Pongo

Orangutan» orritik birbideratua)

Pongo, orangutanak edo orang-utanak primate genero bat da. Gorila, Pan eta gizakiekin batera Hominidae osatzen dute.

Pongo
Sailkapen zientifikoa
KlaseaMammalia
OrdenaPrimates
FamiliaHominidae
SubfamiliaPonginae
Generoa Pongo
Azpibanaketa
Banaketa mapa
Datu orokorrak
Elikadura iturri nagusiafruitua

Etimologia

aldatu

Izena malaysieratik dator,[1] orang 'pertsona' eta hutan 'baso, oihan' hitzetatik, hots, 'basoko pertsona' esan nahi du.[1][2][3]

Espezieak

aldatu
 
Bideo hau Ikusgela proiektuaren parte da. Bideoak dituzten artikulu guztiak ikus ditzakezu hemen klik eginez gero.
Gizakien 750.000. amona eta orangutanena izaki berbera zen.

Hiru orangutan espezie ezagutzen dira.[4]

Wikimedia Commonsen badira fitxategi gehiago, gai hau dutenak: Pongo  

Anatomia

aldatu

Orangutanek beso luzeak dituzte eta ile gorria edo arrea. Bertikalki 2 metroraino luze izaten dira, baina gehienetan, 1,75 metrora iristen dira. Besoak zabalik dituztela, 3 metroko zabalera dute. Arrek 120 kiloko pisua izaten dute.[5][6]

Ekologia

aldatu

Malaisia eta Indonesiako oihan tropikaletako Dipterocarpaceae familiako zuhaitzetan eta baso sekundarioetan bizi dira.[7][8][9]

Erreferentziak

aldatu
  1. a b Sastrawan, Wayan Jarrah. (2020-11-06). «The Word ‘Orangutan’: Old Malay Origin or European Concoction?» Bijdragen tot de taal-, land- en volkenkunde / Journal of the Humanities and Social Sciences of Southeast Asia 176 (4): 532–541.  doi:10.1163/22134379-bja10016. ISSN 0006-2294. (kontsulta data: 2022-09-23).
  2. (Ingelesez) «Home : Oxford English Dictionary» www.oed.com (kontsulta data: 2022-09-23).
  3. (Ingelesez) «orangutan | Etymology, origin and meaning of orangutan by etymonline» www.etymonline.com (kontsulta data: 2022-09-23).
  4. Mammal species of the world : a taxonomic and geographic reference. (3rd ed. argitaraldia) Johns Hopkins University Press 2005 ISBN 0-8018-8221-4. PMC 57557352. (kontsulta data: 2022-09-23).
  5. Payne, Junaidi. (2008). Orangutans : behavior, ecology, and conservation. MIT Press ISBN 978-0-262-16253-1. PMC 166290656. (kontsulta data: 2022-09-23).
  6. Groves, Colin P.. (1971-01-19). «Pongo pygmaeus» Mammalian Species (4): 1.  doi:10.2307/3503852. (kontsulta data: 2022-09-23).
  7. Rijksen, H. D.. (1999). Our vanishing relative : the status of wild orang-utans at the close of the twentieth century. ISBN 94-010-9020-3. PMC 1058973869. (kontsulta data: 2022-09-23).
  8. The Encyclopedia of mammals. Facts on File 1984 ISBN 0-87196-871-1. PMC 10403800. (kontsulta data: 2022-09-23).
  9. (Ingelesez) Galdikas, Biruté M. F.. (1988-02). «Orangutan diet, range, and activity at Tanjung Puting, Central Borneo» International Journal of Primatology 9 (1): 1–35.  doi:10.1007/BF02740195. ISSN 0164-0291. (kontsulta data: 2022-09-23).