Lentoi
Lentoia edo aligota (Pagellus acarne) Esparidoen familiako arrain hezurduna da. Bisigu arruntaren antzeko arrain begi-handia, sukaldaritzan oso aintzat hartua da.
| Lentoi | |
|---|---|
 | |
| Iraute egoera | |
 Arrisku txikia (IUCN 3.1) | |
| Sailkapen zientifikoa | |
| Erreinua | Animalia |
| Filuma | Chordata |
| Klasea | Actinopteri |
| Ordena | Spariformes |
| Familia | Sparidae |
| Generoa | Pagellus |
| Espeziea | Pagellus acarne Risso, 1827 |
Euskal izendegia aldatu
Lentoia izendatzeko izen asko daude Euskal Herrian[1]:
| Izena | Erabilera-eremua (udalerria) |
|---|---|
| aliota, aligota, aliyota | |
| allikota | Elantxobe |
| allueta | Bermeo, Mundaka |
| elefante zaharra | Getaria |
| lentoi |
Deskribapena aldatu
Jaso den lentoi handiena 36 cm-ko ar bat izan zen[2], baina normalean 25-30 cm neurtzen dute. 7 urte bizi daitezke[3].
Gorputzean bi kolore nagusitzen dira, arroxa eta zilar kolorea[3], eta urre koloreko distirak ditu. Gorputza luze xamarra eta fusiformea dute. Bizkarraldeko hegatsa luzea da, 12-13 arantza eta 10-12 erradio bigun ditu. Bularraldeko hegatsaren oinarrian puntu gorri ia beltza du[2], dilista baten tamainakoa. Hegatsek kolore gorrixka dute, sabelaldekoak argiagoak dira.
Burua eta muturra borobiltsuak dira[1] eta gainaldean tono ilunak ditu. Diametro handiko begia du. Aho txikia du, barnealdean laranja kolorekoa da[4] eta hiru hortz ilara ditu, aurrealdean txikiak, konikoak eta zorrotzak eta atzean handiagoak diren haginen bi ilara[5].
Banaketa aldatu
Ozeano Atlantikoaren ipar-ekialdean aurkitzen da, Bizkaiko golkotik hasi eta Senegal alderaino. Britainiar uharteetan ikustea arraroa da. Azoreetan, Madeiran, Kanarietan eta Cabo Verde uhartedian ere bizi da. Mediterraneo guztian ere zabaldurik dago, ez ordea Itsaso Beltzean[2].
500 metro arteko sakoneran ere aurki daitekeen arren normalean 40 eta 100 metro arteko sakoneran ikusten da[2].
Biologia aldatu
Elikadura aldatu
Lentoi helduek habitat ugari kolonizatzen dituzte, nagusiki Posidonia zelaiak dituzten hareazko hondoak. Lentoi gazteak kostaldetik gertuago ibiltzen dira. Bakartiak dira eta ez dira lurraldekoiak, baina beste espeziekiko erasokorrak izan daitezke[3]. Arrain orojaleak dira eta algaz gain itsas zizaretaz eta molusku eta krustazeo txikitaz elikatzen dira[6].
Ugalketa aldatu
Arrautzak ur azalera iristen dira eta handik jaiotzen diren larbek zooplanktona osatzen dute[5]. Tamainaz handitzen direnean kostaldera inguratzen dira. Lentoiak ar jaiotzen dira. 15 cm-ko luzera hartzen dutenean sexu heldutasuna lortzen dute eta 24-30 cm-ko luzera hartzean arrak eme bihurtzen dira[2].
Gastronomia aldatu
Bisiguaren antza duen arren ez da hain preziatua. Haragiak gantz kopuru ertaina du eta beraz ez du kaloria askorik, baina haragia zuria, trinkoa eta zaporetsua da. Gisaturik edo labean erreta jaten da, parrillan ez oso lehorra gelditzen baita. Hainbatek marinatu egiten dute aldez aurretik[7].
Erreferentziak aldatu
- Artikulu honen edukiaren zati bat Lur hiztegi entziklopedikotik edo Lur entziklopedia tematikotik txertatu zen 2014/1/22 egunean. Egile-eskubideen jabeak, Eusko Jaurlaritzak, hiztegi horiek CC-BY 3.0 lizentziarekin argitaratu ditu, Open Data Euskadi webgunean.
- ↑ a b «lentoi» arrainak.eus (Noiz kontsultatua: 2024-01-09).
- ↑ a b c d e «Pagellus acarne, Axillary seabream : fisheries, gamefish» www.fishbase.se (Noiz kontsultatua: 2024-01-09).
- ↑ a b c (Ingelesez) «Pagellus acarne • Fish sheet» Fishipedia (Noiz kontsultatua: 2024-01-09).
- ↑ Terofal, F. y Militz, C.. (2005). Peces de Mar. Barcelona, Editorial Blume, 98 or. ISBN 84-8076-268-3..
- ↑ a b (Gaztelaniaz) Valderrey, Juan Luis Menéndez. «Pagellus acarne (Risso, 1827)» Naturaleza y turismo (Noiz kontsultatua: 2024-01-09).
- ↑ (Gaztelaniaz) «Pagellus Acarne o Aligote | Características, fotos y video» pecesmediterraneo.com 2019-03-29 (Noiz kontsultatua: 2024-01-09).
- ↑ (Gaztelaniaz) «aligote» Diccionario Gastronomía (Noiz kontsultatua: 2024-01-09).
Kanpo estekak aldatu
Datuak: Q2456701
Multimedia: Pagellus acarne / Q2456701
Espezieak: Pagellus acarne
