Nafarroako Parlamenturako hauteskundeak

Nafarroako Parlamenturako hauteskundeak lau urtean behin egiten diren hauteskunde demokratikoak dira. Horietan, Nafarroa Garaiko herritarrek Nafarroako Parlamentuaren osaketa bozkatzen dute, hau da, lurraldeko organo legegilea, bere eginkizunen artean Nafarroako Gobernuko lehendakari berria aukeratzea duena.

Hauteskunde-sistema

Nafarroako Parlamenturako hauteskundeetan 50 parlamentari aukeratzen dira zenbaketa proportzionalaren bidez, zerrenda itxiekin. Hauteskunde-barrutia bakarra da eta Nafarroa Garaia osoa hartzen du. Hauteskunde-zerrendei eserlekuak D'Hondt metodoaren bidez esleitzen zaizkie. Eserlekuen banaketa egin ahal izateko muga baliozko botoen% 3koa da (hautagaitzako botoak eta boto zuriak batuta). 2007ko erreformaz geroztik, foru hauteskunde guztietan, hautagai-zerrendek gizonen eta emakumeen osaera orekatua duten hauteskunde-zerrendak aurkeztu behar dituzte, sexu bakoitza gutxienez zerrendaren% 40 izan dadin.^[1]

Hautagaitzarako baldintzak

Hauteskunde legeak hautagai-zerrendak aurkezteko baimena ematen die alderdi, federazio, koalizio eta hauteskunde taldeei. Hala ere, aurreko hauteskundeetan Gorteetan ordezkaritzarik lortu ez duten federazioek edo koalizioek barruti bakoitzeko botoen% 0,1 gainditu behar dute zenbaketan sartzea lortzeko. Era berean, hautesle-elkarteek mozketa-ehuneko bat behar dute, nahiz eta barruti bakoitzeko% 1 izan. Ez dago baimenduta hautesleek zerrenda batera baino gehiagotara bozkatzea. Halaber, hauteskundeetan koalizioan parte hartu nahi duten alderdi eta federazioek aldez aurretik eman behar diote horren berri probintziako hauteskunde-batzordeari, hauteskundeak deitu ondorengo hamar egunetan. ^[2]

Eserlekuen banaketa

Botoen% 3 gainditu ez duten hautagai-zerrendek ezingo dute ordezkaririk lortu Gorteetan. Banaketa irizpide hauen arabera egiten da:

Hautagai-zerrendak zutabe batean ordenatzen dira, boto-kopuru handienetik txikienera
Lortutako boto-kopurua zati 1, 2, 3... egiten da, legebiltzarreko eserleku-kopurura iritsi arte
Eserlekuak zatidura handienak kontuan hartuta esleitzen dira, handienetik txikienera
Bi hautagai-zerrendek zatidura bera badute, boto gehien dituenari emango zaio eserlekua. Bi hautagai-zerrendek boto-kopuruarekin bat egiten badute, eserlekua ausaz eta txanpon batekin izatea erabakiko da.

Bi hautagai-zerrendek zatidura bera badute, boto gehien dituenari emango zaio eserlekua. Bi hautagai-zerrendek boto-kopuruarekin bat egiten badute, eserlekua ausaz eta txanpon batekin izatea erabakiko da.^[3]

Gorteen disolbatzea

Nafarroako Parlamentuaren agintaldia aurreko hautaketaren datatik lau urtera amaitzen da, salbu eta lehenago desegin denean. Nafarroako Gobernuko lehendakaritzak Parlamentuko botereak amaitu baino 25 egun lehenago deitu behar du hauteskundeetara, eta hauteskundeak deialdia egin eta bostehungarren egunean izango dira. Normalean, maiatzeko azken igandea izaten da. Hauteskundeen ostean, gorteak osatzeko saioa hauteskundeak egin eta hilabetera izango da. Hori da arau orokorra, baina lehendakaritzak Gorteak desegin eta hauteskundeak deitu ditzake une oro, baldin eta zentsura-moziorik abian ez badago eta aurreko hauteskundeetatik gutxienez urtebete igaro bada. Halaber, ezingo du hauteskundeetara deitu hurrengo hauteskunde naturaletarako urtebete baino gutxiago falta bada.

