Nafarroako Parlamentuko X. legealdia

2019 eta 2023 arteko Nafarroako Parlamentua
Nafarroako Parlamentuaren X. legealdia» orritik birbideratua)

Nafarroako Parlamentuko X. Legealdia Nafarroako Parlamentuko ziklo parlamentario bat da, 2019ko ekainaren 19an hasi zena, 2019ko maiatzaren 26ko Nafarroako Parlamenturako hauteskundeak egin ondoren.

X. legealdia
Nafarroako Parlamentua
     Navarra Suma     Alderdi Sozialista     Geroa Bai
     EH Bildu     Ahal Dugu     Izq. -Ezkerra
IX. X. XI.
Gobernua
ErakundeaNafarroako Parlamentua
Hautaketa2019ko maiatzaren 26a
Sorrera2019ko ekainaren 19a
Inbestidura2019ko abuztuaren 2a
Bukaera2023ko ekainaren 15a
Iraupena1458 egunak
Mahaia
LehendakariaUnai Hualde
LehendakariordeakInmaculada Jurío
Yolanda Ibáñez
IdazkariakJuan Sánchez de Muniáin
Maiorga Ramírez
Politika
Nafarroako
Gobernua
22 / 50
Chivite gobernua
(PSN, Geroa Bai eta Ahal Dugu)
BazkideakIzquierda-Ezkerra
Euskal Herria Bildu
OposizioaNavarra Suma
Oposizioko buruaJosé Javier Esparza
Nafarroako Parlamentuko 
legealdiak 
I. legealdia
II. legealdia
III. legealdia
IV. legealdia
V. legealdia
VI. legealdia
VII. legealdia
VIII. legealdia
IX. legealdia
X. legealdia
XI. legealdia

Hauteskundeen ostean, Navarra Suma koalizioa jarri zen lehen postuan 20 eserlekurekin, baina ez ziren nahikoa izan Nafarroako Gobernuko lehendakari izateko. Hala ere, Geroa Bai eta Ahal Dugurekin batera Nafarroako Alderdi Sozialista buru duen hirukoak eta Izquierda-Ezkerraren kanpoko babesak lortu zuten Maria Chivite Nafarroako Gobernuko lehendakari izendatzea 2020ko abuztuaren 2an.

Historia aldatu

Aurreko akordioak aldatu

Parlamentuko presidentearen izendapena aldez aurretik adostu ahal izateko, zenbait alderdi hilaren 19a baino lehen bildu ziren akordio batera iritsi ahal izateko. Hala, bozketa baino egun bat lehenago, Geroa Baik eta Nafarroako Alderdi Sozialistak akordioa negoziatu zuten, baina ez zuten akordiorik lortu. Nafarroako Alderdi Sozialista prest zegoen gaur Geroa Bairi Parlamentuko presidentetza emateko, baina eh EH Bilduk ez du kargurik izango Ganberako Mahaian. Hala ere, Uxue Barkosen koalizioak ez zuen baldintza hori onartu. Nafarroako Alderdi Sozialistaren, Geroa Bairen, Ahal Duguren eta Izquierda-Ezkerraren arteko bilera arratsaldeko zazpietan hasi zen, eta ia gauerdira arte luzatu zen. Eztabaidan, ateak itxita, sozialistek berretsi zuten Euskal Herria Bildu baztertzen zutela edo akordioa eragozten zutela. Lau taldeen arteko haustura baten ondorioz, Parlamentuko presidentetza Navarra Sumakoa izan zitekeen, bileraren zenbait unetan aipatua izan zena. Hori dela eta, ordu luzez luzatu ziren elkarrizketak, irtenbide bat aurkitzeko.[1]

