Mirjana Povic

serbiar astrofisikaria, aktibista

Mirjana Pović (Pancevo, Serbia, 1981eko abuztuaren 8a) serbiar astrofisikaria eta aktibista da.

Mirjana Povic
Bizitza
JaiotzaPančevo (en) Itzuli1981eko abuztuaren 8a (42 urte)
Herrialdea Serbia
Hezkuntza
HeziketaBelgradeko Unibertsitatea
University of Durban-Westville (en) Itzuli
La Lagunako Unibertsitatea 2010) Doktoretza
Hizkuntzakserbiera
Jarduerak
Jarduerakirakaslea eta astrofisikaria
Enplegatzailea(k)University of KwaZulu-Natal (en) Itzuli  (2010eko maiatzaren 1a -  2010eko abenduaren 1a)
Instituto de Astrofísica de Andalucía (en) Itzuli  (2011ko otsailaren 15a -  2013ko otsailaren 14a)
Instituto de Astrofísica de Andalucía (en) Itzuli  (2013ko otsailaren 15a -  2016ko otsailaren 14a)
Ethiopian Space Science & Technology Institute (en) Itzuli  (2018ko apirilaren 1a -  2020ko apirilaren 1a)
Jasotako sariak
KidetzaNazioarteko Astronomia Elkartea

Biografia aldatu

Mirjana Povitradizek, jaiotzez serbiarra da, nahiz eta Europan (Tenerifen eta Granadan) garatu duen bere ikerketa-karrera, eta, aldi berean, bere ezagutzak Afrikan, liluratu egiten duen kontinentean, aplikatzeko modua bilatu du.

Karrerako azken urtean, 2004an, Durhameko Unibertsitateko (Erresuma Batua) Institute of Computational Cosmologyren udako beka bat lortu zuen. Irakasle laguntzailea da Entoto Observatory and Research Centren (Etiopia).[1]

2012tik, Afrikako NASE (Network for Astronomy School Education) proiektuan ere parte hartzen du. 2005ean beka bat lortu zuen La Lagunako Unibertsitatean doktoretza egiteko, Kanarietako Astrofisika Institutuaren barruan. Bertan, une hartan zituen X izpien datu onenekin lan egin zuen, XMM-Newton eta Chandra misio espazialetatik ekarritakoak.[2] Galaxia aktiboen lagin handi bat hautatuta, unibertso urrunenaren azterketa egin zuen, non nukleo aktiboen propietateak beren galaxia anfitrionen propietate optikoekin konparatu ziren. Galaxia aktiboen eremuan bildutako tesiaren izenburua hauxe izan zen: 'Galaxia-nukleo aktiboen populazioaren azterketa kartografia sakonetan'. 2010ean doktoratu ondoko ikerketa egin zuen Hego Afrikako KwaZulu-Natal Unibertsitatean eta 2011n Andaluziako Astrofisika Institutuan (IAA-CSIC), CSICeko “Ikasketak Zabaltzeko Batzordea” (JAEDoc) programan. Han, Afrikako ekialdean astronomia, espazio-zientziak, sateliteen teknologia eta geodesia ikertzeko lehen zentroaren garapenean parte hartzeko aukera izan zuen. Orain arte lortutako ezagutza eta esperientzia aprobetxatzea du helburu, eta beharrak askoz handiagoak diren tokietan aplikatzea. Astrofisikan egindako ikerketa zientifikoaz gain, Saharaz hegoaldeko Afrika inspirazio, jakin-min, ikaskuntza eta haserretzeko iturri agortezina izan da beti harentzat.[3]

Azken urteotan, Tanzanian, Ruandan, Hegoafrikan, Etiopian, Kenyan, Ugandan eta Ghanan kaleko neska-mutilen ikerketa- eta hezkuntza-proiektuetan lan egin du eta horiexetan lagundu du. 2012tik, Afrikako NASE (Network for Astronomy School Education) proiektuan ere parte hartzen du. Proiektu horretan, bigarren hezkuntzako eskoletako irakasleekin lan egiten da, fisikako eta astronomiako prestakuntza hobetzeko. Hainbat lege fisiko eta astrofisiko erakusten dituzten esperimentuak egiteko material birziklatuak edo merkeak erabiltzen dituzten tailer praktikoak egiten dira. Zehazki, zenbait ikastaro egin ziren Ghanan eta Kenyan. 2016ko urtarriletik, Afrikako herrialdeetarako NASen koordinatzailea izan zen.