Hauteskundeen ondorengo hiru hilabeteetan inbestidura-prozesu bat emankorra ez bada, prozesua automatikoki desegingo da eta bigarren hauteskundeak deituko dira.^[4]

Azken hauteskundeak

Artikulu nagusia: «2019ko Nafarroako Parlamenturako hauteskundeak»

Parte-hartzea

2019ko maiatzaren 26an, guztira 976 mahai ireki ziren, aurreikusitako% 100, eta Nafarroako hautesle-erroldaren% 70ek baino gehiagok parte hartu zuen.^[5]


Merindade	2019		2015		Bilakaera
Merindade	14h	18h	14h	18h	14h	18h
Lizarrako Merindadea	%39,32	%56,99	%39,22	%55,73	▲%0,10	▲%1,26
Erriberriko Merindadea	%43,27	%60,04	%44,54	%60,71	▼%1,27	▼%0,67
Iruñeko Merindadea	%39,86	%55,47	%40,02	%54,81	▼%0,16	▲%0,66
Zangozako Merindadea	%39,00	%54,45	%39,65	%54,99	▼%0,65	▼%0,54
Tuterako Merindadea	%42,97	%59,30	%41,99	%57,64	▲%0,98	▲%1,66
Guztira	%40,39	%56,37	%40,51	%55,76	▼%0,12	▲%0,61

Behin-betiko emaitzak


Alderdia	Zerrendaburua	Bozak^[6]			Eserlekuak
Alderdia	Zerrendaburua	Guztira	%	+/-	Guztira	+/-
Navarra Suma^{[oh 1]}	Jose Javier Esparza	127 346	%36,57	▲1,73	20	▲3
Nafarroako Alderdi Sozialista	Maria Chivite	71 838	%20,63	▲7,26	11	▲4
Geroa Bai	Uxue Barkos	60 323	%17,32	▲1,49	9	0
Euskal Herria Bildu	Bakartxo Ruiz	50 631	%14,54	▲0,29	7	▼1
Ahal Dugu	Mikel Buil	16 518	%4,74	▼8,93	2	▼5
Izquierda-Ezkerra	Marisa de Simon	10 472	%3,01	▼0,68	1	▼1
Vox	Javier Horno Gracia	4 546	%1,31	berria	-	-
Equo-Europako Alderdi Berdea	David Marzo Perez	1 597	%0,46	▼0,18	-	-
Nafarroako Ordezkaritza Kannabikoa	Fermín Les Lacosta	1 251	%0,36	▼0,15	-	-
Libertate Nafarra	Angel Núñez Chamorro	502	%0,14	▼0,14	-	-
Solidaritate eta Autogestio Internazionalista	María Elena García San Segundo	438	%0,13	▼0,13	-	-
Boz zuriak		2 731	%0,78	▼1,18	-	-
Baliozko bozak		348 201	%100		50
Boz baliogabeak		2 169	%0,62
Bozak guztira		350 370
Errolda		485 405

Konparaketa
Alderdiak			Ehunekoa
Navarra Suma ▲			36.57%
eserlekuak			40%
PSN-PSOE ▲			20.63%
eserlekuak			22%
Geroa Bai ▲			17.32%
eserlekuak			18%
EH Bildu ▼			14.54%
eserlekuak			14%
Ahal Dugu ▼			4.74%
eserlekuak			4%
I-E (n) ▼			3.01%
eserlekuak			2%
Besteak			1.09%
Boz zuriak			0.78%
Botoen eta eserlekuen banaketa, alderdien arabera