Gorteak eratzea aldatu

2020ko ekainaren 19an, 11: 00etan, hasi zen ofizialki Nafarroako Parlamentuko X. legegintzaldia. Inaugurazio ekitaldia egiteko, adinez nagusiena den diputatua aukeratu zuten, kasu honetan Geroa Baiko Koldo Martinez, "Adin Mahaia" delakoaren presidente izateko, hau da, osatu arte Parlamenturako mahaia ordezkatuko duen mahaiaren presidente izateko. Berarekin batera, Alberto Bonilla (Navarra Suma) eta Carlos Mena (Nafarroako Alderdi Sozialista) diputatuek hartu zuten idazkaritza, gazteenek, eta horrela osatu zuten Adineko mahaia. Parlamentariak hemizikloan sartu ondoren, Koldo Martinez presidenteak bilkura irekia izan zela adierazi zuen, eta, ondoren, Aurelio Sagasetak zuzendutako Katedraleko Musika kaperak Nafarroako Gorteen ereserkia interpretatu zuen. Ondoren, legelari nagusiak deialdiari buruzko Foru Dekretua, hautatutako foru parlamentarien zerrenda eta ebazteke dauden hauteskunde auzietako errekurtsoak irakurri zituen, horien ebazpenak uki zitzakeen parlamentariak aipatuz. Adineko mahaiko presidenteak, idazkarien eta, ondoren, hautatutako gainerako parlamentarien ondoren, Nafarroako foru-erregimena uneoro errespetatzeko, legeei men egiteko eta karguari dagozkion betebeharrak zintzoki betetzeko zin edo promesa egin eta eskatu zuen, eta horretarako deialdia alfabeto-hurrenkeran egingo da. Onartutako zin-egite edo hitzemate formulak honako hauek ziren: "bai, zin dagit" edo "bai, hitz ematen dut", euskaraz eta "sí, juro" edo "sí, prometo", gaztelaniaz. Ondoren, Parlamentuko Mahaia osatzen duten kideak aukeratu ziren. Mahaia presidente batek, bi presidenteordek eta bi idazkarik osatzen dute.[2]

Parlamentuko mahaia aukeratzea aldatu

Ekitaldien ondoren, Parlamentuko saioan, legegintzaldiko lehen bozketa egin zen: mahaia hautatzea. Lehenik eta behin, presidentea hautatu zuten. Hautaketa horren aurretik, bilkura eten egin zen, eta foru parlamentariek hautagaiak aurkeztu zituzten, Adineko Mahaiari zuzendutako idazki baten bidez. Bilkurari berrekin ondoren, Adineko Mahaiko lehendakariak hautagaiak aldarrikatu zituen, eta horiek aurkeztu zituzten foru parlamentariak adierazi zituen. Lehendakaria boto-txartelen bidezko bozketa sekretuaren bidez aukeratu behar da. Parlamentukide bakoitzak eskubidea du aldarrikatutako hautagai bakar baten izena idazteko boto-paperean, eta boto zuriak ere baliozkoak izango dira. Gainerako botoak deusezak dira. Parlamentukideei, boto-papera bete ondoren, alfabeto-ordenaren arabera deitzen zaie mahaira, eta boto-txartela lehendakariari ematen diote, hautestontzian sar dezan. Azkenik, Adineko Mahaiko kideek eman dute botoa, eta, azkenik, mahaiko presidenteak eman du, eta bozketa amaitutzat eman da. Ondoren, zenbaketa egingo da. Horretarako, presidenteak boto-paperak aterako ditu hautestontzitik, eta idazkarietako batek ozenki irakurriko ditu. Zenbaketa amaitutakoan, presidenteak parlamentukideei emango die bozketaren emaitzaren berri.

Ganberaren araudiaren arabera, hautatutakoparlamentukideen gehiengo osoaren aldeko botoa lortzen duen hautagaia izango da presidente. Gehiengo hori lortzen ez bada, bigarren bozketa bat egingo da, eta lehen bozketan bi boto kopuru handienak lortu dituztenak bakarrik izango dira hautagai. Bigarren bozketan, boto gehien lortzen dituen hautagaia izango da presidente. Bigarren bozketan berdinketa gertatzen bada, berdindutako hautagaien artean hirugarren bat egingo da, eta boto gehien lortzen dituena aukeratuko da. Hirugarren bozketan berdinketak jarraitzen badu, adinez nagusiena den hautagaiaren alde ebatziko da, eta hura izendatuko da presidente.

