Manuel Vázquez Montalbán

Manuel Vázquez Montalbán (Bartzelona, 1939ko uztailaren 27 – Bangkok, 2003ko urriaren 18) Kataluniako idazle eta kazetaria izan zen. Kazetaritza, eleberriak, poesiak, umorea eta gastronomia landu zituen, batik bat.

Manuel Vázquez Montalbán
Irudi gehiago
Bizitza
Jaiotza	Bartzelona, 1939ko ekainaren 14a
Herrialdea	Espainia
Lehen hizkuntza	gaztelania
Heriotza	Bangkok, 2003ko urriaren 18a (64 urte)
Hobiratze lekua	Cementiri de Collserola (en)
Familia
Ezkontidea(k)	Anna Sallés i Bonastre (en)
Seme-alabak	ikusi Daniel Vázquez Sallés (en)
Hezkuntza
Heziketa	Bartzelonako Unibertsitatea
Hizkuntzak	katalana gaztelania
Jarduerak
Jarduerak	idazlea, kazetaria, politikaria, jatetxe-jabea, poeta, saiakeragilea, literatura-kritikaria, iritzi-kazetaria, unibertsitateko irakaslea eta eleberrigilea
Lantokia(k)	Madril eta Lleida
Enplegatzailea(k)	Bartzelonako Unibertsitate Autonomoa
Jasotako sariak	ikusi Sant Jordiren gurutzea  (1985) Planeta saria  (1979) Best Crime Novel in Swedish Translation  (1992) honorary doctor of the Autonomous University of Barcelona Grand Prix de Littérature Policière  (1981) : The South Seas (en) German Crime Fiction Award  (1986) : Q3625396 Espainiako Letren Sari Nazionala  (1995) Espainiako Narratiba Sari Nazionala  (1991) [[]]  (2000)
Genero artistikoa	olerkigintza
Sinesmenak eta ideologia
Alderdi politikoa	Kataluniako Alderdi Sozialista Batua Iniciativa per Catalunya Verds

Filosofia eta letrak eta kazetaritza ikasi zuen Bartzelonako Unibertsitate Autonomoan; aurrerago, bertako irakaslea izan zen. Gainera, Partit Socialista Unificat de Catalunyako militantea izan zen.

Lanak

Haren lanik esanguratsuenak Pepe Carvalho detektibe galiziarraren serieko (1972-2004) eleberriak dira, polizia-literaturaren generokoak. Kronologikoki, hauek dira:

1. Yo maté a Kennedy 1972
2. Tatuaje 1974
3. La soledad del manager 1977
4. Los mares del sur 1979
5. Asesinato en el Comité Central 1981
6. Los pájaros de Bangkok 1983
7. La rosa de Alejandría 1984
8. Historias de fantasmas
9. Historias de padres e hijos
10. Tres historias de amor
11. Historias de política ficción
12. Asesinato en Prado del Rey y otras historias sórdidas
13. El balneario 1986
14. El delantero centro fue asesinado al atardecer 1989
15. Las recetas de Carvalho
16. Galíndez 1990
17. El laberinto griego 1991
18. Sabotaje olímpico 1993
19. El hermano pequeño 1994
20. Roldán, ni vivo ni muerto
21. El Premio 1996
22. La muchacha que pudo ser Emmanuelle 1997
23. Quinteto de Buenos Aires 1997
24. El hombre de mi vida 2000
25. Milenio Carvalho1 - Rumbo a Kabul 2004
26. Milenio Carvalho2 - En las antípodas 2004

Poesia euskaratutakoa

2024an Jon Alonsok Vázquez Montalbanen poesia antologia bat prestatu eta Susa argitaletxeak plazaratu zuen. Egilearen poesia ezezagun samarra da haren nobelen, saiakeren eta kazetaritza lanen aldean. Eta hala ere berak poetatzat zuen bere burua ororen gainetik. Memoria eta desira izan ziren haren poesiaren bi ardatzak. Hemen memoria intimoa eta kolektiboa da, poetak berak bizi izandakoarena zein bere zaharrengandik ondare gisa jasotakoa. Egunerokoa emoziotik eta kritikotasunetik erretratatuz historia idazten du, sen etikoaz eta koherentziaz. Halaber, liluraren eta desliluraren artean mugitzen dira desira oinarri duten poemak. Erotismoak eta sexualitateak leku garrantzitsua betetzen dute. Poesia urbanoa da, asfaltoan, tabernetan, portu ondoko kaleetan gertatzen dena, eta herri-kulturak etengabe bustia. Vazquez Montalbanen poesia askatasun formal itxuraz kaotiko baina oso neurtu batez eraikita dago.

Ikus, gainera

• Bartzelonar ezagunen zerrenda
• Gaztelaniazko literatura
• Gaztelerazko idazle kataluniarrak

Kanpo estekak

• (Katalanez)(Gaztelaniaz)(Frantsesez)(Ingelesez) Webgune ez ofiziala
• Manuel Vázquez Montalbáni buruz Jon Alonso idazleak egindako erreportajea Argia aldizkarian.

• Datuak: Q316884
• Multimedia: Manuel Vázquez Montalbán / Q316884