Nikolas I.a Errusiakoa

Nikolas I.a Errusiakoa
	; Irudi gehiago
Errusia Guztien enperadorea
; Grand Prince of Finland (en)
Bizitza
Jaiotzako izen-deiturak	Николай Павлович Романов
Jaiotza	Gatchina Palace (en) , 1796ko ekainaren 25a (juliotar egutegia)
Herrialdea	Errusiar Inperioa
Lehen hizkuntza	errusiera
Heriotza	Neguko Jauregia, 1855eko otsailaren 18a (juliotar egutegia) (58 urte)
Hobiratze lekua	San Petersburgoko katedrala
Heriotza modua	berezko heriotza: pneumonia
Familia
Aita	Paulo I.a Errusiakoa
Ama	Maria Feodorovna (Sofia Dorotea Württembergekoa)
Ezkontidea(k)	Alexandra Feodorovna (en) (1817ko ekainaren 20a (juliotar egutegia), 1817ko ekainaren 1a (juliotar egutegia), 1817ko uztailaren 13a - 1855eko otsailaren 18a (juliotar egutegia))
Seme-alabak	ikusi Alexandro II.a Errusiakoa; Grand Duchess Maria Nikolaevna of Russia (en) ; Olga Nikolaevna of Russia (en) ; Grand Duchess Alexandra Nikolaevna of Russia (en) ; Grand Duke Konstantin Nikolayevich of Russia (en) ; Grand Duke Nicholas Nikolaevich of Russia (en) ; Grand Duke Michael Nikolaevich of Russia (en) ; Grand Duchess Elizabeth Nikolaevna of Russia (en) ; Joséphine Koberwein (en) ; unnamed daughter Romanov (en) ; second unnamed daughter Romanov (en) ; third unnamed daughter Romanov (en) ; Olga Karoline Albrecht (en) ; Aleksey Paskhin (en) ;
Anai-arrebak	ikusi Ana Paulowna Romanova; Grand Duchess Maria Pavlovna of Russia (en) ; Grand Duchess Alexandra Pavlovna of Russia (en) ; Catherine Pavlovna of Russia (en) ; Grand Duchess Elena Pavlovna of Russia (en) ; Grand Duchess Olga Pavlovna of Russia (en) ; Alexandro I.a Errusiakoa; Konstantino Paulovitx Errusiakoa; Grand Duke Michael Pavlovich of Russia (en) ;
Leinua	Holstein-Gottorp-Romanov (en)
Hezkuntza
Hizkuntzak	errusiera; frantsesa; alemana
Jarduerak
Jarduerak	agintaria eta monarka
Lantokia(k)	San Petersburgo
Jasotako sariak	ikusi Urrezko Ardi-larruaren Ordenako zalduna (1817ko ekainaren 18a (juliotar egutegia)) ; honorary citizen of Berlin (1837ko urriaren 18a) ; Arrano Zuriaren Ordena (1815eko otsailaren 15a (juliotar egutegia)) ; Order of Saint Alexander Nevsky (1796ko ekainaren 25a (juliotar egutegia)) ; Order of St. Vladimir, 1st class (1823ko abenduaren 12a (juliotar egutegia)) ; Order of St. Andrew (1796ko ekainaren 25a (juliotar egutegia)) ; Order of St. George (1838ko abenduaren 1a (juliotar egutegia)) ; Order of Saint Stanislaus, 1st class (1815eko otsailaren 15a (juliotar egutegia)) ; Knight Grand Cross of the Military Order of William (1826ko maiatzaren 11 (juliotar egutegia)) ; Order of Saint Anna (1796ko ekainaren 25a (juliotar egutegia)) ; Order of Saint John of Jerusalem (1799ko urriaren 2a (juliotar egutegia)) ; Medals of Turkish War 1828-1829 (1829) ; Knight Grand Cross of the Order of Saint Stephen of Hungary (1826ko urtarrilaren 31 (juliotar egutegia)) ; Order of Albert the Bear (1837ko maiatzaren 31 (juliotar egutegia)) ; Order of Saint Hubert (1826ko otsailaren 17a (juliotar egutegia)) ; Order of Fidelity (1827ko otsailaren 16a (juliotar egutegia)) ; Order of the Zähringer Lion (1827ko otsailaren 16a (juliotar egutegia)) ; Military Karl-Friedrich Merit Order (1827ko otsailaren 16a (juliotar egutegia)) ; Imperial Order of the Rose (1830eko abuztuaren 7a (juliotar egutegia)) ; Order of the Southern Cross (1841) ; Galtzariaren Ordena (1827ko ekainaren 26a (juliotar egutegia)) ; Order of the Crown (Württemberg) (1826ko urriaren 10a (juliotar egutegia)) ; Order of Military Merit (Württemberg) (1826ko urriaren 10a (juliotar egutegia)) ; Order of St. George (1840ko ekainaren 12a (juliotar egutegia)) ; Royal Guelphic Order (1840ko ekainaren 12a (juliotar egutegia)) ; Order of Ludwig I (1830eko apirilaren 27a (juliotar egutegia)) ; House Order of the Golden Lion (1843) ; Order of the Redeemer (1833) ; Order of the Elephant (1826ko otsailaren 16a (juliotar egutegia)) ; Order of the Oak Crown (1841) ; Order of the Netherlands Lion (1817ko maiatzaren 11 (juliotar egutegia)) ; Order of Saint Januarius (1826ko apirilaren 29a (juliotar egutegia)) ; Sacred Military Constantinian Order of Saint George (1826ko apirilaren 29a (juliotar egutegia)) ; Order of Saint Ferdinand and of Merit (1826ko apirilaren 29a (juliotar egutegia)) ; House and Merit Order of Peter Frederick Louis (1838) ; Order of the Merit under the title of Saint Louis (1852ko uztailaren 8a (juliotar egutegia)) ; Order of the Tower and Sword (1823) ; Order of the Black Eagle (1809ko urtarrilaren 1a (juliotar egutegia)) ; Order of the Red Eagle (1809ko urtarrilaren 1a (juliotar egutegia)) ; Order of the White Falcon (1826ko azaroaren 3a (juliotar egutegia)) ; Order of the Saxe-Ernestine (1836) ; Order of the Rue Crown (1836) ; Order of the Most Holy Annunciation (1826ko martxoaren 26a (juliotar egutegia)) ; Royal Order of the Seraphim (1812ko irailaren 4a (juliotar egutegia)) ; Royal Order of the Sword (1812ko irailaren 4a (juliotar egutegia)) ; Royal Order of the Polar Star (1812ko irailaren 4a (juliotar egutegia)) ; Order of the Holy Spirit (1815eko ekainaren 15a (juliotar egutegia)) ; Order of St. Vladimir, 3rd class ; Knight of the Order of St. Alexander Nevsky ; Order of St. George, 4th class ; Order of St. Vladimir ; Order of Saint Stanislaus ; Order of Saint Stephen of Hungary ; Urrezko Ardi-larruaren Ordena ; Military Order of the Tower and Sword ; Order of Saint Stanislaus ; Order of Willem ;
Zerbitzu militarra
Adar militarra	Ingeniaritza militar; Zalditeria; Q2368252
Gradua	Engineer-General (en) ; inspector general (en)
Parte hartutako gatazkak	Seigarren Koalizioaren gerra; Decembrist revolt (en) ; Russo-Persian War of 1826–28 (en) ; Errusiar-turkiar Gerra (1828-1829); Azaroko altxamendua; Hungarian Independence War (en) ; Krimeako Gerra
Sinesmenak eta ideologia
Erlijioa	Errusiar Eliza Ortodoxoa; kristautasun ortodoxoa