Hiru hautagaiak honakoak izan ziren: Iñaki Iriarte (Navarra Suma), Inmaculada Jurío (Nafarroako Alderdi Sozialista) eta Unai Hualde (Geroa Bai). Lehen bozketaren ostean, Iñaki Iriartek 20 boto jaso ditu (Navarra Sumakoak, ustez); Unai Hualdek 16 (Geroa Bai eta Euskal Herria Bildukoak, ziurrenik), Inmaculada Juriok 11 (ia ziur Nafarroako Alderdi Sozialistakoak) eta 3 parlamentarik zuri bozkatu dute (baztertzeagatik Ahal Dugu eta Izquierda-Ezkerra izango lirateke). Hala ere, hautagai bakar batek ere ez du lortu lehen bozketan hautatua izateko behar den gehiengo osoa, 26 boto. Beste etenaldi baten ondoren, bigarren bozketa bat egungo da, eta lehen bozketan bi boto gehien lortu zituztenak soilik izan daitezke hautagai, hau da, Iñaki Iriarte eta Unai Hualde. Bigarren bozketa horretan, boto gehien lortzen dituen hautagaia izango da lehendakari. Ondoren, etenaldian, tentsio handiko uneak izaten dira hemizikloan. Gainerako 10 minutuetan, Maria Chivite eta Ramon Alzorritz sozialistak Unai Hualde jeltzalearekin bilduko dira. Parlamentuko lehendakaritza aukeratzeko bigarren bozketa egiteko bilerari berrekin baino lehen amaitzen da bilera hori. Geroa Baiko hautagaiak akordiorik ez dagoela iragarri du. Bost minutu geroago Unai Hualde eta Koldo Martinez aretora itzuliko dira eta bi minutu geroago 11 parlamentari sozialistak beste areto batean bilduko dira. Ganberako presidentetza Navarra Sumari (31 boto arte gehituz) edo Geroa Bairi (bien artean 20 boto gehituz, ezkerreko gainerako indarren babesa jasoz) eman behar dioten erabaki behar dute. Bien bitartean, Unai Hualdek esan du Nafarroako Alderdi Sozialistarekin akordio bat egon daitekeela. 12: 10ean, hau da, Hualde iragarri eta 6 minutura, bera eta Koldo Martinez Nafarroako Alderdi Sozialistaren aretora sartu dira. Bi minutu geroago, 13 diputatuek aretotik alde egin dute. Handik gutxira, sozialistak Geroa Baiko hautagaiarekin eta Koldo Martinezekin bilduko dira berriro. Denbora tarte handi baten ostean, sozialistak adierazpenik egin gabe atera dira aretotik. Zenbaketa hasten da. 12: 33an, Unai Hualde izendatu dute Parlamentureko mahaiko presidente, alderdi guztien babesarekin, Navarra Suma izan ezik. Ondoren, beste etenaldi bat egiten da.[3]

12: 33an, Unai Hualde izendatu dute Parlamentureko mahaiko presidente, alderdi guztien babesarekin, Navarra Suma izan ezik. Ondoren, beste etenaldi bat egiten da. 12: 51n Inmaculada Jurío (Nafarroako Alderdi Sozialista) eta Yolanda Ibañez (Navarra Suma) izendatu dituzte mahaiko presidenteorde, eta lehenak Parlamentuko talde guztien babesa izango du, EH Bildu eta Navarra Suma izan ezik. Azken horrek bere hautagaiaren alde bozkatu zuen eta abertzaleek zuri bozkatu zuten. Azken etenaldiaren ondoren, mahaiko idazkariak bozkatzen dira. 13: 06an, Euskal Herria Bildu Parlamentureko mahaian sartuko dela baieztatu dute. Juan Luis Sanchez de Muniain (Navarra Suma) eta Maiorga Ramirez (EH Bildu) Parlamentuko idazkari hautatu dituzte. Lehena, bere alderdiaren botoekin (20) eta hautagai abertzalearen botoekin (7), Geroa Bairen botoekin (9) eta Izquierda-Ezkerraren botoekin (1). Ahal Duguk boto zuria eman du eta Nafarroako Alderdi Sozialistak Ainhoa Unzu bere hautagaiari eman dio botoa. Orduan, Hualdek Ganbera eratutzat jo zuen eta bilkura amaitu zuen. Saioaren ostean, Unai Hualde presidenteak mahaia 5 kidetik 7ra zabaltzeko asmoa iragarri du, talde gehienek ordezkaritza izan dezaten.[4][5]

Miren Aranoaren dimisioa aldatu

Miren Aranoa Astigarraga Euskal Herria Bildu koalizioko foru parlamentariak Nafarroako Parlamentuan duen eserlekuari uko egitea erregistratu zuen 2020ko abuztuaren 25ean. Jarduera instituzionalari uko egiteko arrazoia "arrazoi pertsonalak" dira, eta, hala ere, Miren Aranoak bere erantzukizunari eutsi zion Eusko Alkartasunaren barruan, Nafarroako lurralde koordinatzaile gisa.[6]

Nafarroako Parlamentuko Mahaia osatu ondoren, Euskal Herria Bilduko lurralde-zuzendaritzak Arantxa Izurdiaga (Sortu) izendatu zuen Miren Aranoaren (Eusko Alkartasuna) oinordeko. Horregatik, mahaiak agindua eman zuen Hauteskunde Batzorde Zentralaren aurrean beharrezko jarduketak hasteko, Arantxa Izurdiagaren aldeko foru parlamentariaren kredentziala izapidetzeko.[7]

