Madonna (abeslaria)
- Artikulu hau abeslariari buruzkoa da; beste esanahietarako, ikus «Madonna (argipena)».
Madonna, jaiotzez Madonna Louise Ciccone (Bay City, Michigan, 1958ko abuztuaren 16a), Ameriketako Estatu Batuetako abeslari, kantautore, aktore eta enpresaburu estatubatuarra da.[1] 2023an Birjina
Biografia
aldatuItaliar amerikar familia handi batean jaioa, Madonnak dantza ikasi zuen Michigango Unibertsitatean eta New Yorkeko Alvin Ailey American Dance Theatre-n 1970eko hamarkadaren amaieran, Patrick Hernandezen taldeko kide gisa Parisera joan aurretik. New Yorkera itzulita, rock talde batzuekin aritu zen Sire Recordsekin sinatu aurretik. Bere lehen arrakasta, Holiday, 1983koa da.[2] Erregistro zabalekoa da Madonnaren pop melodikoa: koru itsaskorrak txertatu izan ditu eta bere letrek maitasunari, sexuari eta harremanei egiten diete aipamen. [1]
Madonna izan zen bideo musikalaren potentziala erabat ustiatu zuen lehen emakume artista. Goi mailako diseinatzaileekin (Jean-Paul Gaultier), argazkilariekin (Steven Meisel eta Herb Ritts) eta zuzendariekin (Mary Lambert eta David Fincher) kolaboratu zuen. Abangoardiatik hartu zituen ideiak irudi sexual eta satiriko bereizgarriak sortzeko: Like a Virgin (1984) Like a Prayer (1989) bezalakoetan eskandaluak sortuz.[3] [4]1991rako, Estatu Batuetan 21 top-ten lortu zituen, eta nazioartean 70 milioi album saldu zituen, 1.200 milioi dolarreko salmentak lortuz.[5]
Gogorra naiz, anbizio handikoa, eta badakit zer nahi dudan. Horrek putakume bihurtzen banau, ados. (Madonna)[1]
2000 eta 2008 bitartean Guy Ritchie ingeles zinema zuzendari eta gidoilariarekin ezkonduta egon zen.
Madonna eta Euskal Herria
aldatu2011n Biarritzeko uda, 2012an Kalakan taldearekin lankidetza, Jon Kortajarenarekiko adiskidetasuna... Hainbat lotura ditu Parisko kontzertu batean euskaraz kantatu zuen poparen erreginak Euskal Herriarekin.[6]
2023ko 40. urteurreneko biran berriro erakutsi zuen euskal musika tradizionalarekin zuen lotura. Zehazki, Parisen eskaini dituen kontzertuetan, ‘Birjina gaztetto bat zegoen’ meza-abestia erabili zuen ‘Like a Prayer’ mitikoaren sarrera gisa, fraile itxuran jantzita. XIX. mendeko Iparragirreren abesti bat da. Eusko ikaskuntaren arabera, Charles Bordesek batu zuen Euskaldun Eliza Kantuak (1906) abesti-liburuan.[7] [8][9][10][11]
Diskografia
aldatuAlbumak
aldatu- 1983: Madonna
- 1984: Like a Virgin
- 1986: True Blue
- 1987: Who's That Girl
- 1987: You Can Dance
- 1989: Like a Prayer
- 1990: I'm Breathless
- 1990: The Immaculate Collection
- 1992: Erotica
- 1994: Bedtime Stories
- 1995: Something to Remember
- 1996: Evita
- 1998: Ray of Light
- 2001: GHV2
- 2003: American Life
- 2003: Remixed & Revisited
- 2005: Confessions on a Dance Floor
- 2007: The Confessions Tour
- 2008: Hard Candy
- 2012: MDNA
- 2015: Rebel Heart
- 2019: Madame X
Birak
aldatu- 1998: The Girlie Show Live Down Under
- 1999: Ciao Italia: Live From Italy
- 2001: Live Drowned World Tour
- 2006: I'm Going To Tell You A Secret
- 2007: The Confessions Tour
Bideoak
