Marisa Ruiz Trejo

mexikar antropologoa, ikertzailea, aktibista feminista eta kazetaria

Marisa Ruiz Trejo (Tuxtla Gutiérrez, 1984ko uztailaren 5a) mexikar antropologoa, ikertzailea, aktibista feminista eta kazetaria da. Chiapas Unibertsitate Autonomoko irakasle eta ikertzaile titularra da.[1] Haren lana ezaguna da Gizarte Zientzietako eta Giza Zientzietako emakumeen historiari buruzko ikerketengatik, bereziki antropologian, Chiapas eta Erdialdeko Amerikan, baita deskolonizazioari eta ezagutzaren desparkalizazioari buruzko lanengatik ere.[2]

Marisa Ruiz Trejo

Bizitza
JaiotzaTuxtla Gutiérrez1984ko uztailaren 5a (39 urte)
Herrialdea Mexiko
BizilekuaSan Cristóbal de las Casas
Hezkuntza
HeziketaMadrilgo Unibertsitate Autonomoa
Tolosako Unbertsitatea II - Jean Jaures
Mexikoko Unibertsitate Nazional Autonomoa
Jarduerak
Jarduerakantropologoa
Enplegatzailea(k)Autonomous University of Chiapas (en) Itzuli
Mugimenduafeminismoa

Biografia aldatu

Tuxtla Gutiérrezen hazi zen, Guatemalako mugatik gertu dagoen Mexikoko hiria.[3] Haurra zelarik, gurasoek Erdialdeko Amerikako idazle, artista, ekintzaile eta erbesteratuen arteko topaketak antolatzen aritu ziren. Izan ere, ugari izan ziren 80. hamarkadan Chiapasera alde egiten zutenak Guatemala, Nikaragua eta El Salvadorreko mugimendu iraultzaile eta herri indigenek pairatu zuten errepresio-egoera salatzeko.[4] Topaketa haiek Marisaren haurtzaroa markatu zuten, eta gertaera horiek guztiak bere oroimenean daude.[5]

Ibilbide akademikoa aldatu

Madrilgo Unibertsitate Autonomoan doktoretza egin zuen Antropologia Zientziak eta Latinoamerikako Ikasketetan.[6] New Yorkeko Unibertsitateko Antropologia Saileko eta Kaliforniako Unibertsitateko Ikasketa Etnikoen Saileko ikertzaile bisitaria izan zen. Ameriketako Espazio, Gizarte eta Kulturetako Maisutza lortu zuen 2008an, Toulous-Le Mirail Unibertsitatean (Frantzia). Hainbat bekarekin finantzatu zen. 2016 eta 2017 bitartean, doktoratu ondoko bat egin zuen Centro de Investigación y Estudios de Género (CIEG) zentroan, Mexikoko Unibertsitate Nazional Autonomoan (UNAM).[7]

Irakaslea izan da Chiapasko Unibertsitate Autonomoan, Madrilgo Unibertsitate Autonomoko Antropologia Sailean, Caucako Unibertsitatean, Salvador de Bahiako Unibertsitatea, Guatemalako San Carlos Unibertsitatea eta AVANCSO Ikerketa Zentroan, Costa Ricako Unibertsitatea, Zuricheko Unibertsitatean, Valentziako Unibertsitatean, Columbiako Unibertsitatean, San Antonio Texas Unibertsitatean. Horrez gain ikerlari aritu da New Yorkeko Unibertsitatean eta Kaliforniako Berkeley Unibertsitatean.

“Generoa eta Desberdintasunak” mintegiko irakasle eta koordinatzaile izan zen, Latinoamerikako Berdintasunerako Politika Publikoen Graduondoko Mintegian, Gizarte Zientzien Kontseilu Latinoamerikarrak (CLACSO) antolatua, eta Ikasketa Feministetako Diplomaren arduraduna, ikuspegi dekolonialarekin, CLACSOren eta Argentinako Santa Cruz probintziaren artean antolatua.[8][9][10][11]

 
Antropologias feministas en México (2020).