Horren aurrean, Maiorga Ramirez buru duen Eusko Alkartasunaren korronte kritiko edo garaikoetxeista haserre agertu zen Euskal Herria Bilduk Sortu alderdiko hautagai bat aukeratu duelako Eusko Alkartasunako kide Miren Aranoa Nafarroako Parlamentuan ordezkatzeko. Arantxa Izurdiaga abokatua izango da haren ordezkoa, ez baita alderdi sozialdemokratakoa, Sortu alderdikoa baizik. Horren arabera, Euskal Herria Bilduren barruan dituen bi eserlekuetako bat galdu du Eusko Alkartasunak (bigarrena Maiorga Ramirezkoa da). Eba Blanco buru duen alderdiko kritikoen arabera, mugimendu honek Eusko Alkartasunak Euskal Herria Bildun duen pisu galera berretsi du, eta azken hilabeteetan horren berri eman dute.[8]

Era berean, sektore garaikoetxeistak salatu zuen Euskal Herria Bildu eta ea ez zeudela ados oraingoan, Miren Aranoak berariaz eta idatziz eskatu baitzuen Nafarroako Ganberan bere alderdi berekoa izatea. Aranoaren ustez, "kausa nagusi" batengatik eserlekuari uko egin dionez, eta bere alderdiari dagozkion bi eserlekuetako bat denez, Eusko Alkartasunako pertsona batek ordezkatu behar du.[9]

Parlamentua aldatu

Eserlekuen banaketa aldatu

Legeak 50 ordezkari baino ez ditu onartzen, eta jasotako boto kopuruaren arabera banatzen dira. Herritarren botoaren ondorioz, alderdi politikoek eserleku kopuru jakin bat jasotzen dute lortutako boto kopuruaren arabera. Ondoren, eserleku horiek kanpainaren hasieran aurkeztutako zerrendaren ordenaren arabera esleitzen dira. Hauek dira Nafarroako Parlamentuko X. legegintzaldiko 50 parlamentariak:[10]

Nafarroako Parlamentuko X. legealdiaren diputatuak
Zbk Legebiltzarki Alderdia
1 José Javier Esparza Abaurrea NA+
2 María Victoria Chivite Navascués PSN-PSOE
3 María Jesús Valdemoros Erro NA+
4 Uxue Barkos Berruezo GBai
5 Bakartxo Ruiz Jaso EH Bildu
6 Carlos Pérez Nievas López de Goicoechea NA+
7 Ramón Alzórriz Goñi PSN-PSOE
8 José Suárez Benito NA+
9 Unai Hualde Iglesias GBai
10 Yolanda Ibáñez Pérez NA+
11 Adolfo Araiz Flamarique EH Bildu
12 María Inmaculada Jurio Macaya PSN-PSOE
13 Marta Álvarez Alonso NA+
14 Koldo Martinez Urionabarrenetxea GBai
15 Cristina Ibarrola Guillen NA+
16 Carlos Gimeno Gurpegui PSN-PSOE
17 Laura Aznal Sagasti EH Bildu
18 Mikel Buil García Ahal Dugu
19 Jorge Esparza Garrido NA+
20 María Roncesvalles Solana Arana GBai
21 Ainhoa Unzu Gárate PSN-PSOE
22 Iñaki Iriarte López NA+
23 Javier García Jiménez NA+
24 Maiorga Ramirez Erro EH Bildu
25 Manuel Ayerdi Olaizola GBai
Zbk Legebiltzarki Alderdia
26 Bernardo Ciriza Pérez PSN-PSOE
27 María Isabel García Malo NA+
28 Pedro José González Felipe NA+
29 María Luisa de Simón Caballero I-E
30 Nuria Medina Santos PSN-PSOE
31 Patricia Perales Hurtado EH Bildu
32 Pablo Azcona Molinet GBai
33 Alberto Bonilla Zafra NA+
34 Raquel Garbayo Berdonces NA+
35 Antonio Javier Lecumberri Urabayen PSN-PSOE
36 Isabel Aramburu Bergua GBai
37 Juan Luis Sánchez de Muniain Lacasia NA+
38 Miren Aranoa Astigarraga EH Bildu
39 Ainhoa Aznárez Igarza Ahal Dugu
40 María Aranzazu Biurrun Urpegui PSN-PSOE
41 Miguel Bujanda Cirauqui NA+
42 Mikel Asiain Torres GBai
43 Isabel Olave Ballarena NA+
44 Domingo González Martínez EH Bildu
45 Carlos Mena Blasco PSN-PSOE
46 Francisco Pérez Arregui NA+
47 Jabi Arakama Urtiaga GBai
48 María Elena Llorente Trujillo NA+
49 Patricia Fanlo Mateo PSN-PSOE
50 Ángel Ansa Echegaray NA+

Parlamentu-taldeak aldatu

Legealdi honetan, guztira, 6 legebiltzar-talde egon ziren; horietatik bost parlamentu-taldea formaziokoak eta bat foru parlamentu-eklartean.

