Oxido nitriko
konposatu kimiko
(«Nitrogeno monoxido» orritik birbideratua)
Oxido nitrikoa[1] edo nitrogeno monoxidoa[2] kolorerik eta usainik gabeko gasa da, NO formula duena, Hales eta Priestley-ek 1772an aurkitua.
| Oxido nitriko | |
|---|---|
 | |
| Formula kimikoa | NO |
| SMILES kanonikoa | [N=O&zoom=2.0&annotate=none 2D eredua] |
| MolView | [N=O 3D eredua] |
| Konposizioa | Nitrogeno eta oxigeno |
| Mota | NOx (en)  eta erradikal aske |
| Ezaugarriak | |
| Soinuaren abiadura | 325 m/s (10 °C, gas) |
| Disolbagarritasuna | 5 g/100 g (ur, 20 °C) |
| Momentu dipolarra | 0,159 D |
| Fusio-puntua | −164 °C −163,6 °C |
| Irakite-puntua | −152 °C (760 Torr) −151,74 °C (101,325 kPa) |
| Fusio-entalpia | 0,159 D |
| Formazio entalpia estandarra | 81 kJ/mol |
| Lurrun-presioa | 34,2 atm (20 °C) |
| Masa molekularra | 29,998 Da |
| Erabilera | |
| Konposatu aktiboa | Inomax (en) |
| Elkarrekintza | Guanylate cyclase 1 soluble subunit beta 1 (en) eta Guanylate cyclase 1 soluble subunit alpha 2 (en) |
| Rola | nitric oxide donors (en) , Neurotransmisore, Bronkozabaltzaile, free radical scavengers (en) , gaseous signaling molecule (en) , Endothelium-Dependent Relaxing Factors (en) eta primary metabolite (en) |
| Arriskuak | |
| NFPA 704 |  0
3
0
|
| Denboran ponderatutako esposizio muga | 30 mg/m³ (10 h, Ameriketako Estatu Batuak) |
| IDLH | 123 mg/m³ |
| Eragin dezake | nitric oxide exposure (en) |
| Identifikatzaileak | |
| InChlKey | MWUXSHHQAYIFBG-UHFFFAOYSA-N |
| CAS zenbakia | 10102-43-9 |
| ChemSpider | 127983 |
| PubChem | 145068 |
| Reaxys | 3587257 |
| Gmelin | 16480 |
| ChEBI | 451 |
| ChEMBL | CHEMBL1200689 |
| NBE zenbakia | 1660 |
| RTECS zenbakia | QX0525000 |
| ZVG | 1080 |
| DSSTox zenbakia | QX0525000 |
| EC zenbakia | 233-271-0 |
| ECHA | 100.030.233 |
| MeSH | D009569 |
| RxNorm | 7442 |
| Human Metabolome Database | HMDB0003378 |
| UNII | 31C4KY9ESH |
| NDF-RT | N0000148689 |
| KEGG | D00074 eta C00533 |
Giro-tenperaturan aireko oxigenoarekin erreakzionatu eta nitrogeno dioxidoa (NO2) eratzen du. Ez da sukoia eta nekez urtzen da uretan. Amoniakoa 500 °C-tik gora katalisi bidez oxidatuz, ur-disoluzioan dagoen azido nitrosoa deskonposatuz edo arku elektriko bidez nitrogenoa eta oxigenoa elkarrekin erreakzionaraziz lortzen da. Oso toxikoa da, eta narritatu egiten ditu sudurzuloa eta begiak. Atmosferako kutsatzailea da.
Erreferentziak aldatu
- Artikulu honen edukiaren zati bat Lur hiztegi entziklopedikotik edo Lur entziklopedia tematikotik txertatu zen 2011/12/27 egunean. Egile-eskubideen jabeak, Eusko Jaurlaritzak, hiztegi horiek CC-BY 3.0 lizentziarekin argitaratu ditu, Open Data Euskadi webgunean.
- ↑ Euskalterm: [Ingurumena Hiztegi Entziklopedikoa] [2009]
- ↑ Euskalterm: [Hiztegi Terminologikoa] [2009]
Kanpo estekak aldatu
Datuak: Q207843
Multimedia: Nitric oxide / Q207843
|
Artikulu hau kimikari buruzko zirriborroa da. Wikipedia lagun dezakezu edukia osatuz. |