Astrofisikako ikerketa eta esperientzia aldatu

 
Irudi honetan bi galaxia talka egiten ikus ditzakegu.

Haren ikerketa nagusia astronomia estragalaktikoan garatzen da, eta, bereziki, galaxien eraketan eta eboluzioan, galaxietako jarduera nuklearrean, galaxien propietate morfologikoetan eta sailkapenean, galaxietako izarren eraketan, galaxietako kumuluetan. Zenbait lankidetzari eta doktoratu ondoko zenbait proiektutan parte hartzeari esker, posible izan zen hurbileko unibertsoko galaxia-laginekin ere lan egitea, uhin-luzera desberdinetako datuak erabiltzea (X izpietatik infragorriraino), eta datu fotometrikoak eta espektroskopikoak erabiltzen ikastea.

Bere lanaren zati garrantzitsu bat galaxia aktiboen sailkapen morfologikoarekin eta ALHAMBRA gisa kartografiatutako galaxien azterketa morfologikoarekin lotuta dago, baita sailkapen morfologikoko metodoen analisiarekin ere. Unibertsoko kartografiatu handietan, sailkapen morfologikoa funtsezkoa da edozein estatistika-azterketa egiteko. Bai nukleo aktiboetako galaxia normalen eta anfitrionen propietateei dagozkienak, bai eskala handiko egiturei dagozkienak eta galaxien eraketa eta bilakaera oro har, hala nola GLACE, SAFIR, OTELO, MIGHTEE. Haren ikerketei esker, berrogeita hamar artikulu argitaratu ditu nazioarteko aldizkarietan, eta antzeko ekarpen ugari biltzarretan, Espainian eta nazioartean.

Esperientzia beste arlo batzuetan aldatu

Mirjana Poviipv-ek ere hamabost urtegtik gora daramatza giza eskubideen aldeko borrokan, hezkuntzaren, migrazioen, prostituzioaren eta, oro har, gizarte-bazterketaren arloetan, irakaskuntzaren, ikerketaren bidez, txostenak argitaratuz eta giza eskubideen urraketen salaketa publikoa eginez. Serbian, Tanzanian, Ghanan, Hegoafrikan, Ruandan eta Espainian egin du lan boluntario gisa, eta APDHAko (Andaluziako Giza Eskubideen aldeko Elkartea) bazkide da.[4][5]

Badira hamabost urte gutxienez, giza eskubideen aldeko aktibismoa garatu duela hezkuntzaren, migrazioen, prostituzioaren, giza eskubideen urraketen salaketen eta abarren arloetan. 2013an, AMITekin elkartu zen, eta Josefa Masegosa Gallego eta Isabel Márquez Pérez AMITen Andaluziako nodoko kideak ezagutu zituen. Ikerketan aukera-berdintasuna lortzeko elkarteaz eta borrokaz, emakumeak izanda, honako hau esan du:

"Zentzu horretan, oro har, eta zehazki zientziaren arloan, AMITen ezinbesteko lana ikusten dut. AMITek azken hiru urteotan eman didan ikaskuntza oso baliagarria izan da niretzat. Datozen urteetan, emakume afrikar zientifiko eta teknologoen lanari laguntzeko eta Saharaz hegoaldeko Afrikan neskatoen eta emakumeen heziketa- eta jabekuntza-proiektuetan gehiago parte hartzeko erabiltzea espero dut."[6][7]

Erreferentziak aldatu

Kanpo estekak aldatu