Taldea Alderdiak Bozeramailea Eserlekuak
Navarra Suma parlamentu-taldea[11] Nafar Herriaren Batasuna Jose Javier Esparza Abaurrea 15
Herritarrak - Herritarron Alderdia 3
Nafarroako Alderdi Popularra 2
Nafarroako Alderdi Sozialista parlamentu-taldea[12] Nafarroako Alderdi Sozialista Ramon Alzorriz Goñi 11
Geroa Bai parlamentu-taldea[13] Euzko Alderdi Jeltzalea Uxue Barkos Berruezo 9
Atarrabia Taldea
Zabaltzen
Euskal Herria Bildu Nafarroa parlamentu-taldea[14] Alternatiba Bakartxo Ruiz Jaso 7
Aralar
Eusko Alkartasuna
Sortu
Ahal Dugu Nafarroa Foru parlamentu-elkartea[15] Ahal Dugu Mikel Buil Garcia 2
Misto–Izquierda-Ezkerra parlamentu-taldea[16] Izquierda-Ezkerra Marisa De Simon Caballero 1

Bozeramaileen Batzordea aldatu

Bozeramaileen batzordean talde parlamentario guztiek lortzen dute ordezkaritza, osoko bilkuran duten bozeramailearen bidez. Beraz, 6 parlamentu-talde daudenez, 6 kide daude batzorde honetan.[17]

Taldea Bozeramailea
Navarra Suma parlamentu-taldea Jose Javier Esparza Abaurrea
Nafarroako Alderdi Sozialista parlamentu-taldea Ramon Alzorriz Goñi
Geroa Bai parlamentu-taldea Uxue Barkos Berruezo
Euskal Herria Bildu Nafarroa parlamentu-taldea Bakartxo Ruiz Jaso
Ahal Dugu Nafarroa Foru parlamentu-elkartea Mikel Buil Garcia
Misto–Izquierda-Ezkerra parlamentu-taldea Marisa De Simon Caballero

Parlamentuko Mahaia aldatu

Parlamentuko Mahaia isilpeko bozketa bidez aukeratzen da Gorteen inaugurazio saioan. Nafarroako Parlamenturako hauteskundeak egin eta hilabetera izango da.[18]

Kargu Alderdi Nork egina
Parlamentuko lehendakaria Geroa Bai Unai Hualde Iglesias
Lehen lehendakariordea Nafarroako Alderdi Sozialista Maria Inmaculada Jurio Macaya
Bigarren lehendakariordea Navarra Suma Yolanda Ibañez Perez
Lehen idazkaria Navarra Suma Juan Luiz Sanchez de Muniain Lacasia
Bigarren idazkaria Euskal Herria Bildu Maiorga Ramirez Erro

Batzorde Iraunkorra aldatu

Batzorde Iraunkorra Parlamentuko Mahaiko kideek eta Parlamentuaren ordezkaritza duten alderdi bakoitzeko bozeramaile batek zuzentzen dute.[19]

Kargu Alderdi Nork egina
Parlamentuko lehendakaria Geroa Bai Unai Hualde Iglesias
Parlamentu-bozeramailea Navarra Suma Jose Javier Esparza Abaurrea
Parlamentu-bozeramailea Nafarroako Alderdi Sozialista Maria Victoria Chivite Navascues
Parlamentu-bozeramailea Geroa Bai Uxue Barkos Berruezo
Parlamentu-bozeramailea Euskal Herria Bildu Bakartxo Ruiz Jaso
Parlamentu-bozeramailea Ahal Dugu Mikel Buil Garcia
Parlamentu-bozeramailea Izquierda-Ezkerra Maria Luisa De Simon Caballero
Lehen lehendakariordea Nafarroako Alderdi Sozialista Maria Inmaculada Jurio Macaya
Bigarren lehendakariordea Navarra Suma Yolanda Ibañez Perez
Lehen idazkaria Navarra Suma Juan Luiz Sanchez de Muniain Lacasia
Bigarren idazkaria Euskal Herria Bildu Maiorga Ramirez Erro

