Milafranga
Milafranga Lapurdiko erdialdeko udalerri bat da, Hiriburuko kantonamendukoa.
Milafranga | ||
---|---|---|
Lapurdi, Euskal Herria | ||
Milafrangako eliza. | ||
| ||
Kokapena | ||
Herrialdea | Euskal Herria | |
Lurraldea | Lapurdi | |
Administrazioa | ||
Estatua | Frantzia | |
Eskualdea | Akitania Berria | |
Departamendua | Pirinio Atlantikoak | |
Elkargoa | Euskal Hirigune Elkargoa | |
Barrutia | Baiona | |
Kantonamendua | Errobi-Aturri | |
Izen ofiziala | Villefranque | |
Auzapeza | Marc Saint-Esteven ( DVG)Robert Dufourcq (2008-2014) | |
Posta kodea | 64990 | |
INSEE kodea | 64558 | |
Herritarra | milafrangar | |
Geografia | ||
Azalera | 17,17 km² | |
Garaiera | 0-31 metro | |
Distantzia | 8 km (Baionatik) | |
Demografia | ||
Biztanleria | 2.747 (2018: 57) | |
Dentsitatea | 144,61 biztanle/km² | |
Zahartzea[1] | % 35,46 | |
Ugalkortasuna[1] | ‰ 49,64 | |
Ekonomia | ||
Jarduera[1] | % 69,9 (2011) | |
Desberdintasuna[1] | % 4,56 (2011) | |
Langabezia[1] | % 6,48 (2013) | |
Euskara | ||
Euskaldunak | % 9,07 (2010) | |
Erabilera | % 0,46 (2011) | |
Datu gehigarriak | ||
Webgunea | http://www.villefranque.fr |
Izena
aldatuMilafranga izena gaskoizko bièla francatik (herri frankoa) dator. Herriaren lehenagoko izena Bazter zen (1200. urtean Baster idatzia).
Geografia
aldatuErrobi ibaiak udalerria gurutzatzen du
Udalerri mugakideak
aldatu- Baiona iparraldean
- Basusarri mendebaldean
- Uztaritze eta Jatsu hegoaldean
- Hiriburu eta Mugerre ekialdean
Etxeak eta auzoak
aldatu- Oihana
- Mendigain
- Hirurzedarri
- Berrogain
- Hegiberri
- Eliza
- Hirigarai
- Alzuia
- Behereharta
Historia
aldatuAntzinean Saint-Martin de Basters izeneko parrokia, elizaren lurrak izan ziren XI. menderarte, Baionako apezpikuak elizbarrutiko lurralde franko egin zuen arte (hortik izena). Kondairaren arabera 1343ko abuztuaren 24an (herriko jaietan), Baionako auzapezak, bost noble lapurtar atxilotzeko agindua eman zuen eta Errobi ibaiaren gaineko zubi batean (Miotz gazteluaren ondoan zegoena) lotzeko agindua eman ere, marearen igoerarekin batera ito egin zirelarik.
Hiribururekin batua izan zen Frantziako iraultzan eta udalerri berriak Tricolore izena hartu zuen 1794 eta 1795 urteen artean. Wellington jeneralaren eta Soult mariskalaren arteko bataila napoleonikoen eszenatoki ere izan zen (Errobiko eta Hiriburuko batailetan hain zuzen ere).
Behereharta auzunea izan zen herriko gune ekonomiko garrantzitsuenetarikoa, ibai-portu eta zapatagintza zonalde garrantzitsuekin.
Demografia
aldatuMilafrangako biztanleria |
---|
Datuen iturburua: INSEE |
Politika
aldatuIngurumen-politika
aldatu2020ko Herriko Etxeko hauteskundeetan, gehiengoa lortu zuen zerrendak Biziren metamorfosi ekologikoaren aldeko Ituna sinatu zuen, azken honekin sinatzaileek mugikortasunaren, elikaduraren, etxebizitzaren, energiaren eta tokiko eta zirkularra den ekonomiaren arloko trantsizioaren alde jarduteko engaiamendua hartzen dute. 2021eko jarraipen-txostenaren ondotik, Herriko Etxeari 4tik 0,5eko[2] metamorfosi puntuazioa eman zitzaion eta 2023ko kargualdi-erdiko txostenean, puntuazioa 4tik 0,8koa[3] izan zen.
Kultura
aldatuEuskara
aldatuMilafrangako euskara[7] erdiguneko[8] nafar-lapurterari[9] dagokio, zehatzago esanda, Uztaritze inguruko hizkera[10] da bertakoa.
Eraikin nagusiak
aldatuEraikin zibilak
aldatu-
Frontoia
-
Ezker-hormadun frontoia
-
Herriko etxea
-
Eliza
Eraikin erlijiosoak
aldatuSan Bartolome eliza XVII. mendekoa da, eta ezaugarri garrantzitsu gisa erretaula edota 1632ko data duten galeriak aipa daitezke.
Elizaren ondoan dagoen kanposantuan honako hilarriak topa daitezke:
Herritar ezagunak
aldatu- Jean Saint-Pierre (1884-1951), euskal idazlea (bere hilobia elizaren atariaren azpian dago)
Erreferentziak
aldatu- ↑ a b c d e Euskal Herriari Begira. Udalbiltza.
- ↑ "Ipar Euskal Herria, metamorfosi ekologikoaren 0 fasean da: 2021eko txostenaren emaitzak"
- ↑ "Kargualdi-erdiko egoera ekologikoa: Bizik ekintza egituratzaileen aldeko deia egiten du"
- ↑ «Cazenave, Gilbert - Ahotsak.eus» ahotsak.eus (Noiz kontsultatua: 2018-10-23).
- ↑ «Ahotsak.eus, Euskal Herriko hizkerak eta ahozko ondarea» www.ahotsak.eus (Noiz kontsultatua: 2018-10-23).
- ↑ «Lanean eraikuntzan eta lantegian - Ahotsak.eus» ahotsak.eus (Noiz kontsultatua: 2018-10-23).
- ↑ «Milafranga - Ahotsak.eus» ahotsak.eus (Noiz kontsultatua: 2018-10-09).
- ↑ «Erdigunekoa (NL) - Ahotsak.eus» ahotsak.eus (Noiz kontsultatua: 2018-10-09).
- ↑ «Nafar-lapurtarra - Ahotsak.eus» ahotsak.eus (Noiz kontsultatua: 2018-10-09).
- ↑ «Uztaritze ingurukoa - Ahotsak.eus» ahotsak.eus (Noiz kontsultatua: 2018-10-09).
Kanpo estekak
aldatuEuskarazko Wikipedian bada atari bat, gai hau duena: Lapurdi |