Luz Pozo Garza

Galiziar poeta

   

Luz Pozo Garza

Bizitza
JaiotzaRibadeo1922ko uztailaren 21a
Herrialdea Galizia
HeriotzaCoruña2020ko apirilaren 20a (97 urte)
Familia
Ezkontidea(k)Francisco Vázquez Ramudo (en) Itzuli  (1944 -
Eduardo Moreiras  (1982 -  1991)
Seme-alabak
Hezkuntza
HeziketaOviedoko Unibertsitatea
Hizkuntzakgaztelania
galiziera
Jarduerak
Jarduerakpoeta, idazlea eta literatura-kritikaria
Jasotako sariak
KidetzaReal Academia Galega

Luz Pozo Garza (Ribadeo, 1922ko uztailaren 21aCoruña, 2020ko apirilaren 20a) [1] galiziar poeta izan zen, Galiziako Errege Akademiako kidea .

Biografia aldatu

Ribadeon hasi zen ikasten Prieto Coussent margolari eta eskultorearekin . [2] Hamalau urte zituela, Espainiako Gerra Zibila eta aitak jasandako jazarpena zela eta, bere familiarekin Lugora joan zen eta geroago Larachera ( Maroko espainiarra). Galiziara itzuli eta Viveron kokatu zen. Bertan bere obra poetikoan arrasto berezia utzi zuten hainbat musika ikasketa egin zituen . Magisteritza eta filologia erromaniko ikasketak ere egin zituen .

Bere lehen lanak Las Riberas del Eo, Lana Noche, Poesía Española, Ínsula edo Vida Gallegan argitaratu zituen. Bere tutorea Dionisio Gamallo Fierros izan zen. [3]

Ondoen, eta Vigon finkatu ostean, irakasle-ibilbide luzea garatu zuen Nigrángo Institutuan, DBHko gaztelania eta literaturako irakasle gisa, 1987an erretiroa hartuz. 1975 eta 1976 bitartean Nordés aldizkaria zuzendu zuen Tomás Barros Pardorekin batera. Clave Orión aldizkariaren sorrera ere bultzatu zuen.

Galiziako Errege Akademiako kidea 1996ko azaroaren 29az geroztik. Haren sarrerako hitzaldiak Rosalíarekin elkarrizketak [4] izan zen eta Xesús Alonso Monterok erantzun zion.

Luz Pozo Garza, Rosario Álvarez Blancok [5] dioenez, «gure poesian ahots ilustrea izan zen bere lehen poema-bilduma galegoz argitaratu zenetik, El pájaro en la boca (1952), Xistral bilduma inauguratu zuenetik». Luz Pozok sentsualitatez eta sakontasunez kargatutako poesia bat adierazten du azkeneko lanean, non maitasuna, ezinegon existentziala, aberria, askatasuna eta baita heriotza ere nahasten diren, benetakotasun eta heldutasun bikaineko testuak osatuz.

Galizierazko lanak aldatu

Poesia aldatu

 
Calixtino Kodea Galiziako Liburutegian 120 .
  • 1 O paxaro na boca, 1952, Xistral bilduma
  • 2 Últimas palabras / Verbas derradeiras, 1976, La Coruña: Nordés.
  • Concerto de outono, 1981, Ediciós do Castro.
  • 3 Códice calixtino, 1986, Sotelo Blanco.[6]
  • Prometo a flor de loto, 1992, Coruñako Aldundia
  • 4 Vida secreta de Rosalía, 1996, Espiral Maior.
  • 5 Ribadeo, Ribadeo, 2002, Galiziako Xunta.
  • Medea en Corinto, 2003, Linteo, edizio elebiduna galiziera-gaztelaniera
  • Historias fidelísimas: poesía selecta 1952-2003, 2003, PEN Clube de Galicia.
  • Memoria solar (obra poética íntegra), 2004, Linteo.
  • As arpas de Iwerddon, 2005, Linteo.
  • As vodas palatinas, 2005, Espiral Maior.
  • Deter o día cunha flor, 2009, Baía Edicións. José Valentínen ilustrazioekin
  • Rosa tántrica, 2016, Alvarellos.

Saiakera aldatu

  • A bordo de "Barco sin luces" ou o mundo poético de Luís Pimentel, 1990, Sotelo Blanco. .
  • Álvaro Cunqueiro e "Herba aquí ou acolá", 1991, Galaxia.
  • Galicia ferida: a visión de Luís Seoane, 1994, Edicións do Castro.
  • Diálogos con Rosalía, 1996, Galiziako Errege Akademia
  • Ondas do mar de Vigo: erotismo e conciencia mítica nas cantigas de amigo, 1996, Gusanillo Mayor.
  • Tres poetas medievais da ría de Vigo, 1998, Galaxia.

