua. Eskualdeko hiri nagusia, gune historikoa eta hiriburua da.

Orihuela
Oriola
Espainiako udalerria
Administrazioa
Estatu burujabe Espainia
Autonomia Valentziako Erkidegoa
ProbintziaAlacanteko probintzia
Valentziar Herrialdeko eskualdeakBaix Segura
AlkateaJosé Vegara Durá
Izen ofizialaOrihuela
Jatorrizko izenaOriola
Posta kodea03300, 03189, 03310–03318, 03320, 03369, 03689 eta 03315
INEk ezarritako kodea03099
HerriburuaOrihuela
Geografia
Koordenatuak38°05′08″N 0°56′49″W / 38.0856°N 0.9469°W / 38.0856; -0.9469
Map
Azalera365,44 km²
Altuera236 m eta 23 m
MugakideakAlbatera, Algorfa, L'Alguenya, Almoradí, Benejúzar, Benferri, Bigastro, Callosa de Segura, Catral, Cox, Granja de Rocamora, El Fondó de les Neus, El Fondó dels Frares, Rafal, Redován, La Romana, Pilar de la Horadada, San Miguel de Salinas, Torrevieja, Jacarilla, Murtzia, Beniel, Santomera, Fortuna eta Abanilla
Demografia
Biztanleria82.449 (2023)
1.665 (2022)
alt_left 39.054 (%47,4) (%46,5) 38.360 alt_right
Dentsitatea226 bizt/km²
Informazio gehigarria
Ordu eremuaUTC+01:00
Hiri senidetuakEl Quisco eta Zacatecas
MatrikulaA
Hizkuntza ofizialagaztelania eta katalan
orihuela.es

2009ko urtarrilaren 1eko erroldaren arabera 86.164 biztanle zituen.

Banaketa administratiboa

aldatu

Herriak

aldatu
Izena Biztanleria (2011)
Orihuela 33.470
Orihuela Costa 30.487
La Murada 3.261
San Bartolomé 2.503
La Aparecida 2.155
Los Desamparados 2.142
Torremendo 1.899
Molins 1.442
Raiguero de Bonanza 1.395
La Campaneta 1.192
Arneva 1.185
La Matanza 1.095
Hurchillo 1.088
Las Norias 984
Correntías Medias 921
El Escorratel 906
Camino de Beniel 817
El Mudamiento 485
Camino Viejo de Callosa 471
Molino de la Ciudad 296
Media Legua 236
Los Huertos 113
Barbarroja 107
Correntías Bajas 64

Hizkuntzak

aldatu

Jakue II.a Aragoikoak bultzatutako Errekonkistatik XIII. mendearen amaiera arte Oriola eta eskualde osoko hizkuntza katalana izan zen. XVIII eta XIX. mendeetan, ordea, eskualdeko leku gehienetan hizkuntza ordezkatu eta espainiera gailendu zen, edo zehatzago esanda, Murtzia aldean hitz egiten den "panocho" hizkeraren antzekoa.

Historialariek bi faktore azpimarratzen dituzte katalanaren atzerapena azaltzeko: alde batetik, moriskoen 1609ko kanporaketarekin eta XVII. mendean zehar pairatutako izurriteekin gertatu zen populazio hustutzea ; horren ostean birpopulaketa batez ere murtziarrek egin zuten. Bestetik 1707an Valentziako Erresuman promulgatutako "Nova Plantako Dekretua", zeinaren bidez katalana egoera alegalean geratu baitzen.

Horren ondorioz, gaur egun tokiko hizkuntza espainiera da hirian. Katalana, ordea, Barba-roja etxaguneko tokiko hizkuntza da. Beste aldetik, toponimian bestelako arrastoak ere daude: Molins eta Escorratell pedaníak, Cabo Roig eta La Zenia (la Sénia) aldea Orihuela Costan... Orihuelako ikurra Oriol deitzen da eta hirian bertan Monserrate (Montserrat) amabirjina eta Rabalroche (raval Roig) auzoa daude.

Demografia

aldatu
Bilakaera demografikoa[1]
1787 1857 1877 1887 1900 1910 1920 1930 1940
Biztanleria 23.276 26.147 24.629 24.363 28.530 35.072 37.180 38.570 43.619
1950 1960 1970 1981 1991 1996 2001 2006 2008
Biztanleria 44.979 44.830 44.938 49.851 49.642 50.724 56.129 77.979 84.626

Orihuelatar ezagunak

aldatu

Ikus, gainera

aldatu

Erreferentziak

aldatu

Kanpo estekak

aldatu


  Artikulu hau Valentziako Erkidegoko geografiari buruzko zirriborroa da. Wikipedia lagun dezakezu edukia osatuz.