Ekarpena aldatu

2016. urtean, Sepur Zarco kasuan, arrazismoari, genozidioari eta emakume indigenen aurkako sexu-indarkeriari buruzko txosten historiko-antropologiko bat egiten parte hartu zuen, Marta Elena Casaús Arzúren zuzendaritzapean.[12][13]

Hainbat liburu, ikerketa-artikulu, liburu-kapitulu eta kazetaritza-artikulu argitaratu ditu. Ekintzailea da, eta, 2016. urteaz geroztik, Colectiva Pluriversidades Feministas-eko kide gisa parte hartzen du: ikaskuntzak, elkarrizketak, gogoetak eta sorkuntza kolektiboa, antolaketa, salaketa, borroka eta esku-hartzea.[14][15] -Mexikoko antropologo feministen Las del Fondo izeneko talde independentean ere parte hartzen du.[16][17]

Ahanzturan geratu diren Ertamerikako emakume ikertzaileek antropologia feministari egin dioten ekarpena gurera ekartzeko lan egin du, berreskuratu dituen autoreen artean Alaíde Foppa, Stella Quan, Walda Barrios eta Marta Elena Casaús ditugu.[18]

Lanak aldatu

  • Hacerse un cuerpo pa we Uwach Ulew ub ́iam América Latina. (AVANCSO, 2021).
  • Antropologías feministas en México: epistemologías, éticas, prácticas y miradas diversas. (UNAM, 2020)
  • Descolonizar y despatriarcalizar las Ciencias Sociales, la memoria y la vida en Chiapas, Centroamérica y El Caribe. (Universidad Autónoma de Chiapas, 2020)

Sariak eta Aitortzak aldatu

  • 2020an, CLACSOk emandako «Latinoamerikako eta Karibeko Desberdintasunak eta Genero Indarkeria Saria» jaso zuen.[19][20] [21]
  • 2021ean, Columbiako Unibertsitatearen Edmundo O’Gorman saria jaso zuen, New York hirian.[22][23]
  • SNI 2. maila.[24][25]
  • 2022an Fulbright Comexus-García Robles beka jaso zuen, ikertzaile kategorian, Columbiako Unibertsitatean eta New Yorkeko Unibertsitatean ikerketa eta irakaskuntza egiteko.[26][27]

