Xarma-onddo
Xarma-onddoa (Leccinum carpini edo Leccinum pseudoscabrum) Boletaceae familiako onddoa da. usain nabarmenik ez du eta zapore suabea.[1] Gutxi estimatzen da sukaldean, haragia belztu egiten baita.
| Xarma-onddoa | ||||||||||||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 | ||||||||||||||||||||||||||||
| Sailkapen zientifikoa | ||||||||||||||||||||||||||||
| Erreinua | Fungi | |||||||||||||||||||||||||||
| Klasea | Agaricomycetes | |||||||||||||||||||||||||||
| Ordena | Boletales | |||||||||||||||||||||||||||
| Familia | Boletaceae | |||||||||||||||||||||||||||
| Generoa | Leccinellum | |||||||||||||||||||||||||||
| Espeziea | Leccinellum pseudoscabrum Mikšík, 2017 | |||||||||||||||||||||||||||
| Mikologia | ||||||||||||||||||||||||||||
| ||||||||||||||||||||||||||||
Deskribapena aldatu
Kapela: 6 eta 12 cm bitarteko diametrokoa. Lehenik esferikoa, gero ganbila, azkenik ganbil-laua. Gaztetan, hori-oliba kolorea du edo gris-horixka, gris-arretik pasatuz eta, heltzen denean arre-beltzaxkaraino ilunduaz. Azala pikortsu samarra edo zimurtsua izan ohi da, hezea, ez da belusduna, pitzatzeko joera du.
Tutuak: Luzeak, Itsatsiak, kolore zurixka-horixka dute, baina berehala kolore zikin bat hartzen dute, grisaxka.
Poroak: Txikiak, tutuen kolore berekoak, inoiz ez erabat zuriak.
Hanka: Liraina, luzea, 6 eta 13 cm bitarteko luzerakoa, zuntzezkoa, oinarrirantz loditua, luzetara lerrokatutako pikorrez estalita, lehenik zurixkak edo horixkak, gero belztu egiten dira, hondo zurixka nabarmenduz.
Haragia: Biguna kapelarena, haritsua oinarena, ebakitzerakoan zurixka, berehala arrosa-gorrixka kolorekoa bihurtzen da, gero arrosa zikin kolorekoa eta ondoren gris-morea eta oinaren oinarrirantz arbel kolore nabarmenagoa hartzen du. Usain eta zapore atseginak ditu. Formolarekin gorri-laranja kolorekoa bilakatzen da.[2]
Etimologia: Leccinum hitza latinetik dator, arte azpian hazten, esan nahi du.
Jangarritasuna aldatu
Gutxi estimatzen den jangarria, haragia belztu egiten delako.[3]
Nahasketa arriskua aldatu
Leccinum scabrum delakoarekin: honek azal argiagoa du, lehorra da eta belusduna, ebakitzean haragi zuria du, pixkanaka arrosa-izokin zurbil kolorea hartzen joaten da eta oinaren oinarrian urdin zurbila; inoiz ez belztu.[4]
Sasoia eta lekua aldatu
Udan eta udazkenean, hostogalkorren basoetan. Oso arrunta da xarmen (Carpinus betulus) azpian eta gure eskualdean ohikoa da, pago, haritz eta hurritzen azpian.[5]
Banaketa eremua aldatu
Kanada, Ameriketako Estatu Batuak, Europa, Itsaso Beltzako eta Kaspiar itsasoko eremua.
Galeria aldatu
-
Xarma-onddoa goitik. -
Xarma onddoaren tutuak. -
Xarma-onddoa azpitik.
Erreferentziak aldatu
- ↑ Euskal Herriko perretxiko eta onddoak, 2013, 2014, 2016, 2017, Fernando Pedro Pérez, Kultura Saila, Eusko Jaurlaritza • Bizkaiko Perretxiko eta Onddoak, A.D.E.V.E., 2012 • Euskalnatura • Euskal Herriko Onddoak. 5 tomos, Luis García Bona, Kriselv, 1987 • Catálogo micológico del País Vasco, Aeranzadi, 1973 • Mendizalearen Hiztegia [mikologia], Ostadar Mendi Taldea.
- ↑ (Gaztelaniaz) Mendaza, Ramon, Diaz, Guillermo. (1987). Guia fotografica y descriptiva 800 especies a todo color. Iberduero, 80 or. ISBN 84-404-0530-8..
- ↑ (Gaztelaniaz) Palacios Quintano Daniel. (2014). Disfrutando con las setas. Leitzaran, Grafikak S.L. Andoain, Gipuzkoa, 174 or. ISBN 978-84-617-0196-4..
- ↑ (Gaztelaniaz) Cetto, Bruno. (1987). Guia de los hongos de Europa. Ediciones Omega, S. A. Barcelona, 541 or. ISBN 84-282-0253-6 (T.I). ISBN: 84-282-0538-8 (O.C.)..
- ↑ (Gaztelaniaz) Bon,Marcel. (1988). Guia de Campo de los hongos de Europa. Ediciones Omega, S. A. Barcelona, 40 or. ISBN 84-282-0865-4..
Kanpo estekak aldatu
Datuak: Q107929163
Multimedia: Leccinum pseudoscabrum / Q107929163