Bozketa nagusiak aldatu

Inbestidura saioa aldatu

Artikulu nagusia: «Chivite gobernua»

Botoen zenbaketaren ostean, Nafarroako Alderdi Sozialista bigarren postuan kokatu da, bost bototik bat eta 11 eserleku lortuta. Navarra Sumako zerrendaren atzean kokatu arren, 9 eserleku gutxiagorekin, Geroa Bai gainditu eta Nafarroako Foru Erkidegoko presidente izateko aukera izango du.[20]

Nafarroako Alderdi Sozialistaren hautagaia Maria Chivitek akordioa lortu zuen 2019ko uztailean IX. legegintzaldian Nafarroako Gobernua osatzen zuten alderdietako batzuekin: Geroa Bai, Ahal Dugu eta Izquierda-Ezkerra. Horrela, koalizio gobernua lortu nahi du hautagai sozialistak, eta bertan egongo dira alderdi horiek, Izquierda-Ezkerra izan ezik. Eserlekuen batura, guztira, 50etik 23koa da, gehiengo absoluturako nahikoa ez, baina bigarren itzulia pasatzeko aukerarekin, gehiengo soilarekin.[21][22]

Bigarren bozketan gehiengo soila lortzeko, koalizioak abstentzioa eskatu dio Euskal Herria Bilduri, ia negoziaziorik gabe. Azkenik, alderdi giltzarri horrek kontrako botoa emango du lehen itzulian, baina diputatuetatik 5 abstenitu egingo dira bigarren itzulian, eta gobernu berriak gehiengo sinplea izango du (aldeko 23 boto eta kontrako 22) 2019ko abuztuaren 2an.[23]

Gobernu berriak aurreko legealdiaren ildotik jarraitzen du, Uxue Barkos buru duela. Hala ere, gehiengo osorik ez duenez, gobernua Navarra Suma eta Euskal Herria Bilduren menpe dago edozein lege edo aurrekontu onartu ahal izateko. Alderdi guztiak "ezkertiarrak" direnez, alderdi horiek koalizio abertzalearen alde egiten dute gehienetan, oposizioak gogor kritikatu duen mugimendua, kasu honetan Navarra Suma.[24]

Nafarroako Gobernuko lehendakarien inbestidura
Hautagaia Data Boza             Guztira
 

María Chivite

 

2019ko
abuztuaren 1a

Beharrezko
gehiengoa:
absolutua
[oh 1]
Bai 11 9 2 1
23/50
Ez 20 7
27/50
Abst.
0/50
2019ko
abuztuaren 2a

Beharrezko
gehiengoa:
sinplea
[oh 2]
Bai 11 9 2 1
23/50
Ez 20 2
22/50
Abst. 5
5/50

2020ko aurrekontuak aldatu

Nafarroako Parlamentuaren Osoko Bilkurak 2020ko otsailaren 27an onartu zuen, Nafarroako Alderdi Sozialista, Geroa Bai eta Ahal Duguren aldeko botoekin eta Euskal Herria Bildu eta Izquierda-Ezkerraren abstentzioekin, 2020ko ekitaldirako Nafarroako Aurrekontu Orokorrei buruzko Foru Legea, zeinaren gastuen eta diru-sarreren azken egoera 4 573 798 028 eurokoa baita; horietatik 4 256 568 023 euro gastu ez-finantzarioari dagozkio, eta 317 230 005 eurori. Navarra Sumak aurkako botoa eman zuen.[25]

Legearen 1. artikuluan jasorik dagoenez, 2020ko ekitaldirako Nafarroako Aurrekontu Orokorrek, zeinetan 4 573 798 028 euroko kredituak bildu diren, atal hauek dituzte: Nafarroako Parlamentuaren, Nafarroako Kontuen Ganberaren eta Nafarroako Arartekoaren aurrekontuak; Foru Komunitateko Administrazioaren eta haren erakunde autonomoen aurrekontua; Nafarroako Kontseiluaren aurrekontua; Foru Komunitateko fundazio publikoen aurrekontuak; eta Foru Komunitateko sozietate publikoen aurrekontuak. Bigarren artikuluan ageri denez, 4 256 568 023 eurokoa da gastu ez-finantzarioaren muga, 2019koarekin alderatuz % 5,9 gehiago. Nafarroako Ogasun Publikoari buruzko apirilaren 4ko 13/2007 Foru Legearen 34. artikuluan dago araututa muga hori. 2019rako aurrekontuarekin alderatuz, desberdintasuna 240 015 738 eurokoa da.[26]

