Nyköping

Nyköping; Nyköping
	urban area in Sweden (en)
	Irudi gehiago
Administrazioa
Herrialdea	Suedia
Konderria	Södermanlandeko konderria
Södermanland	Probintzia
Izen ofiziala	Nyköping
Jatorrizko izena	Nyköping
Posta kodea	611 XX
Geografia
Koordenatuak	58°45′30″N 17°01′06″E / 58.758237°N 17.018466°E
Azalera	13,43 km²
Altuera	20 m
Demografia
Biztanleria	38.780 (2020ko abenduaren 31); 4.864 (2020)
Dentsitatea	2.225,69 bizt/km²
Informazio gehigarria
Sorrera	1187
Ordu eremua	Europa Erdialdeko Ordua, UTC+01:00 eta UTC+02:00
Hiri senidetuak	baliorik ez
	http://www.nykoping.se

Nyköping (suedieraz nyːˈɕœpɪŋ ahoskatua) Suediako ekialdeko hiria eta Södermanlandeko konderriko hiriburua da. 2010ko erroldaren arabera 29.891 biztanle ditu.

Etimologia aldatu

Nyköping izenak "merkatu berria" esan nahi du.

Geografia aldatu

Stockholm hiriburutik 100 kilometro hego-mendebaldera kokaturik dago, Itsaso Baltikoaren kostaldetik oso gertu.

Historia aldatu

K.a. 2000 urtearen inguruan dagoeneko populatua izan zenaren aztarnak aurkitu dira. 1187an sortu zen Suedia izan aurreko erresumetako baten hiriburua izateko. XIII mendean gotorlekua eraikitzen hasi ziren, gerora Suedia osoko gotorleku gogorrena izango zena. 1317an Nykökingeko oturuntza gertatu zen, bertan Birger erregeak bere anai biak preso hartu eta gosez hil arte atxilo eduki zituen. 1444an hiri estatusa lortu zuen.

XVII mendean Karlos IX.a Suediakoak bertan ezarri zuen bere egoitza eta Nyköping Suediako hiriburu bihurtu zen. Hiria une gorenean zegoen baina 1665ean sute handi bat gertatu zen eta hiriaren zati handiak kaltetu zituen, gotorlekua barne. 1719an Errusiarrek erasotu eta hiria suntsitu egin zuten. Guztia berreraiki behar izan zen, gaur egun duen diseinuarekin.

Nyköping azkar industrializatu zen eta XIX mendean ehungintza zen jarduera nagusia. 1879an esne marmiten lantegia ireki zen eta XX mendearen hasieran altzarigintza eta autogintza faktoriak ere ireki ziren. 1941 eta 1980 artean Suediako Aire Armadaren egoitza izan zen eta gaur egun Stockholm Skavsta Aireportua bertan dago.

Klima aldatu

Datu klimatikoak (Nyköping)
Hila	Urt	Ots	Mar	Api	Mai	Eka	Uzt	Abu	Ira	Urr	Aza	Abe	Urtekoa
Batez besteko tenperatura maximoa (°C)	0	0	6	10	16	20	23	22	16	11	5	2	10.9
Batez besteko tenperatura minimoa (°C)	-5	-5	-3	1	6	10	13	12	8	4	1	-4	3.2
Pilatutako prezipitazioa (mm)	40.8	27.2	28.2	32.2	33.1	46.0	66.4	58.4	56.7	50.8	56.2	49.0	544.9
Iturria: SMHI.se^[1]