Munduari bira eman zion ontzia

Munduari bira eman zion ontzia
Jatorria
Egilea(k)	Joseba Sarrionandia
Argitaratze-data	2022
Izenburua	Munduari bira eman zion ontzia eta Unha volta ao mundo
Ilustratzailea	Arístides Esteban Hernández Guerrero
Argitaletxea	Pamiela
ISBN	978-84-9172-285-4
Orrialdeak	163
Ezaugarriak
Hizkuntza	euskara

"Munduari bira eman zion ontzia" ipuin ilustratua da, Joseba Sarrionandiak 2022an Pamiela-rekin argitaratu zuen Kubako Ares marrazkilari ospetsuaren ilustrazioekin.^[1] Liburuak jarrera kritikoz begiratzen dio Juan Sebastian Elkanoren bidaiaren kontakizunari, eta mundu globalizatuko botere harremanen inguruko hausnarketa proposatzen du.^[2] 'Ontzia' euskal hitzaren esanahi bikoitzarekin jolastuz (itsasontzia zein edukiontzia izan daiteke), liburua oroimenerako eta izpiritu kritikorako edukiontzia ere bada.^[3]^[4] Getariako itsasgizonak egindako bidaiaren saiakera da honakoa, «bainaz» betea, kontatu zaigun errelatoari interpelazioa.^[5]

2023an katalanez (Una volta al món), gaztelaniaz (Una vuelta al mundo) eta galizierazko (Unha volta ao mondo) bertsioak argitaratu zituzten Kalandraka argitaletxearekin.^[6]

Narrazioaren haria aldatu

Amona historia irakaslea izan arren, neskatoari ipuin umekoiak kontatzen dizkio beti, Neskatoak benetako istorio bat kontatzeko eskatzen dionean amonak XVI. mendean munduari emandako lehenengo bira esplikatzen dio, Magallaesen eta Elkanoren itsasaldi entzutetsua. Tarteka neskatoak galdera zailak egingo ditu, eta horrela antzinako itsas bidaia izan zitekeena, beste hainbat historiarekin tartekatuko da eta horrela bizi garen planeta arraro honi buruzko gogoeta-elkarrizketa bihurtuko da, umore puntu batekin ere bai.

Ontzien zura jaten duen broma moluskua (zizare barrenaria).

Esate baterako, tartekatutako historien artean hauek daude: Jemmy Button (Santi Botoi) Patagoniako yagan aborigena, Patagoniako patagoi aborigen handiak, Magallaesen esklabo gaztea (Enriquillo), itsasontzietako broma, Lapulapu eta Rajah Humaboben erregeak, truke ekonomiko desorekatua, arrazismoa, Australiako aborigenak eta lurraren propietaterako Terra nullius lege kristau lapurra, "ontziak" harrikoan garbitzeko garrantzia, globalizazioa, kolonialismoa, auzoaren eta herriaren garrantzia.