aldatu- 1999: Madonna: The Immaculate Collection
- 1999: Madonna: 93:99
- 2001: What It Feels Like For A Girl
Filmografia
aldatuAktorea
aldatu- 1979: A Certain Sacrifice, Stephen Jon Lewicki: Bruna
- 1985: Vision Quest, Harold Becker: Klubeko abeslaria
- 1985: Desperately Seeking Susan, Susan Seidelman: Susan
- 1986: Shanghai Surprise, Jim Goddard: Gloria Tatlock
- 1987: Who's That Girl, James Foley: Nikki Finn
- 1988: Bloodhounds of Broadway, Howard Brookner: Hortense Hathaway
- 1990: Dick Tracy, Warren Beatty: Breathless Mahoney
- 1991: Madonna: Truth or Dare, Alek Keshishian: Madonna
- 1992: Shadows and fog, Woody Allen: Marie
- 1992: A League of Their Own, Penny Marshall: Mae Mordabito
- 1993: Body of Evidence, Uli Edel: Rebecca Carlson
- 1994: Dangerous Game, Abel Ferrara: Sarah Jennings
- 1995: Four Rooms, Allison Anders, Alexandre Rockwell, Robert Rodriguez, Quentin Tarantino: « The Missing Ingredient » atala
- 1996: Evita, Alan Parker: Eva Perón
- 2000: The Next Best Thing, John Schlesinger: Abbie Reynolds
- 2001: The Hire: Star, Guy Ritchie
- 2002: Die Another Day, Lee Tamahori: Verity
- 2002: Swept Away, Guy Ritchie: Amber Leighton
- 2006: Arthur and the Minimoys, Luc Besson: Printzesa Selenia (ahotsa ingelesa)
Irudi galeria
aldatuErreferentziak
aldatu- ↑ a b c (Ingelesez) «Madonna» Britannica Presents 100 Women Trailblazers 2019-02-04 (Noiz kontsultatua: 2022-08-30).
- ↑ (Ingelesez) «Madonna - Holiday - Vídeo Dailymotion» Dailymotion 2015-07-16 (Noiz kontsultatua: 2022-08-30).
- ↑ (Gaztelaniaz) Alonso, Guillermo. (2019-12-22). «‘Like a Virgin’, 35 años después: la bomba que enfrentó a Madonna a la Iglesia, a la Policía y a Tarantino» El País ISSN 1134-6582. (Noiz kontsultatua: 2022-08-30).
- ↑ (Gaztelaniaz) LOS40. (2019-03-07). «‘Like a Prayer’: la canción más transgresora de Madonna cumple 33 años» LOS40 (Noiz kontsultatua: 2022-08-30).
- ↑ (Ingelesez) «Madonna | Biography, Songs, & Facts | Britannica» www.britannica.com (Noiz kontsultatua: 2022-08-30).
- ↑ (Gaztelaniaz) Osorio, Silvia. (2023-11-22). «El amor de Madonna por Euskadi» El Correo (Noiz kontsultatua: 2023-11-24).
- ↑ (Gaztelaniaz) SL, TAI GABE DIGITALA. (2023-11-21). «Madonna vuelve a mostrar su apego por la música tradicional vasca en su gira 40º aniversario» naiz: (Noiz kontsultatua: 2023-11-24).
- ↑ (Gaztelaniaz) «El guiño de Madonna al euskera» El Correo 2023-11-22 (Noiz kontsultatua: 2023-11-24).
- ↑ (Gaztelaniaz) Algaba, A.. (2023-11-21). «Un nuevo guiño de Madonna al euskera con una canción religiosa vasca» El Diario Vasco (Noiz kontsultatua: 2023-11-24).
- ↑ (Gaztelaniaz) «Madonna sorprende haciendo un guiño al euskera durante su concierto en París» www.lasexta.com 2023-11-23 (Noiz kontsultatua: 2023-11-24).
- ↑ (Gaztelaniaz) Algaba, A.. (2023-11-21). «Un nuevo guiño de Madonna al euskera con una canción religiosa vasca» El Diario Vasco (Noiz kontsultatua: 2023-11-24).
Kanpo estekak
aldatu- Madonnaren webgune ofiziala (Ingelesez)
Artikulu hau Michigango biografia baten zirriborroa da. Wikipedia lagun dezakezu edukia osatuz. |