Nafarroako 2020ko ekitaldirako Aurrekontu Orokorrei buruzko Foru Legea
Data Boza             Guztira
2020ko
otsailaren 27a

Beharrezko
gehiengoa:
sinplea
[oh 2]
Bai 11 9 2
22/50
Ez 20
20/50
Abst. 7 1
8/50

2021eko aurrekontuak aldatu

COVID-19 pandemiaren ondorioz atzeraldi teknikoan sartuta, Nafarroa Garaia 2021ean sartuko da, berriro ere positiboan hazteko erronkarekin. Horretarako, eta behar bezala funtzionatzeko, Nafarroako Gobernuak lurraldeko aurrekontu orokorren aurreproiektu bat aurkeztu zuen, 4 870,5 milioi euroko aurrekontua aurreikusten zuena, 4 481,4 milioi euroko gastu ez-finantzarioarekin.[27]

Nafarroako Parlamentuko 50 eserlekuetatik 22 (23, Izquierda-Ezkerraren kanpoko babesa gehituz gero) izan direnez, Chivite gobernuak ituna egin behar zuen, edo Navarra Sumarekin edo Euskal Herria Bildurekin. Nafar Herriaren Batasuna, Nafarroako Alderdi Popularra eta Herritarrak - Herritarron Alderdia alderdiek osatzen duten Navarra Sumak ezezko biribila eman zion, eta Euskal Herria Bildukoak akordio batera iristearen alde agertu ziren. Hala, azaroaren 14an, gobernuak iragarri zuen akordio batera iritsi zela Euskal Herria Bildurekin, bere 7 diputatuak 2021eko kontuetan abstenitu eta tramitea errazteko.[28][29][30]

Nafarroako 2021eko ekitaldirako Aurrekontu Orokorrei buruzko Foru Legea[31]
Data Boza             Guztira
2020ko
abenduaren 23a

Beharrezko
gehiengoa:
sinplea
[oh 2]
Bai 11 9 2 1
23/50
Ez 20
20/50
Abst. 7
7/50

Oharrak aldatu

  1. 50 boto posibleen aldeko 26 boto baino gehiago behar dira, abstentzioak aurkako boto gisa zenbatuta
  2. a b c Aldeko boto gehiago behar dira aurkakoak baino, abstentzio-kopurua edozein izanda ere