Aurreko hauteskundeak

Urtea	1. alderdia	2. alderdia	3. alderdia	4. alderdia
2019	^{[Betiko hautsitako esteka]} Navarra Suma %36,57 20/50	^{[Betiko hautsitako esteka]} Nafarroako Alderdi Sozialista %20,63 11/50	^{[Betiko hautsitako esteka]} Geroa Bai %17,32 9/50	^{[Betiko hautsitako esteka]} Euskal Herria Bildu %14,54 7/50
2015	^{[Betiko hautsitako esteka]} Nafar Herriaren Batasuna %27,44 15/50	^{[Betiko hautsitako esteka]} Geroa Bai %15,83 9/50	^{[Betiko hautsitako esteka]} Euskal Herria Bildu %14,25 8/50	^{[Betiko hautsitako esteka]} Ahal Dugu %13,67 7/50
2011	^{[Betiko hautsitako esteka]} Nafar Herriaren Batasuna %34,48 19/50	^{[Betiko hautsitako esteka]} Nafarroako Alderdi Sozialista %15,85 9/50	^{[Betiko hautsitako esteka]} Nafarroa Bai %15,41 8/50	^{[Betiko hautsitako esteka]} Bildu %13,27 7/50
2007	^{[Betiko hautsitako esteka]} Nafar Herriaren Batasuna %42,20 22/50	^{[Betiko hautsitako esteka]} Nafarroa Bai %23,62 12/50	^{[Betiko hautsitako esteka]} Nafarroako Alderdi Sozialista %22,49 12/50	^{[Betiko hautsitako esteka]} Demokraten Elkargunea %4,37 2/50
2003	^{[Betiko hautsitako esteka]} Nafar Herriaren Batasuna %41,48 23/50	^{[Betiko hautsitako esteka]} Nafarroako Alderdi Sozialista %21,15 11/50	^{[Betiko hautsitako esteka]} Nafarroako Ezker Batua %8,77 4/50	^{[Betiko hautsitako esteka]} Aralar %7,83 4/50
1999	^{[Betiko hautsitako esteka]} Nafar Herriaren Batasuna %41,37 22/50	^{[Betiko hautsitako esteka]} Nafarroako Alderdi Sozialista %20,28 11/50	^{[Betiko hautsitako esteka]} Euskal Herritarok %15,58 8/50	^{[Betiko hautsitako esteka]} Nafarroako Ezker Batua %6,88 3/50
1995	^{[Betiko hautsitako esteka]} Nafar Herriaren Batasuna %31,34 17/50	^{[Betiko hautsitako esteka]} Nafarroako Alderdi Sozialista %20,86 11/50	^{[Betiko hautsitako esteka]} Demokraten Elkargunea %18,55 10/50	^{[Betiko hautsitako esteka]} Nafarroako Ezker Batua %9,43 5/50
1991	^{[Betiko hautsitako esteka]} Nafar Herriaren Batasuna %34,95 20/50	^{[Betiko hautsitako esteka]} Nafarroako Alderdi Sozialista %33,36 19/50	^{[Betiko hautsitako esteka]} Herri Batasuna %11,20 6/50	^{[Betiko hautsitako esteka]} Eusko Alkartasuna %5,52 3/50
1987	^{[Betiko hautsitako esteka]} Nafarroako Alderdi Sozialista %28,07 15/50	^{[Betiko hautsitako esteka]} Nafar Herriaren Batasuna %24,84 14/50	^{[Betiko hautsitako esteka]} Herri Batasuna %13,68 7/50	^{[Betiko hautsitako esteka]} Zentro Demokratiko-Soziala %7,52 4/50
1983	^{[Betiko hautsitako esteka]} Nafarroako Alderdi Sozialista %35,87 20/50	^{[Betiko hautsitako esteka]} Nafar Herriaren Batasuna %23,50 13/50	^{[Betiko hautsitako esteka]} Koalizio Popularra %14,22 8/50	^{[Betiko hautsitako esteka]} Herri Batasuna %10,62 6/50
1979	^{[Betiko hautsitako esteka]} Zentro Demokratikoa %26,80 20/50	^{[Betiko hautsitako esteka]} Euskadiko Alderdi Sozialista %19,02 15/20	^{[Betiko hautsitako esteka]} Nafar Herriaren Batasuna %16,06 13/50	^{[Betiko hautsitako esteka]} Herri Batasuna %11,12 9/50