Antologiak eta lan kolektiboak aldatu

 
RAG Osoko Bilkura 2013an .
  • Antoloxía da poesía galega actual. Nordés, 1978, Edicións do Castro.
  • I Festival de Poesía no Condado, 1981, S. C. D. Condado.
  • Antologia poética. Cancioneiro rosaliano, 1985, Guimarães Editores.
  • Os escritores lucenses arredor de Ánxel Fole, 1986, Lugoko Udala.
  • Daquelas que cantan. Rosalía na palabra de once escritoras galegas, 1997, Rosalía de Castro Fundazioa.
  • Tres poetas medievais da Ría de Vigo: Martín Codax, Mendiño e Johán de Cangas, 1998, Galaxia.
  • A poesía é o gran milagre do mundo, 2001, PEN Clube de Galicia.
  • Poetas e narradores nas súas voces. I, 2001, Consello da Cultura Galega.
  • Antoloxía consultada da poesía galega 1976-2000, 2003, Tris Tram. Por Arturo Casas.
  • Carlos Casares. A semente aquecida da palabra, 2003, Consello da Cultura Galega.
  • Negra sombra. Intervención poética contra a marea negra, 2003, Espiral Maior.
  • Poemas de amor. Xeración dos 50, 2004, Tórculo. Por Maximino Cacheiro Varela.
  • Son de poesía, 2005, Edições Fluviais, Lisboa.
  • Amor en feminino: antoloxía das poetas galegas de Rosalía á Xeración dos 80, 2006, Baía Ediciones. Edición de Maximino Cacheiro Varela.
  • Poemas pola memoria (1936-2006), 2006, Galiziako Xunta
  • Poemas coruñeses: antoloxía de textos poéticos dos séculos XIX e XX sobre a Coruña, 2008, Espiral Maior.
  • Actas do Congreso Manuel María. Literatura e Nación, 2009, Fundación Manuel María.
  • Erato bajo la piel del deseo, 2010, Sial Ediciones.
  • Poemas para Carmen Blanco, 2010, Libros da Cebra.
  • Poetas con Valente, 2010, Universidad de Santiago de Compostela.
  • To The Winds Our Sails, 2010, Salmon Poetry. Traducción del gallego al inglés.
  • Tamén navegar, 2011, Editorial Toxosoutos.
  • Cartafol de soños. Homenaxe a Celso Emilio Ferreiro no seu centenario (1912-2012), 2012, A. C. Alexandre Bóveda.
  • Unha cesta de pombas e mazás. Homenaxe a Isaac Díaz Pardo, 2013, Academia Real Isaac Díaz Pardo.
  • De Cantares Hoxe. Os Cantares gallegos de Rosalía de Castro no século XXI, 2015, Fundación Rosalía de Castro/Radio Gallega.
 
Luz Pozoren dedikazioa Ánforaren ale batean .

Ereserkiak aldatu

1990eko hamarkadan Hernán Navalek antolatutako Vivero Eukaristiko Kongresuko Ereserkiaren letrak egin zituen. [7]

Gaztelaniazko lanak aldatu

Poesia aldatu

  • Ánfora, 1948, Vigo.
  • El vagabundo, 1952, Ribadeo.
  • Cita en el viento, 1962,
  • Últimas palabras / Verbas derradeiras, 1976. La Coruña: Noreste.
  • Sol de medianoche, 2013, Eurisaces.

Sariak eta ohoreak aldatu

 
A Pobra do Caramiñal-eko kale dedikatua.
  • Kultura Ministerioaren Sorkuntza Femeninoaren Saria (1991), bere ibilbide literario osoagatik.
  • Celanova Poeta Etxea Saria (2001).
  • Miguel González Garcés Saria (1992),.Prometo la flor de loto lanagatik
  • Galiziako Poesia Kritikaren Saria (2009), Detener el día con una flor lanagatik
  • Galiziako Kultura Saria Galiziako Gobernuaren Letren Saria (2013).
  • Laxeiro saria (2014).
  • Otero Pedrayo Fundazioaren Trasalba Saria (2019). [8]

2001ean, Galiziako Idazleen Elkarteko ohorezko kide izendatu zuten (Y letra). Jarraian, "Haren lurraldean idazleari omenaldia" ospatu zen berarekin Ribadeon, Vida secreta de Rosalía liburutik hautatutako poema batekin monolito bat jarriz. Urte hartan bertan, Ribadeok kale bat eskaini zion. [2] Era berean, Culleredo ( Burgoko ) udalerrietan eta Coruñan bere izeneko kaleak ditu. [9] [2]