Erreferentziak aldatu

  1. https://mec.maestrias.unach.mx/index.php/nucleo-academico-ampliado/nucleo-academico/2-uncategorised/134-marisa-g-ruiz-trejo · Consultado 10 agosto 2022
  2. Ruiz-Trejo, Marisa, (coord.) (2020). Descolonizar y despatriarcalizar las Ciencias Sociales, la memoria y la vida en Chiapas, Centroamérica y El Caribe. Editorial Universidad Autónoma de Chiapas. ISBN: 978-607-561-079-5.
  3. «Teorías y prácticas feministas sentipensadas y encarnadas en tiempos de muerte y rebeldía» Desacatos, Revista de Ciencias Sociales (67): 206. 30 de septiembre de 2021 ISSN 2448-5144..
  4. Berrio, Lina, Castañeda, Patricia, Goldsmith, Mary, Ruiz-Trejo, Salas, Monserrat y Valladares, Laura (coords). Antropologías feministas en México: Epistemologías, éticas, prácticas y miradas diversas. Bonilla Artigas Editores, UAM, UNAM, 2020. Página 38, 39. ISBN=978-607-8636-85-3
  5. «Aproximaciones a Estudios Feministas México y Centro América» Conferencia sobre aproximaciones a los estudios feministas en México y Centroamérica, por la Dra. Marisa Ruiz Trejo del CIEG de la UNAM, México. Evento realizado en coordinación con el equipo de Imaginarios Sociales de AVANCSO. (AVANCSO Guatemala) 29 de marzo de 2017.
  6. https://repositorio.uam.es/handle/10486/669432 · Consultado 10 agosto 2022
  7. https://cieg.unam.mx/info-especialistas.php?r=MTlxWGhmakQ1NjNDaWVnV3A4MA== · Consultado 10 agosto 2022
  8. «Género y desigualdades. CLACSO» Seminario 2117 (Consejo Latinoamericano de Ciencias Sociales (CLACSO)) 22 Abril 2021.
  9. «Políticas Públicas para la Igualdad en América Latina» 6º Cohorte (2021-2022) (Consejo Latinoamericano de Ciencias Sociales. CLACSO) Abril de 2021.
  10. Diploma Superior en estudios feministas con perspectiva decolonial. Red de Posgrados de CLACSO marzo 2021.[Betiko hautsitako esteka]
  11. Se encuentra abierta la inscripción a Diploma Superior en Estudios feministas con perspectiva decolonial. Diploma Superior a cargo del Consejo Latinoamericano de Ciencias Sociales (CLACSO). 27 abril de 2022.[Betiko hautsitako esteka]
  12. Casaús, Marta y Ruiz-Trejo, Marisa (2017). Procesos de justicia y reparación: el caso «Sepur Zarco» por violencia sexual, violación y esclavitud doméstica en Guatemala y su sentencia paradigmática para la jurisprudencia internacional. Pacarina del Sur, año 8, núm. 30, enero-marzo, 2017. PP. 1-31. ISSN: 2007-2309.
  13. Ruíz-Trejo, Marisa. Despatriarcalizar y descolonizar las Ciencias Sociales, la memoria y la vida en Chiapas, Centroamérica y el Caribe,130,131, 135-139, 141, 143-146. Universidad Autónoma de Chiapas 2020, ISBN: 978-607-561-079-5
  14. https://pluriversidadesfeministas.home.blog · Consultado 10 agosto 2022
  15. Berrio, Lina, Castañeda, Patricia, Goldsmith, Mary, Ruiz-Trejo, Salas, Monserrat y Valladares, Laura (coords). Antropologías feministas en México: Epistemologías, éticas, prácticas y miradas diversas. Bonilla Artigas Editores, UAM, UNAM, 2020. Página 87 (pié de página). ISBN=978-607-8636-85-3
  16. Berrio, Lina, Castañeda, Patricia, Goldsmith, Mary, Ruiz-Trejo, Salas, Monserrat y Valladares, Laura (coords). Antropologías feministas en México: Epistemologías, éticas, prácticas y miradas diversas. Pág.15 Bonilla Artigas Editores, UAM, UNAM, 2020. ISBN=978-607-8636-85-3
  17. Ruiz-Trejo, Marisa. Dos pioneras en antropología feminista en Chiapas y Centroamérica. Revista Liminar, 2021 https://doi.org//10.29043/liminar.v20i1.889 · Consultado 10 agosto 2022
  18. (Gaztelaniaz) Trejo, Marisa Ruiz. (2021). «Rebeldes y revolucionarias: aportes a la antropología feminista (1970-1992)» Vibrant: Virtual Brazilian Anthropology 18 (Noiz kontsultatua: 2023-04-23).
  19. «Resultados» Dictamen. Buenos Aires, Argentina. (Consejo Latinoamericano de Ciencias Sociales) 18 de febrero de 2021.
  20. «Maestría en Estudios Culturales» Núcleo Académico, Marisa G. Ruiz Trejo (UNACH) septiembre de 2022.
  21. Ganadoras/es DICTAMEN. Buenos Aires: CLACSO 19 febrero de 2021.
  22. «Revista Antzetik: aportes a la investigación feminista en Chiapas de Walda Barrios-Klee (década de 1980)» Gazeta de la A a la Z 5 de octubre de 2021 ISSN 2617-6017..
  23. «Rebel and Revolutionary Women in Anthropology in Chiapas and Central America» Join O'Gorman Fellow Marisa Ruiz-Trejo (UNACH). Discussion of the life and work of some important thinkers for feminist anthropology in Chiapas, Southern Mexico, and Central America (Columbia Institute of Latin American Studies) 11 de febrero 2022.
  24. «SISTEMA NACIONAL DE INVESTIGADORES (SNI)» Investigadores (SNI), Humanidades (V), Instituto de Estudios Indígenas, 76. Marisa Gisele Ruiz Trejo, nivel 2. (Universidad Autónoma de Chiapas incorporados al SNI) febrero de 2022.
  25. DRA.,RUIZ,TREJO,MARISA GISELE,1,UNIVERSIDAD AUTONOMA DE CHIAPAS,Área V: CIENCIAS SOCIALES. Conacyt 2018.
  26. Becarios 2022 Fulbright-García Robles https://www.comexus.org.mx
  27. «Becas Fulbright-García Robles» Comisión Mexico-Estados Unidos para el Intercambio Educativo y Cultural, página 49 (Comexus) junio de 2022.

Ikus, gainera aldatu

Kanpo estekak aldatu