Luis XIII.a Frantziakoa

Frantziako eta Nafarroako Erresumako erregea

Luis XIII.a Frantziakoa edo Luis II.a Nafarroakoa (Fontainebleau, 1601eko irailaren 27aSaint-Germain-en-Laye, 1643ko maiatzaren 14a), Frantzia eta Nafarroako erregea izan zen (1610-1643).

Luis XIII.a Frantziakoa

Frantziako eta Nafarroako erregea

1617ko maiatzaren 14a - 1643ko maiatzaren 14a
Henrike III.a Nafarroakoa - Luis XIV.a Borboikoa

14. Andorrako Printzekide Frantsesa

1610eko maiatzaren 14a - 1643ko maiatzaren 14a
Henrike III.a Nafarroakoa - Luis XIV.a Borboikoa
Frantziako erregea

1610 - 1617
Henrike III.a Nafarroakoa - baliorik ez →
Nafarroa Behereko errege

1610 - 1617
Bizitza
JaiotzaFontainebleau1601eko irailaren 27a
Herrialdea Frantziako Erresuma
 Nafarroako Erresuma
HeriotzaSaint-Germain-en-Laye1643ko maiatzaren 14a (41 urte)
Hobiratze lekuaSaint-Denisko basilika
Heriotza moduaberezko heriotza: tuberkulosia
Familia
AitaHenrike III.a Nafarroakoa
AmaMaria Medici
Ezkontidea(k)Ana Austriakoa  (1615eko urriaren 18a, 1615eko azaroaren 24a -  1643ko maiatzaren 14a)
Seme-alabak
Anai-arrebak
LeinuaHouse of Bourbon in France (en) Itzuli
Hezkuntza
Hizkuntzakgaztelania
Jarduerak
Jarduerakpolitikaria
Lantokia(k)Paris
Jasotako sariak
Sinesmenak eta ideologia
Erlijioakatolizismoa

Musicbrainz: a5546289-9db6-4f29-a87d-92b37132515b Discogs: 2602582 IMSLP: Category:King_of_France,_Louis_XIII Find a Grave: 84194998 Edit the value on Wikidata

Biografia aldatu

Henrike III.a Nafarroakoa eta IV.a Frantziakoaren semea eta ondorengoa izan zen. Adin txikikoa zen bitartean Maria Medici, haren amak, gobernatu zuen Concini politikari italiarrak lagunduta. 1617an Luis XIII.ak Concini hilarazi zuen, Charles de Luynesen laguntzaz. Maria Medicikoak semearen aurka jo zuen baina Ponts-de-Céko guduan menderatu zuten (1620). Luynesek, bere aldetik, protestanteei eraso zien eta Montaubanen hil zuten (1621).

Gorabehera askoren ondoren, Richelieu kardinala, ama-semeak bateraturik, lehen ministro izan zen (1624). Handik aurrera Luis XIII.a Richelieuren mendean egon zen eta beti babestu zuen erregeak bere ministroa, amaren, emaztearen eta anaiaren konplot eta eraso guztietatik.

Bi alderdi nagusitu ziren Frantziako politika giroetan Luis XIII.aren garaian: Espainiarekiko hitzarmenak bideratu nahi zituzten katolikoak eta Frantziako handitasuna molde protestanteen bidetik bilatu nahi zutenak. Frantziatik kanpora, bi erabaki hartu zituen Luis XIII.ak, besteak beste: 1640an Bartzelonako konde titulua onartu zuen Espainiako koroaren aurka matxinatu ziren kataluniarrengandik, baina gerora ezertan ez zen geratu erabaki hura, eta 1620an frantses koroaren pean ezarri zuen Nafarroako Erresuma.

Henrike III.arekin Nafarroako koroaren lurrak independentzia egoeran kudeatuak izan ziren, baina Luis XIII.ak, agintaldiaren hasieratik, Frantziako protestanteen eragina kontrolpean eduki nahi izan zuen, eta haien feudoetako bat Nafarroa eta Bearnoaren zirenez, bi eskualde horien egoera berrantolatzea erabaki zuen. Gudarostearen buruan joan zen Parisetik hegoalderantz.

Erreferentziak aldatu

Kanpo estekak aldatu



Aurrekoa:

Henrike IV.a

 
Luis XIII.a
Frantziako errege
(1610-1643)
Ondorengoa:
Luis XIV.a
Aurrekoa:

Henrike III.a

 
Luis II.a
Nafarroako errege
(1610-1643)
Ondorengoa:
Luis III.a