2018an Vivero Hizkuntza Eskolari haren izena eman zioten eta herri honek adopziozko alaba izendatu zuen. [10] [11]

2020ko urtarrilaren 18an Ribadeoren alaba kutun izendatu zuten, Pilar Otero Cabarcos Kultura zinegotziak proposatuta. [12] [13] [3]

Erreferentziak aldatu

  1. Falece a poeta Luz Pozo Garza. 20 de abril de 2020.
  2. a b c Luz Pozo Garza, Filla Predilecta de Ribadeo. 18 de enero de 2020.
  3. a b Luz Pozo Garza. 15 de enero de 2020.
  4. Pozo Garza, Luz. (29 de noviembre de 1996). Diálogos con Rosalía. .
  5. Álvarez Blanco, Rosario. (17 de mayo de 2008). As mulleres na Real Academia Galega. .
  6. Vilavedra (ed.), Dolores. (2000). «Códice Calixtino» Diccionario da literatura galega. Obras III (Editorial Galaxia) ISBN 84-8288-365-8..
  7. Gutiérrez, Eduardo. (18 de enero de 2020). Retrincos sobre Luz Pozo Garza. .
  8. A Fundación Otero Pedrayo premia a Luz Pozo Garza, 'a máis sublime das poetas galegas'. 4 de abril de 2019.
  9. Callejero de Culleredo. Rúa Poeta Luz Pozo. 2004-2020.
  10. Redacción. (4 de junio de 2018). Luz Pozo Garza xa dá nome á Escola Oficial de Idiomas de Viveiro. .
  11. Redacción. (18 de noviembre de 2018). Luz Pozo Garza xa é filla adoptiva de Viveiro. .
  12. Redacción. (18 de enero de 2020). Ribadeo reconoce a Luz Pozo Garza como hija predilecta. .
  13. Pleno extraordinario o 30 de decembro - Novas. Concello de Ribadeo. 25 de diciembre de 2019.

Bibliografia aldatu

  • Barrera, ed. (2002). Gallegos. Quién es quien en la Galicia del siglo XXI. El Correo Gallego. ISBN 84-8064-113-4.
  • Blanco García, Carmen (2002). Luz Pozo Garza: a ave do norte. Linteo.
  • Couceiro Freijomil, Antonio (1951-53). Diccionario bio-bibliográfico de escritores III. Bibliófilos Gallegos. p. 121.
  • Fernández Costas, X. M.; Henrique Rabuñal (1993): Luz Pozo Garza: Códice Calixtino (curso de orientación universitaria), 1993, Baía Edicións.
  • Fernández del Riego, Francisco (1992). Diccionario de escritores en lingua galega (2ª edición). Do Castro. pp. 350-351. ISBN 84-7492-465-0.
  • Gómez Sánchez, Anxo; Queixas Zasaño=2001, Mercedes. Historia xeral da literatura galega. Edicións A Nosa Terra. p. 267. ISBN 84-95350-79-3.
  • González Fernández, H. (1997): Códice Calixtino de Luz Pozo Garza, Edicións Xerais de Galicia.
  • López, A.; Pociña, A. (2014): Á procura da poesía. Vida e obra de Luz Pozo Garza, Alvarellos.
  • Méndez Ferrín, Xosé Luis (1984). De Pondal a Novoneyra. Edicións Xerais de Galicia. pp. 239-241. ISBN 84-7507-139-2.
  • Carmen Panero (1993): Códice calixtino de Luz Pozo Garza, Edicións do Cumio.
  • Sanjurjo Fernández, V. (1998): Entre la llum i l'ombra: l'obra poètica de Luz Pozo Garza, Parsifal.
  • Sanmartín, Anxos (1994): Códice calixtino, Luz Pozo Garza, Sotelo Blanco.
  • Vilavedra, ed. (1995). Diccionario da literatura galega. Autores I. Vigo: Editorial Galaxia. pp. 483-485. ISBN 84-8288-019-5.
  • Vilavedra, ed. (2000). Diccionario da literatura galega. Obras III. Vigo: Editorial Galaxia. p. 93. ISBN 84-8288-365-8.
  • VV. AA. (2005). Gran Enciclopedia Galega Silverio Cañada. El Progreso. ISBN 84-87804-88-8.
  • Enciclopedia Galega Universal. Ir Indo. 1999-2002. ISBN 84-7680-288-9.
  • Diccionario enciclopédico galego universal. La Voz de Galicia. 2003-2004. ISBN 84-7680-429-6.
  • Dicionario biográfico de Galicia. Ir Indo Edicións. 2010-2011.
  • VV. AA. (2019): En Trasalba moraron as palabras tutelares. Fundación Otero Pedrayo.

Kanpo estekak aldatu