Liliana Ross
Liliana Ross, jaiotzaz Liliana Piera Marina Brescia Clerici (Genova, Italia, 1939ko martxoaren 30a – Santiago, 2018ko ekainaren 10a), italiar aktorea, zuzendaria, dramagilea, antzerki-ekoizlea eta aktoreen irakaslea izan zen, Txilen nazionalizatua, eta berrogeita hamar urteko ibilbidea izan zuen.[1] La colorina (1977) eta Machos (2003) telenobeletan izandako paper nagusiengatik ezaguna.
| Liliana Ross | |
|---|---|
 | |
| Bizitza | |
| Jaiotzako izen-deiturak | Liliana Piera Marina Brescia Clerici |
| Jaiotza | Genova, 1939ko martxoaren 30a |
| Herrialdea |  Txile  Italiako Erresuma (1939ko martxoaren 30a - 1946ko ekainaren 18a) Italia (1946ko ekainaren 18a - 2018ko ekainaren 10a) |
| Lehen hizkuntza | italiera |
| Heriotza | Santiago, 2018ko ekainaren 10a (79 urte) |
| Hobiratze lekua | San José de Maipo |
| Familia | |
| Seme-alabak | ikusi
|
| Hezkuntza | |
| Heziketa | Txileko Pontifize Unibertsitate Katolikoa |
| Hizkuntzak | italiera gaztelania |
| Irakaslea(k) | Hugo Miller (en)  |
| Jarduerak | |
| Jarduerak | aktorea, zuzendaria, antzerkigilea eta antzerki ekoizlea |
| Jasotako sariak | ikusi
|
| Izengoitia(k) | Liliana Ross |
| Sinesmenak eta ideologia | |
| Erlijioa | katolizismoa |
  | |
.jpg)
1992an, Italiako Errepublikako Merituaren Ordenaren arabera, 'Gran Caballero' titulua eman zioten.[2]
Biografia aldatu
Liliana Piera Marina Brescia Clerici izenarekin jaioa zen Genovan, 1939ko martxoaren 30ean, eta Gustavo Bresciaren alaba zen. Sei urte besterik ez zituela gurasoekin iritsi zen Txilera, Bigarren Mundu Gerraren ondorioetatik ihesi.[3][4] Herrialde horretan, Italiako Scuola Vittorio Montiglion eta Santiagoko Rosa de Santiago Conchan hasi zituen ikasketak. Bi lekuotan aktiboki hartu zuen parte antzerki-lanetan eta La hora de Italiako hainbat irrati-antzokitan.[5] Txileko Gurutze Gorrian ere ikasi zuen erizaintza eta idazkari elebidun lan egin zuen.[6]
1960an, Txileko Unibertsitate Katolikoko Pontifiziako Saiakera Antzerkiko Arte Dramatikoaren Akademian hasi zen.[7] Antzerki-eskola Hugo Millerrek zuzentzen zuen —zuzendari eszeniko bikaina—, eta harekin ezkondu eta Daniela, Vanessa eta Moira Millerren gurasoak izan ziren.[8]
Lan ibilbidea aldatu
Ondoren, La vida es sueño/ Bizitza amets, Macbeth eta La pérgola de las flores lanetan aritu zen, besteak beste. Gainera, irakaslea izan zen Txileko Unibertsitateko Antzerki Eskolan, eta ikasle gisa aktore ezagunak izan zituen: Claudia Di Girolamo eta Alfredo Castro.[9] Bere karrera Augusto Pinochet diktadura militarrera eraman zuen aldian hautsi zen, senarrarekin batera zituen antzerki-akademiak itxi zituenean. Ondorioz, alaba Argentinan kokatu zen antzerkian eta dantzan hobetzen jarraitzeko. Lehenago, Ross eta Malú Gatica ordubetez bahitu zituzten DINko agenteek.[10] Ondoren, Andrés Bello Unibertsitate Nazionaleko Komunikazio Eszenikoko Eskolaren zuzendari sortzailea izan zen.[11]
Hainbat telesailetan parte hartu zuen. Txileko gobernuak laudatu eta saritu egin zuen, baita Caras aldizkariak ere, 2003ko Emakumearen Saria eman baitzion. 2003an, APES saria jaso zuen, Machosen egindako interpretazioagatik, eta Altazor sarirako izendapena.