Erreferentziak aldatu

  1. (Gaztelaniaz) Arnedo, Beatriz. (). «PSNk eta Geroa Baik ez zuten atzo Nafarroako Parlamentuko Mahaia adostea lortu» diariodenavarra.es (Noiz kontsultatua: 2020-06-29).
  2. (Gaztelaniaz) Iruña, Europa Press. (). «Parlamentua osatzeko saioa datorren asteazkenean egingo da» diariodenavarra.es (Noiz kontsultatua: 2020-06-29).
  3. (Gaztelaniaz) Navarra, Diario de. (). «Horrela kontatu diegu Nafarroako Parlamentuko lehendakariaren eta Mahaiko kideen hautaketa» diariodenavarra.es (Noiz kontsultatua: 2020-06-30).
  4. «Unai Hualde Nafarroako Parlamentuko Lehendakari hautatu dute Geroa Bai, PSN, EH Bildu, Podemos-Ahal Dugu eta I-Eren botoekin | Parlamento de Navarra» www.parlamentodenavarra.es (Noiz kontsultatua: 2020-06-30).
  5. «Legebiltzarreko organoak - Legebiltzarreko mahaia» www.parlamentodenavarra.es (Noiz kontsultatua: 2020-06-30).
  6. «Miren Aranoa EH Bilduko kideak Nafarroako Parlamentuan duen eserlekua utzi du» www.noticiasdenavarra.com (Noiz kontsultatua: 2020-08-28).
  7. Telebista, Euskal Irrati. (2020-08-25). «Miren Aranoa EH Bilduko ordezkariak Nafarroako Parlamentua utziko du» www.eitb.eus (Noiz kontsultatua: 2020-08-28).
  8. (Gaztelaniaz) IRUÑA, EFE. (). «Arantxa Izurdiagak ordezkatuko du Miren Aranoa EH Bilduko legebiltzarkidea» diariodenavarra.es (Noiz kontsultatua: 2020-08-28).
  9. «EAren haserrea Sorturen aldeko eserleku bat galdu duelako Nafarroan» www.noticiasdenavarra.com (Noiz kontsultatua: 2020-08-28).
  10. «Foru Parlamentariak - Nafarroako Parlamentua» parlamentodenavarra.es (Noiz kontsultatua: 2020ko martxoaren 13a).
  11. Nafarroako Parlamentua. «NAVARRA SUMA parlamentu-taldea» www.parlamentodenavarra.es (Noiz kontsultatua: 2020-07-22).
  12. Nafarroako Parlamentua. «NAFARROAKO ALDERDI SOZIALISTA parlamentu-taldea» www.parlamentodenavarra.es (Noiz kontsultatua: 2020-07-22).
  13. Nafarroako Parlamentua. «GEROA BAI parlamentu-taldea» www.parlamentodenavarra.es (Noiz kontsultatua: 2020-07-22).
  14. Nafarroako Parlamentua. «EUSKAL HERRIA BILDU NAFARROA parlamentu-taldea» www.parlamentodenavarra.es (Noiz kontsultatua: 2020-07-22).
  15. Nafarroako Parlamentua. «AHAL DUGU NAFARROA Foru parlamentu-elkartea» www.parlamentodenavarra.es (Noiz kontsultatua: 2020-07-22).
  16. Nafarroako Parlamentua. «MISTO–IZQUIERDA-EZKERRA parlamentu-taldea» www.parlamentodenavarra.es (Noiz kontsultatua: 2020-07-22).
  17. Nafarroako Parlamentua. «BOZERAMAILEEN BATZORDEA - Parlamentuaren organoak» www.parlamentodenavarra.es (Noiz kontsultatua: 2020-07-22).
  18. Nafarroako Parlamentua. «PARLAMENTUKO MAHAIA - Parlamentuaren organoak» www.parlamentodenavarra.es (Noiz kontsultatua: 2020-07-22).
  19. Nafarroako Parlamentua. «BATZORDE IRAUNKORRA - Parlamentuaren organoak» www.parlamentodenavarra.es (Noiz kontsultatua: 2020-07-22).
  20. «Navarra Sumak bi eserleku lortu ditu Nafarroan, eta EH Bilduk bat» Euskal Irrati Telebista 2019-11-10 (Noiz kontsultatua: 2020-06-25).
  21. (Gaztelaniaz) Arnedo, Beatriz. (). «Esparzak kritikatu du lau alderdiko "garaituak" PSNri esker gobernatuko duela» diariodenavarra.es (Noiz kontsultatua: 2020-06-25).
  22. (Gaztelaniaz) Arnedo, Beatriz. (). «Chivite aukeratuko dute presidente ostiral honetan, Bildu abstenituz gero» diariodenavarra.es (Noiz kontsultatua: 2020-06-25).
  23. (Gaztelaniaz) «Maria Chivite, Nafarroako lehendakari berria» El Plural (Noiz kontsultatua: 2020-06-25).
  24. (Gaztelaniaz) Pamplona, Efe. (). «Navarra Sumak esan du Chiviteren aldeko boto nazionalistek "ateak ixten" dizkietela akordioei» diariodenavarra.es (Noiz kontsultatua: 2020-06-25).
  25. (Gaztelaniaz) Pamplona, Beatriz Arnedo, Efe. (). «Nafarroako 2020ko aurrekontuak | Chivitek aurrekontuak onartu ditu Bildu eta I-E abstenituta» diariodenavarra.es (Noiz kontsultatua: 2020-06-30).
  26. «2020ko ekitaldirako Nafarroako Aurrekontu Orokorrei buruzko Foru Legea | Parlamento de Navarra» www.parlamentodenavarra.es (Noiz kontsultatua: 2020-06-30).
  27. Nafarroako Gobernua. (2020-11-04). Nafarroako Gobernuak suspertze ekonomikoa helburu nagusi duen Aurrekontuen aurreproiektua onartu du. .
  28. «"Nafarroa euskal independentismoari saltzea" leporatu dio Esparzak Chiviteri» www.eitb.eus 2020-11-14 (Noiz kontsultatua: 2020-12-28).
  29. «Nafarroako Gobernuak 2021eko aurrekontuen inguruko akordioa lortu du EH Bildurekin» www.eitb.eus 2020-11-14 (Noiz kontsultatua: 2020-12-28).
  30. «Nafarroako Gobernuak "oso positibotzat" jo du EH Bildurekin egindako ituna» www.eitb.eus 2020-11-16 (Noiz kontsultatua: 2020-12-28).
  31. (Gaztelaniaz) G.S/EFE. (2020-12-23). NASren eta EH Bilduren itunak 2021erako Nafarroako Aurrekontu Orokorrak onartu ditu. abc.es.

Ikus, gainera aldatu

Kanpo estekak aldatu