Makil jokoa

Makil jokoa
Jatorria
Jatorrizko herrialdea	Durangaldea
Ezaugarriak
Deskribapena
Honen parte da	Dantzari-dantza

Makil-dantza Durangaldeko dantza da, txistu eta danbolinaren doinuak jarraituz egiten da. Herriko eta auzo edo kofradietako jaietan zortzi lagunek egiten dituzte dantzok, txistulariak lagunduta.^[1]^[2] Makil Jokoa eta Makil-joko nagusia izenak ere erabiltzen dira, dantzaren jatorria makil-borrokarekin lotuta dago eta.^[3]

Dantzari-dantza dantza sortako zazpigarrena da, honetan bakarrik erabiltzen da makila tresna gisa.^[3]

Badira Euskal Herrian beste dantza batzuk makilekin egiten direnak.^[4]

Dantzarien mugimenduak

Makil dantzak ezpata jokoen (Ezpata Joko Nagusia eta Ezpata Joko Txikia) egiturari eutsi dio; hiruretan, zortzi dantzari ditugu, binakako ilaretan antolatuta eta armatuta, makilez hemen, ezpatez han. Hainbat erakustaldi eta posizio aldaketa egingo dituzte, tresnak elkarren kontra jotzen dituztela.^[3]

Makil dantzaren egituran hiru zati bereiz ditzakegu:^[3]

Sarrera, bi ilarak bakar batean biltzen dituena agintarien aurrean makila aurkezteko eta gero binakako formaziora itzultzeko, eta jarraian Ezpata Joko Nagusian egiten den antzeko simulazio bat egiten da, zango trebetasuna erakusteko.
Ondoren, makil kolpeek bakoitza bere posizioa defendatzera eta erasotzera bultzatzen dute, eta goian eta behean gurutzatutako kolpeak leku aldaketa ahalbidetzen du, musikaren erritmoaren arabera aldatuz hasierako posiziora iritsi arte.
Azkenik, kolpeak eta pausoak arinagoak egiten dira, eta gurutzaketak begien altuerako eta belaunetako erasora eta defentsara mugatzen dira, armen erabileran trebetasuna erakutsiz.

Dantzari-dantzako 7. dantza

Txelu Etxebarria: dantzari, txistulari eta idazle.

Guztira dantzari-dantzak zortzi atal hauek ditu hasierako Agintariena (edo Ikurrin dantza) sarreraren ondoren:

Bizkaiko dantzak (1969)
Bizkaiko dantzak (1969)
Bizkaiko dantzak (1984)
Bizkaiko dantzak (1984)

Jatorria

Dantza honen sorrerari ezin zaio data zehatz bat ezarri.^[5] Durangaldeko tradizioan sortutako dantza-sorta da. Humdboldt alemaniarrak 1881ean deskribatu zuen. Txelu Etxebarria begoñatarrak, 28 urtez dantzari aritu ondoren, liburuak argitaratu zituen 1969an eta ^[6]^[7]^[8] 1990an.^[9]

Gaur egun, Dantzari Dantzako gainerako dantzak bezala, Abadiño, Berriz, Garai, Iurreta, Izurtza eta Mañarian ikus dezakegu, baina iraganean merindade osoan zabaldu zela uste da. nahiz eta litekeena den beste garai batean hedatuagoa egon izatea, eta ondoko Gipuzkoako dantzen antzekoa da.^[10]^[3]

Erreferentziak

↑ DANTZARI-DANTZA - Urte sasoiak. Labayru eta Ikastolen elkartea (Noiz kontsultatua: 2022-01-30).
↑ Larrinaga, Josu. «Dantzari-dantza - Auñamendi Eusko Entziklopedia» aunamendi.eusko-ikaskuntza.eus (Noiz kontsultatua: 2022-01-30).
↑ ^a ^b ^c ^d ^e «Euskal Herriko Dantzak | Makil Joku» www.dantzak.eus (Noiz kontsultatua: 2024-10-25).
↑ dantzancom. «Makil dantzak Euskal Herrian» dantzan.eus (Noiz kontsultatua: 2024-10-25).
↑ «Mutilen dantzak» garaltxu 2010-12-18 (Noiz kontsultatua: 2022-01-30).
↑ Etxebarria Goiri, Txelu. «Bizkaiko Dantzak = Danzas de Bizkaia» www.katalogoak.euskadi.eus (Noiz kontsultatua: 2022-01-30).
↑ «j.l. de etxebarria y goiri -bizkai'ko dantzak / - Comprar Libros de Biografías en todocoleccion - 16391570» www.todocoleccion.net (Noiz kontsultatua: 2022-01-30).
↑ Etxebarria y Goiri, J. L. de. (1984). Bizkai'ko dantzak danzas de Vizcaya. Caja de Ahorros Vizcai��na PMC 434432027. (Noiz kontsultatua: 2022-01-30).
↑ «Zuzendari ohiak» Coro Garaizarko Matsorriak (Noiz kontsultatua: 2022-01-29).
↑ Iñaki IRIGOYEN, Bizkaiko Dantzak, Dantzariak aldizkarian, 1. zenbaki berezia, 1978, 20-29. orrialdeak

Ikus, gainera

Makil borroka

Kanpo estekak

Larrinaga, Josu. «Dantzari-dantza - Auñamendi Eusko Entziklopedia» Auñamendi.eusko-ikaskuntza.eus
Makil Joko Nagusia. dantzan.eus atarian bideo bat.
«Euskal Herriko Dantzak | Makil Joku» www.dantzak.eus. argazkia, azalpena, audioa eta bideoa

Datuak: Q130646790

[:0-1] DANTZARI-DANTZA - Urte sasoiak. Labayru eta Ikastolen elkartea (Noiz kontsultatua: 2022-01-30).

[:1-2] Larrinaga, Josu. «Dantzari-dantza - Auñamendi Eusko Entziklopedia» aunamendi.eusko-ikaskuntza.eus (Noiz kontsultatua: 2022-01-30).

[:2-3] «Euskal Herriko Dantzak | Makil Joku» www.dantzak.eus (Noiz kontsultatua: 2024-10-25).

[:4-4] tzancom. «Makil dantzak Euskal Herrian» dantzan.eus (Noiz kontsultatua: 2024-10-25).

[5] «Mutilen dantzak» garaltxu 2010-12-18 (Noiz kontsultatua: 2022-01-30).

[6] Etxebarria Goiri, Txelu. «Bizkaiko Dantzak = Danzas de Bizkaia» www.katalogoak.euskadi.eus (Noiz kontsultatua: 2022-01-30).

[7] «j.l. de etxebarria y goiri -bizkai'ko dantzak / - Comprar Libros de Biografías en todocoleccion - 16391570» www.todocoleccion.net (Noiz kontsultatua: 2022-01-30).

[8] Etxebarria y Goiri, J. L. de. (1984). Bizkai'ko dantzak danzas de Vizcaya. Caja de Ahorros Vizcai��na PMC 434432027. (Noiz kontsultatua: 2022-01-30).

[:3-9] «Zuzendari ohiak» Coro Garaizarko Matsorriak (Noiz kontsultatua: 2022-01-29).

[10] Iñaki IRIGOYEN, Bizkaiko Dantzak, Dantzariak aldizkarian, 1. zenbaki berezia, 1978, 20-29. orrialdeak

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]