Okinawa (uhartea)
Okinawa (japonieraz: 沖縄本島 Okinawa-hontō , okinaweraz: Uchinaa) Japoniako Ryukyu uhartediko uharterik handiena da. Okinawako prefekturaren hiriburua den Naha hiria bertan dago. Ryukyu herria bizi da Okinawan, japoniarrak ere bai.
Okinawa (uhartea) | |
---|---|
Datu orokorrak | |
Mendirik altuena | Mount Yonaha (en) |
Mota | uharte |
Luzera | 106,6 km |
Zabalera | 31,2 km |
Azalera | 1.208,48 km² |
Geografia | |
Koordenatuak | 26°29′N 127°57′E / 26.48°N 127.95°E |
UTC ordua | UTC+09:00 |
Estatu burujabe | Japonia |
Japoniako prefekturak | Okinawa |
Ur-gorputza | Ozeano Barea Ekialdeko Txinako itsasoa |
Leku geografikoa | Okinawa Islands (en) |
Geografia
aldatuOkinawa uhartea Japoniaren hegoaldean dago Kyushu uhartetik 640 kilometrotara. Uharteak 1201.03 km² dituenez, Japoniako uharte handienetan bosgarrena da. Uhartearen hegoaldean koral arrezifeak daude eta iparraldean harri igneoak dira nagusi.
Historia
aldatuEz da ezagutzen noiz populatu zen Okinawa baina Txina, Japonia edo Australiatik etorritakoak izango zirela uste da. Hasieran ehiztari-biltzaileak izango ziren baina ondoren Jōmōn Aroko zeramika aurkitu da indusketetan.
Nekazaritza XII mendearen inguruan hasi zen, biztanleek kostaldeak utzi eta barruko muinoetan herriak eta gazteluak eraikitzen hasi zirenean. Gaztelu mota hauei gusuku esaten zaie eta UNESCOk Gizateriaren Ondare izendatu zituen 2000 urtean "Gusuku aztarnategiak eta Ryukyuko Erresumako antzeko eremuak" multzoaren barnean.
1429an Shō Hashi erregeak Ryukuko hiru erresumak batu zituen eta bere egoitza Nahan ezarri zuen, Shuri gaztelua eraikitzean. Ming dinastiako txinatar enperadoreak 36 familia bidali zituen Nahara harreman komertzialak sendotzeko eta aurrerapen teknologiko handiak ekarri zituzten uhartera. XVII mendeaan Japoniaren zein Txinaren tributarioa zen Okinawa baina 1879an japoniarrek uharteak anexionatu zituzten.
Bigarren Mundu Gerran Okinawako gudua gertatu zen. 82 egun iraun zituen borrokak eta 95.000 soldadu japoniar eta 12.510 estatubatuar hil ziren. AEBk Japonia okupatu zutenean hainbat base militar ezarri zituzten bertan eta uhartearen gaineko kontrol zuzena 1972ko ekainaren 17rarte luzatu zen. Gaur egun oraindik 32 base militar amerikarrek bertan diraute.
2010an Richter eskalan 7.0 magnitudea hartu zuen lurrikarak jo zuen Okinawa.
Demografia
aldatuUharteko hiri handienak honako hauek dira:
- Naha (Naafa) (hiriburua, 314.162 biztanle)
- Okinawa (Uchinaa) (128.421 bizt.)
- Uruma (Uruma) (114.087 bizt.)
- Urasoe (Urashii) (108.052 bizt.)
- Ginowan (Jinoon) (91.233 bizt.)
Baliteke Okinawa izatea munduko biztanleriarik zaharrena. Izan ere, Japoniako batez bestekoa baino bost aldiz okinawar gehiago bizi baitira 100 urtetik gora.
Ondasun nabarmenak
aldatu-
Tamaudun, Sho dinastiaren mausoleoa.
-
Manzamoko labarrak.
-
Okinawa hiria.
-
Ikeijimako badia, Uruman.