María Asúnsolo

estatubatuar galerista, modeloa eta mezenasa

María Asúnsolo Morand (San Luis, Misuri, AEB, 1904ko abenduaren 20aCuernavaca, Morelos, Mexiko, 1999ko otsailaren 25a) estatubatuar galerista, modeloa eta mezenasa izan zen. XX. mendeko Mexikoko kultura-ingurunean oso ezaguna izan zen sustatzaile eta galerista mexikarra izan zen. Artista ugariren modeloa ere izan zen. Asúnsolo bere garaiko margolari eta argazkilariek gehien erretratatu zuten emakumea izan zela uste da.[1][2][3][4][5][6]

María Asúnsolo
Bizitza
Jaiotzako izen-deiturakMaría Luisa Asúnsolo Morand
JaiotzaSaint Louis, 1904
Herrialdea Ameriketako Estatu Batuak
HeriotzaCuernavaca1999ko otsailaren 25a (94/95 urte)
Familia
Familia
Jarduerak
Jardueraksustatzailea, galerista eta modeloa

Bizitza

aldatu

Maria Luisa Asúnsolo Morand San Luis Misurin (AEB) jaio zen 1904 inguruan. Manuel Dolores Asúnsolo Jaques eta Marie Morand Pitre senar-emazteen alaba zaharrena izan zen. Bere aita ingeniari militar eta meatzari bat izan zen, Mexikoko iraultza piztu zenean, Emiliano Zapataren indarrekin bat egin zuena eta 1911n hil zutena, Maria Luisa umezurtz geratu zelarik txikitatik.[7] Ama Ontariokoa zuen, Kanadakoa. Ignacio Asunsolo eskultorearen iloba eta Dolores Asunsolo Lopez Negreteren lehengusina izan zen, Dolores del Rio izenez ezagunagoa.

1925ean Agustin Diener Struck jatorri alemaniarreko enpresariarekin ezkondu zen, La Perla bitxi-denda ospetsuaren jabea, eta Agustin Manuel bere seme bakarra izan zuen harekin. Dienerrengandik banandu ostean, Asúnsolok David Alfaro Siqueiros muralista ezagutu zuen eta harekin harreman sentimentala izan zuen. Gero, Dan Breenekin ezkondu zen, Tamaulipasen arrantxo luzeak zituen enpresari estatubatuar batekin, eta, gero, Mario Colin Sanchez idazle eta politikari mexikarrarekin.

María Asúnsolo eta artea Mexikon

aldatu

Maria Asunsolok oso harreman onak izan zituen bere garaiko politikari, enpresari eta artistekin. Hori zela eta, obra artistikoen salerosketaren munduan sartu zen. Horrela, 1930eko urteetan, Paseo de la Reforma departamentua María Asúnsolo Arte Galeria (GAMA) izateko egokitu zuen. Besteak beste, Diego Rivera, David Alfaro Siqueiros, María Izquierdo, Antonio Ruiz, Manuel Rodríguez Lozano, Federico Cantú, Carlos Mérida, Juan Soriano eta Raúl Anguiano artistek erakutsi eta saldu zituzten euren lanak. Denbora gutxian, Asúnsoloren galeria kultur bizitzaren erreferentea izan zen eta bera Mexikoko plastikaren mezenas eta sustatzaile garrantzitsua. Mexikoko hiriburutik kanpo arte mexikar garaikidearen erakusketa bat antolatu zuen lehen pertsona izan zen; 1941eko abuztuan izan zen, Pueblan. Gero, Mexikotik kanpo erakusketak antolatzeaz arduratu zen.

Mexikoko arte garaikidea sustatzeko lanarekin batera, María Asúnsolo bere garaiko artista askoren modelo egin zuen. Sasoi batean, Arte Museo Nazionalak (MUNAL) hari eskainitako areto bat hartu zuen, Asúnsolok berak 1987tik aurrera dohaintzan emandako lanarekin.[8] Bildumako lan aipagarrien artean, honako hauek daude: María Asúnsoloren erretratua, María Izquierdorena; Asúnsoloren erretratua, David Alfaro Siqueirosena; María Asúnsoloren erretratua, Jesús Guerro Galvánena; Federico Cantúrena; Juan Sorianoren Retrato de María Asúnsolo en rosa, baita Gisèle Freund, Manuel Alvarez Bravo edo Mollie Steimer eta Senya Fleshing argazkilarien Semo Argazki Estudioko hainbat erretratu ere.

Erreferentziak

aldatu
  1. (Gaztelaniaz) «María Asúnsolo, la musa que todos los artistas querían pintar - Crea Cuervos» https://creacuervos.com/ (Noiz kontsultatua: 2024-10-17).
  2. (Gaztelaniaz) mujeresmas_root. (2019-12-13). ««EN TACTO CON GAIA. BREVARIO DE MUJERES ARTISTAS» María Asúnsolo, musa del arte mexicano del siglo XX» Mujer es Más - (Noiz kontsultatua: 2024-10-17).
  3. (Gaztelaniaz) «María Asúnsolo, galerista y mecenas» El Heraldo de México 2022-09-06 (Noiz kontsultatua: 2024-10-17).
  4. (Gaztelaniaz) «María Asúnsulo» Volcán 2020-09-21 (Noiz kontsultatua: 2024-10-17).
  5. (Ingelesez) «María Asúnsolo» munal.emuseum.com (Noiz kontsultatua: 2024-10-17).
  6. Buscan que Asúnsolo sea reconocida como mujer fundamental en la historia del país. .
  7. «Presencia y muerte del caballeroso general Manuel D. Asúnsolo (1881- 1911)» Revista de la Universidad Nacional Autónoma de México (527): 4-6. Diciembre, 1994.
  8. María Asúnsolo - MUNAL. .

Bibliografia

aldatu
  • Bradu, Fabienne, Damas de corazón. Mexiko: FCE, 1994 ISBN 968-16-4508-1
  • González-Polo, Ignacio, «Presencia y muerte del caballeroso general Manuel D. Asúnsolo (1881- 1911)». Revista de la Universidad Nacional Autónoma de México ( 1994ko abendua), 527:4-6.

Kanpo estekak

aldatu