Orihuela
Orihuela (valentzieraz Oriola) Valentziako Erkidegoko udalerria da, Baix Segura/Vega Baja eskualdean eta Alacanteko probintzian kokatua. Eskualdeko hiri nagusia, gune historikoa eta hiriburua da.
Orihuela Oriola | |||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Espainiako udalerria | |||||||||||
Administrazioa | |||||||||||
Estatu burujabe | Espainia | ||||||||||
Autonomia | Valentziako Erkidegoa | ||||||||||
Probintzia | Alacanteko probintzia | ||||||||||
Valentziar Herrialdeko eskualdeak | Baix Segura | ||||||||||
Alkatea | José Vegara Durá | ||||||||||
Izen ofiziala | Orihuela | ||||||||||
Jatorrizko izena | Oriola | ||||||||||
Posta kodea | 03300, 03189, 03310–03318, 03320, 03369, 03689 eta 03315 | ||||||||||
INEk ezarritako kodea | 03099 | ||||||||||
Herriburua | Orihuela | ||||||||||
Geografia | |||||||||||
Koordenatuak | 38°05′08″N 0°56′49″W / 38.0856°N 0.9469°W | ||||||||||
Azalera | 365,44 km² | ||||||||||
Altuera | 236 m eta 23 m | ||||||||||
Mugakideak | Albatera, Algorfa, L'Alguenya, Almoradí, Benejúzar, Benferri, Bigastro, Callosa de Segura, Catral, Cox, Granja de Rocamora, El Fondó de les Neus, El Fondó dels Frares, Rafal, Redován, La Romana, Pilar de la Horadada, San Miguel de Salinas, Torrevieja, Jacarilla, Murtzia, Beniel, Santomera, Fortuna eta Abanilla | ||||||||||
Demografia | |||||||||||
Biztanleria | 82.449 (2023) 1.665 (2022) | ||||||||||
| |||||||||||
Dentsitatea | 226 bizt/km² | ||||||||||
Informazio gehigarria | |||||||||||
Ordu eremua | UTC+01:00 | ||||||||||
Hiri senidetuak | El Quisco eta Zacatecas | ||||||||||
Matrikula | A | ||||||||||
Hizkuntza ofiziala | gaztelania eta katalan | ||||||||||
orihuela.es |
2009ko urtarrilaren 1eko erroldaren arabera 86.164 biztanle zituen.
Banaketa administratiboa
aldatuHerriak
aldatuIzena | Biztanleria (2011) |
---|---|
Orihuela | 33.470 |
Orihuela Costa | 30.487 |
La Murada | 3.261 |
San Bartolomé | 2.503 |
La Aparecida | 2.155 |
Los Desamparados | 2.142 |
Torremendo | 1.899 |
Molins | 1.442 |
Raiguero de Bonanza | 1.395 |
La Campaneta | 1.192 |
Arneva | 1.185 |
La Matanza | 1.095 |
Hurchillo | 1.088 |
Las Norias | 984 |
Correntías Medias | 921 |
El Escorratel | 906 |
Camino de Beniel | 817 |
El Mudamiento | 485 |
Camino Viejo de Callosa | 471 |
Molino de la Ciudad | 296 |
Media Legua | 236 |
Los Huertos | 113 |
Barbarroja | 107 |
Correntías Bajas | 64 |
Hizkuntzak
aldatuJakue II.a Aragoikoak bultzatutako Errekonkistatik XIII. mendearen amaiera arte Oriola eta eskualde osoko hizkuntza katalana izan zen. XVIII eta XIX. mendeetan, ordea, eskualdeko leku gehienetan hizkuntza ordezkatu eta espainiera gailendu zen, edo zehatzago esanda, Murtzia aldean hitz egiten den "panocho" hizkeraren antzekoa.
Historialariek bi faktore azpimarratzen dituzte katalanaren atzerapena azaltzeko: alde batetik, moriskoen 1609ko kanporaketarekin eta XVII. mendean zehar pairatutako izurriteekin gertatu zen populazio hustutzea ; horren ostean birpopulaketa batez ere murtziarrek egin zuten. Bestetik 1707an Valentziako Erresuman promulgatutako "Nova Plantako Dekretua", zeinaren bidez katalana egoera alegalean geratu baitzen.
Horren ondorioz, gaur egun tokiko hizkuntza espainiera da hirian. Katalana, ordea, Barba-roja etxaguneko tokiko hizkuntza da. Beste aldetik, toponimian bestelako arrastoak ere daude: Molins eta Escorratell pedaníak, Cabo Roig eta La Zenia (la Sénia) aldea Orihuela Costan... Orihuelako ikurra Oriol deitzen da eta hirian bertan Monserrate (Montserrat) amabirjina eta Rabalroche (raval Roig) auzoa daude.
Demografia
aldatuBilakaera demografikoa[1] | |||||||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
1787 | 1857 | 1877 | 1887 | 1900 | 1910 | 1920 | 1930 | 1940 | |||||||||||
Biztanleria | 23.276 | 26.147 | 24.629 | 24.363 | 28.530 | 35.072 | 37.180 | 38.570 | 43.619 | ||||||||||
1950 | 1960 | 1970 | 1981 | 1991 | 1996 | 2001 | 2006 | 2008 | |||||||||||
Biztanleria | 44.979 | 44.830 | 44.938 | 49.851 | 49.642 | 50.724 | 56.129 | 77.979 | 84.626 |
Orihuelatar ezagunak
aldatu- Miguel Hernández gaztelaniazko olerkaria.
- Antonio Cánovas del Castillo Espainiar politikaria.
Ikus, gainera
aldatuErreferentziak
aldatu- ↑ https://web.archive.org/web/20100418061537/http://www.ine.es/inebase2/leer.jsp?L=0&divi=DPOP&his=0 Instituto Nacional de Estadística INE
Kanpo estekak
aldatu- (Katalanez) Udalaren webgunea.
Artikulu hau Valentziako Erkidegoko geografiari buruzko zirriborroa da. Wikipedia lagun dezakezu edukia osatuz. |