Aktoreak telebistako animatzaile gisa ere parte hartu zuen Chilevisiónen, Ángeles izeneko saio batekin, eta Telecanalen, Sólo ellas (2009) saioan.
2010eko maiatzean, Grease musikalaren bertsio txiletarrean interpretatu zuen McGee andereñoa, eta Agatha Díaz Acostaren alarguna izan zen Amor bravío (2012) telenobela mexikarrean, Televisarako.
2011n, APES saria eman zioten ibilbide artistikoagatik beste bederatzi aktorerekin batera.
2017an, Probidentzia Udalak Pertsona Publiko Goraipagarri hautatu zuen.[12]
2018an hil osteko omenaldia egin zion Txileko Aktoreen Sindikatuak bere ibilbideagatik.[13]
Bizitza pertsonala aldatu
1963an Hugo Miller zuzendariarekin ezkondu zen, eta harekin hiru alaba izan zituen: Daniela, Vanessa eta Moira. 1997an alargundu zen. Ondoren, 2003an, Raoul Pinno antzerki-ekoizlearekin ezkondu zen.[14]
2018ko ekainaren 10ean hil zen, 79 urte zituela. Haren gorpua erraustu egin zuten.
Sariak eta aintzatespenak aldatu
- 1992an, Italiako Errepublikako Merituaren Ordenaren arabera, 'Gran Caballero' titulua eman zioten.[2]
- 2003kan Emakumearen Saria eman zion Caras aldizkariak.
- 2003an, APES saria jaso zuen, Machosen egindako interpretazioagatik
- 2003an Altazor sarirako izendapena.
Filmografia aldatu
Zinema aldatu
| Pelikula | |||
|---|---|---|---|
| Urtea | Izenburua | Rola | Zuzendaria |
| 1970 | El libro de Jacob | Ornella | Orlin Corey |
| 1975 | La pérgola de las flores | Abeslaria | |
| 1998 | Gringuito | Teresa "Teté" | Sergio Castilla |
| 1999 | Last Call | Rosemary Kendall | Christine Lucas |
| 2003 | Cesante | maila altuko emakumea | Ricardo Amunátegui |
| 2004 | Mujeres infieles | Teresa Vial | Rodrigo Ortúzar |
| 2005 | La fiesta del 35 | Helga | Jorge Fried |
| 2006 | Rojo intenso | Lauraren ama | Javier Elorrieta |
| 2011 | Qué pena tu boda | Anavelia Smith | Nicolás López |
| 2012 | Qué pena tu familia | Anavelia Smith | Nicolás López |
| 2014 | Mamá ya crecí | Amelia Flores | Sebastián Badilla y Gonzalo Badilla |
| 2016 | Viejos amores | bere burua | Gloria Laso |
Telenobelak aldatu
| Teleseriea | |||
|---|---|---|---|
| Urtea | Teleseriea | Rola | Kanala |
| 1976 | Sol tardío | TVN | |
| 1977 | La Colorina | Luciana Álvarez "La Colorina" | |
| 1982 | Bianca Vidal | Sofia De Rinaldi | Televisa |
| 1983 | Las herederas | Fernanda | Canal 13 |
| 1984 | La represa | Soledad / Teresa Fuenzalida | TVN |
| La torre 10 | Loreto Mena | ||
| 1987 | La última cruz | Antonia Zazar | Canal 13 |
| 1989 | La intrusa | Blanca Tropero | |
| 1990 | Acércate más | Raquel Olivares | |
| 1991 | Ellas por ellas | Marta | |
| 1992 | Fácil de amar | Yasna | |
| 1994 | Champaña | Eleonora Camargo | |
| Top Secret | Sonia Díaz | ||
| 1995 | Amor a domicilio | Silvia Risopatrón | |