Nikolas I.a (errusieraz: Николай I Павлович, Nikolai I Pavlovich; Gatchina, 1796ko uztailaren 6a^greg./ekainaren 25a^jul. - San Petersburgo, 1855eko martxoaren 2a^greg./otsailaren 18a^jul.) Errusiako enperadorea izan zen 1825-1855 urteetan.

Bizitza aldatu

Tsar izendatu zuten egunean bertan matxinada aurrerazale bat, Dezenbristek (ideia liberaleko ofizialak) antolatua, desegin zuen. Nikolas I.aren erreinaldian zenbait gauzatan aurrera egin zen: lege bildumak osatu ziren, lehen errusiar burdinbidea egin zen eta estatuaren mende zeuden jopuen egoerak zertxobait hobera egin zuen. Aurrerabide politikorik, ordea, ez zen batere izan. Gutxiengoak gogor esetsi zituzten, "autokrazia, ortodoxia eta abertzaletasuna" ideien pean. Intelektualen artean eslaviarzaleen eta mendebalzaleen bereizketa hasi zen. Aldi berean, Gogol, Lermontov eta Puxkin idazleekin errusiar literaturaren urrezko aroa hasi zen. Nikolas I.ak oso gogor zapaldu zuen Poloniako matxinada (1830-31), eta 1839an Austriari lagundu zion Hungariako matxinada desegiten. Krimeako gerran hil zen eta semeak, Alexandro II.ak, hartu zuen aginpidea.

Erreferentziak aldatu

Artikulu honen edukiaren zati bat Lur hiztegi entziklopedikotik edo Lur entziklopedia tematikotik txertatu zen 2012/10/28 egunean. Egile-eskubideen jabeak, Eusko Jaurlaritzak, hiztegi horiek CC-BY 3.0 lizentziarekin argitaratu ditu, Open Data Euskadi webgunean.

Wikimedia Commonsen badira fitxategi gehiago, gai hau dutenak: Nikolas I.a Errusiakoa

Datuak: Q130734
Multimedia: Nicholas I of Russia / Q130734