| 1996 | Adrenalina | Elvira Jordán | |
| 1997 | Rossabella | Gina Mora | Mega |
| 1998 | A todo dar | Yasna Fuentes | |
| 1999 | Algo está cambiando | Gloria Risopatrón | |
| 2001 | Piel canela | Gracia Lobos | Canal 13 |
| 2003 | Machos | Valentina Fernández | |
| 2004 | Tentación | Sofía Stewart | |
| 2006 | Cómplices | Martita Fuenzalida | TVN |
| Disparejas | Elena Ramos | ||
| 2007 | Corazón de María | Leonor Bustamante | |
| 2011 | Maldita | Antonia Rosetti | Mega |
| 2012 | Amor bravío | Ágatha Acosta | Televisa |
| La sexóloga | Mabel Pamplona | Chilevisión | |
Serieak eta unitarioak aldatu
| Serieak eta unitarioak | |||
|---|---|---|---|
| Urtea | Seriea | Papera | Kanala |
| 1979 | Martin Rivas | Engracia andrea | TVN |
| 1982 | Una familia feliz | Ana Altamira | 13. kanala |
| 2003 | Cuentos de mujeres | Irma / Olaia | TVN |
| 2005 | Nany | Valdivieso andrea | Mega |
| 2011 | Karma | Ana Maria | Txilebisioa |
Saioak aldatu
- Sábado Gigante (Canal 13, 1979) - Hainbat pertsonaia
- Teleduc (Canal 13, 1988) - Hainbat pertsonaia
- Martes 13 (Canal 13) - Noiz edo noiz
- Teatro en el 13 (Canal 13, 1999) - hainbat pertsonaia
- Ángeles (Chilevisión, 2003) - Gidaria
- Sólo ellas (Telecanal, 2009) - Gidaria
Antzerkia aldatu
Aktoretza
- La es sueño
- La Pérgola de las Flores
- La vida es sueño
- Macbeth
- Grease
- Master Class
Zuzendaritza eta ekoizpena
- 1996: Después del postre
- 2000: Sinvergüenza
- 2003: 5 hombres.com'
- El método Gronholm
- Sexitosas
- Convergüenza
Iragarkiak aldatu
- Té Alto (2011) - Komertzialaren protagonista.
Erreferentziak aldatu
- ↑ Liliana Ross y sus hijas celebran: Los 50 años de carrera diva del teatro
- ↑ a b Los riesgos de una medalla - Liliana Ross
- ↑ Los recuerdos de la II Guerra Mundial que Liliana Ross plasmó en documental de Gloria Laso
- ↑ Con más de 50 años de trayectoria, le decimos adiós a la gran actriz Liliana Ross
- ↑ Dejó la enfermería por la actuación: La imborrable huella de Liliana Ross en las tablas chilenas
- ↑ Adiós a un emblema de las artes escénicas
- ↑ Fallece la destacada actriz Liliana Ross a los 79 años de edad
- ↑ Liliana Ross, actriz, Directora y Tesoro viviente del Arte
- ↑ Raoul Pinno recuerda emotivo viaje de Liliana Ross a su Génova natal
- ↑ El secuestro de Liliana Ross y Malú Gatica
- ↑ A los 79 años fallece la actriz Liliana Ross
- ↑ Medalla Persona Pública Distinguida Providencia. .
- ↑ 14 actores y actrices chileno son los protagonistas de nuestro libro abcdiario actoral
- ↑ Familia de Liliana Ross publica la última foto de la actriz con vida. .[Betiko hautsitako esteka]
Kanpo estekak aldatu
- Liliana Ross Internet Movie Database (ingelesez).
Datuak: Q3240817
Multimedia: Liliana Ross / Q3240817
